Qayta tiklanuvchi energiya manbalari

 
Vertikal 
(a)
 va gorizontal 
(b)
 o‘rnatiladigan radial-o‘qiy
turbinalar. 

---

51 
 
Radial-o‘qiy turbinalar vertikal hamda gorizontal holatlarda o‘rnatilishi 
mumkin. 3.9-rasmda MNTO INSET
 
birlashmasida tayyorlangan hamda vertikal va 
gorizontal o‘rnatiladigan radial-o‘qiy turbinalar ko‘rsatilgan. Radial-o‘qiy turbinalar 
asosan konussimon so‘rib ketish quvurlari bilan jihozlanadilar. 3.10 va 3.11 - 
rasmlarda konussimon so‘rib ketish quvurlari bilan jihozlangan, gorizontal 
(3.10. a 
va
 
3.11
-rasmlar
)
hamda vertikal (3.10.
b
-rasm) o‘rnatilgan radial-o‘qiy turbinalar 
ko‘rsatilgan. 
 
3.11-rasm.
 Gorizontal radial-o‘qiy turbinalar o‘rnatilgan kichik GES
binosining ko‘rinishi. 
 
3.2.5. Aktiv-cho‘michli turbinalar (Pelton turbinasi) 
Aktiv-cho‘michli turbinalar sekin yuruvchi turbinalar sinfiga mansub bo‘lib, 
uning ishchi g‘ildiragi pastki bef sathidagi erkin havo bo‘shlig‘ida joylashadi va 
faqatgina kinetik energiyaga ega bo‘lgan suv oqimi erkin holatda atmosfera bosimi 
ostida ishchi g‘ildirakka kelib uriladi. Shuning uchun ba’zi bir vaqtlarda aktiv 
turbinalarni erkin oqimli turbinalar ham deb atashadi.

---

52 
Yirik cho‘michli turbinalar asosan yuqori - 40÷2000 m bosimlarda qo‘llaniladi. 
MNTO
INSET 
birlashmasi, mikro va kichik GESlarda foydalanish mumkin bo‘lgan 
quyidagi ko‘rsatgichli turbinalar hamda mikroGESlarni ishlab chiqaradi. Kichik 
quvvatli turbinalar va mikroGESlarni tanlash diagrammasi (3.2-rasm) hamda 3.3 va 
3.4-jadvallarda cho‘mich turbinali gidroagregatlar hamda mikrogidroagregatlarning 
asosiy parametrlari keltirilgan. Suv oqimi kelib uriladigan cho‘michlar sonini 
ko‘paytirib quvvatni oshirish uchun ikki karrali Banki turbinalari ishlab chiqilgan.