146 Ali ixtisas təhsilinin dövlət standartlarında – bakalavr hazırlığının məzmununa və
səviyyəsinə qoyulan məcburi minimum tələblər, pedaqoji kadr hazırlığının ən mühüm məsə-
lələri əksini tapmışdır. Qeyd edək ki,bakalavriat ali təhsilin birinci səviyyəsidir. Məzuna “ba-
kalavr” ixtisas dərəcəsi verilir.
Tarix müəllimliyi ixtisası (050113) üzrə əyani təhsil formasında bakalavr proqramının
mənimsənilməsinin normativ müddəti 4 ildir.
Bakalavr peşə hazırlığına uyğun olaraq ixtisası üzrə iş sahələrində peşə fəaliyyətinə,
eləcə də magistraturada təhsil almağa hazır olmalıdır.
Bakalavrın, o cümlədən tarix ixtisası üzrə bakalavrın peşə fəaliyyətinin əsas sahələri
aşağıdakılardır:
— mülkiyyət formasından və tabeliyindən asılı olmayaraq peşəsinə, ixtisas dərəcəsinə
uyğun gələn istehsal sahələri, təşkilatlar, idarələr, müəssisələr, birliklər və s.
— mövcud qaydaya riayət olunmaqla müxtəlif təhsil müəssisələri (ali məktəblərdə
elmi- pedaqoji fəaliyyət sahələri istisna olmaqla).
İxtisas (proqram) üzrə bakalavr səviyyəsini başa vurmuş şəxslərin hazırlığına (təhsil
səviyyəsinə və eyni zamanda fənlər üzrə bilik və bacarıqlara) ciddi tələblər qoyulur.
Təhsil səviyyəsinə qoyulan ümumi tələblər, əsasən aşağıdakı məsələləri əks etdirir:
— humanitar sahədə, Azərbaycan tarixi, xarici dillərdən biri, Azərbaycan dilini
bilməsi, ali məktəb tərəfindən seçmə yolu ilə təklif olunan digər fənləri öyrənməsi;
— bakalavrın ictimai -siyasi fəaliyyətinin formalaşdırılmasının materiyanın ictimai
təşkilinin forma və xüsusiyyətlərini anlaması ilə müəyyənləşdirilməsi;
— bakalavrın ictimai dünyagörüşü, yetkinliyinin cəmiyyətin istehsal qüvvəsində
tarixin rolunun əsas olması və onun cəmiyyətin inkişafı prosesinə təsirini bilməsi ilə
müəyyənləşdirilməsi.
Fənlər üzrə bilik və bacarıqlara qoyulan tələbləri isə aşağıdakı şəkildə qeyd etmək
məqsədəuyğundur:
Tarix müəllimliyi ixtisası üzrə bakalavr humanitar fənlər üzrə:
— Azərbaycan tarixinin əsas mərhələləri və xronologiyası barədə elmi təsəvvürə,
tarixi şəxsiyyətlər və əsas tarixi hadisələr haqqında məlumata malik olmalı, tarixi keçmişin
qiymətləndirilməsinə dair öz mövqeyini əsaslandırmağı və fikrini ifadə etməyi bacarmalı;
— Azərbaycan Respublikasının dövlət dilini (Azərbaycan dilini) sərbəst bilməli, onun
leksikonundan peşə fəaliyyətində istifadə etməyi bacarmalı;
— Xarici dillərin birində danışığın və yazının məzmununu başa düşməli, peşə
səriştəliliyinin artırılmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edən və xarici dillərdə olan ədəbiyyat
və mənbələrdən sərbəst istifadə etməyi;
Tələbə təhsil aldığı müddətdə öz ixtisas biliklərini dərinləşdirmək üçün bəzi fənləri
seçmə yolla öyrənir.
Seçmə yolu ilə oyrənilməsi nəzərdə tutulan fənləri dinləməklə tələbə sosial mühit və
sosial vərəsəlik münasibətlərini bilməli, sosial təcrübələrin toplanması, saxlanılması və
ötürülməsi haqqında təsəvvürlərə malik olmalı, milli və mədəni-tarixi amillərin təhsil və
tərbiyədə rolunu mənimsəməlidir. Bundan əlavə seçmə fənn vasitəsilə tələbə sosial davranış
formaları və qanunauyğunluqlarını bilməli, sosial qruplaşma və topluların yaranma səbəbləri
və mənşəyi, sosial proseslərin növləri və nəticələri haqqında elmi təsəvvürə yiyələnməlidir.
Seçmə fənlərin tədrisi tələbələrə mədəniyyətin forma və növləri haqqında geniş məlumat al-
mağa, dünyanın əsas mədəni-tarixi mərkəzləri olmuş regionları tanımağa, Azərbaycan mədə-
niyyəti və onun dünya mədəniyyəti və siviliziyasında tutduğu yeri əsaslı şəkildə qiymətlən-