Редаксийа щейяти
Yüklə 2,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
46 ictimai-siyasi ziddiyyətlərin düzgün şərhini verən Abbas Səhhət hər şeydən öncə azadlıq barə- də fikirlərini söyləyir, onu romantik bir coşqunluqla dilə gətirir, ”hər kəs qorxusuz,hürküsüz öz fikrini, öz düşüncəsini, öz əqidəsini bəyan edir...” deyərək insanların söz, fikir, ifadə azad- lıqlarına sahib olduğunu yüksək qiymətləndirirdi. O yazırdı: “Hər kəsin ağzından elə söz, elə kəlmələr eşidilir ki, beş gün bundan irəli o sözlər onun qanının bahasıydı. Bunun səbəbi nədir? Hürriyyət! Ey böyük şairlərin, ədiblərin pərəstideyi-ruhu! Ey frişteyi-asimani! Günlər, aylar deyil, ey illər ilə həsrəti-cəmalı ilə qara günlərdə qalan millətin işıqlı sitarəsi! Ey hürriyyət mələki!”. (1, 1917, №433) Abbas Səhhət özünün və xalqın sevincini gerçək həyat həqiqətləri ilə əlaqələndirir, Şamaxı əhalisinin keçirdiyi ictimai tədbir haqqında oxuculara ətraflı məlumat verirdi. Öz dövrünün hadisələri haqqında yazılan bu müxbir məqaləsi sadəcə bədii publisistikanın örnək nümunələrindən biri deyil, həm də ictimai-tarixin ziddiyyətlərinə aydınlıq gətirən, unudulmuş, yaddan çıxmış, sovet dövrü senzurasının qadağaları üzündən yasaq edilmiş fakt, hadisə və problemlərin yenidən öyrənilməsi baxımından dəyərli bir jurnalist yazısıdır. İnqilab xəbərini eşidən Şamaxı əhalisinin gördüyü tədbirləri təsvir edən Abbas Səhhət yazırdı: “Sübhanallah! Qapalı ağızlardan qıfıllar götürüldü. Böyük-kiçik, əla-ədna, bəy-rəiyyət, zabit-əksər, cümhuri- nas bilafərq və məzhəb hər kəs hüquqca müsavi olaraq sayeyi-hürriyyətdə ictima etdilər. Bu halda Şamaxı üləmasının ən bənam və ən fazili olan Mustafa əfəndi cənabları kursiyi-xitabata çıxdı.Bir nitqi-bəliğ ilə vüquati-cariyyə haqqında təfsilat verib də sonra o mübarək kəlmənin, o rəhməti-mücəssəm olan hürriyyətin mədluli-həqqiyyəsi ilə camaatı aşina etdi. Minlərlə toplanmış məxluqatbir vücudi-vahid kimi o məzamini-bəliğin dürəri-mənsu- rinə xiridar olmağa canü dildən müştəri idilər. Əfəndi həzrətlərinin nitqi sürəkli alqışlarla bit- di. Bu dəfə qarnizon heyəti-zabitanından bir nəfəri kürsiyi-xitabata süud etdi. Möhtərəm zabi- tin nitqi mütərcim vasitəsilə camaata anladıldı. Vətənin qəhrəman əsgərləri ümumən yeni hökumətə sadiq və tərəfdar olduqlarını bə- yan etdikdən sonra zabit cənabları mövqeyini bir nəfər saldata tərk etdi. Sürəkli alqışlarla sal- dat nitq söyləməyə başladı. Ax, yarəb! Bu nə aləm! Dünən öz zabitinin hüzurunda “la” və “nəəmdən” artıq söz söyləməyə ixtiyarı olmayan bir nəfər, indi necə azadə, ürküsüz, qorusuz öz əfkarını bəyan edir; alqışlarla danışığını kəsməyə məcbur olur. Müxtəsər, saldatın atəşli nitqi camaata elə təsir etdi ki, sürəkli, gurultulu alqışlarla onu əllərinin üzərinə götürüb gəzdirdilər. Bu arada şəhər naçalniki Jupranskiyə qəşş ariz oldu, yı- xıldı. Hökümət məmurları fövrən fayton gətirib onu öz mənzilinə apardılar. (1, 1917, № 438) Göründüyü kimi, Abbas Səhhət “qapalı ağızlardan qıfıllar götürüldüyü”nü nəzərə çatdırır, öz müxbir yazısında Şamaxı əhalisi arasında birlik və bərabərliyə böyük ümidlər bəsləndiyini vurğulayır, “sayeyi-hüriyyətdə ictima” edən xalqın yeni üsuli-idarəyə keçid üçün təşəbbüs göstərdiyini xəbər verirdi. Lakin mühafizəkar qüvvələrin bununla barışmadığını bildirən Abbas Səhhət şəhər naçalniki Jupranskinin timsalında köhnə üsuli-idarənin “qəşş ariz olduğu və yıxıldığı” xüsusi diqqət tələb edir. Yeni hakimiyyət üsuluna keçidin vacibliyini ictimai hadisələrlə əlaqələndirən Abbas Səhhət yazir ki, ”həmin gün icraiyyə komitəsinə təsis etmək haqqında bir teleqraf varid oldu. Xəlayiqi bu məsələyə də aşina etmək üçün 3 gün cümə məscidin həyətində mitinq təşkil edildi. Bu dəfə qazi Əbdülhüseynzadə cənabları nitqi- iftitahı ilə məclisi açdı. Sonra yenə də dünki natiqlər növbə ilə əmnü asayişi təmin etmək, hürriyyətin paydar olması haqqında nə kimi iqdamatda bulunmaq lazım olduğunu bəyan etdikdən sonra icraiyyə komitəsinə nə kimi şəxslər intixab olunacağı xüsusunda yenə də |