Редаксийа щейяти
Yüklə 2,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
72 anadanolma günündən başlayaraq, ad gününün qeyd edilməsi, nişanlanma, ailə qurma, evlən- mənin ildönümləri və s. əhatə edir və bu qeyd edilmə günlərinin nə səviyyədə qeyd edilməsi, hər bir ailənin büdcə imkanları əsasında qurulur. İkinci qrup qeyd edilən günlər ümumi dövlət səviyyəli ənənələrdir. Buraya milli təntənələr, dini bayramlar daxildir. Üçüncü qrup qeyd edilməli günlər içərisində xalq gəzintiləri, ənənəvi mərasimlər və digər kütləvi tədbirlər özünəməxsus yer tutur. Böyük Britaniya xalqına məxsus adət-ənənələr, ölkədə qeyd edilən günlər, mərasimlər, ayinlər ictimai şüurun formaları olan dini, psixoloji və fəlsəfi dünyagörüşlərinin məhsuludur və bütün bunları ictimai şüurun formaları prosesindən ayrımaq mümkün deyildir. İngilis adət-ənənələri çoxşaxəli və rəngarəngdir və onların meydana çıxmasında bu və ya digər tarixi hadisənin böyük rolu olmuşdur. Ənənələrin çoxu qədim zamanlara təsadüf edir. O vaxtlar ingilislər özlərini şən və xoşbəxt, yaşadıqları ölkəni isə “Merry old England” adlandırmışlar. Məhz həmin dövrdə formalaşmış ingilis adət və ənənələri bu günə qədər mühafizə olunmuşdur. Bir çox ənənələrin öz dövrlərini başa vurmalarına baxmayaraq, ingilis konservatizmi onların aradan qaldırılmasına mane olur. Adət və ənənələrlə bağlı söz və terminlər aid olduğu ölkənin tarixi, coğrafi xüsusiy- yətləri, adət və ənənələri, ictimai və siyasi quruluşu və ölkə həyatının başqa sahələri ilə sıx bağlıdır. Eyni halı ingilisdilli ölkələrin lüğət tərkibində də görmək olar. Britaniyanın özünəməxsus tarixinə, coğrafiyasına və təbiətinə, siyasi quruluşuna aid sözlər ancaq burada danışılan ingilis dilinə aid realiya hesab olunur. Çünki onlar ingilis dilinin başqa variantlarında eyni mənada işlənmir, ancaq Britaniyanın həyatına aid məfhumları ifadə etmək funksiyasını daşıyır. Burjua inqilabı ingilisdilli ölkələr arasında yalnız Britaniyada baş verdiyindən, Bourgesis Revolution ifadəsi də məhz Britaniyanın reallığına aid ifadə hesab olunur. Və yaxud, Hunger-march ifadəsi Britaniyada 80-ci illərdə keçirilən, hökumətin iqtisa- di siyasətinə qarşı yönələn ac insanların yürüşü kimi tarixi bir hadisəni əks etdirir. Lakin hə- min ifadə başqa ingilisdilli ölkələrin dilində eyni assossiasiya doğurmur. Çünki həmin tarixi hadisə onların ölkələrində olmamışdır. Buna görə də yalnız bir ölkənin həyatını əks etdirib və həmin ölkənin dilində anlaşılan ifadələr ölkəşünaslıqla əlaqədar sözlər və ifadələr hesab olu- nur (1, 146). İngilis dilinin zənginləşməsində bu amilin xüsusi yeri olmuşdur. Ümumiyyətlə, ölkə- nin spesifik həyatı, tarixi, coğrafiyası və s. ilə əlaqədar olaraq yaranan sözlər ingilis dilinin müxtəlif variantlarının yaranmasını sürətləndirən, ona böyük təsir göstərən mənbələrdən biri olmuşdur. İngilis dilinin müxtəlif variantlarının lüğət tərkibini araşdırarkən, orada yalnız bir varianta məxsus olan sözlərin əks etdirdiyi obyekt və hadisələrin də yalnız həmin ölkəyə aid olduğunu görmək olur. Bu leksik təbəqənin meydana çıxmasında məhz konkret ingilisdilli ölkənin tarixi və təbii inkişafı dayanır. Britaniyada Burjua inqilabının mərhələlərindən biri, misal üçün, Abolishment period adlanır ki, bunu da yalnız Britaniyanın tarixi ilə sıx əlaqədə anlamaq olur. Bu, inqilabın həmin mərhələsində feodalların mülkiyyətinin ləğv edilməsi (abolishment), onların hakimiyyət maşı- nının sındırılması ilə əlaqədar meydana çıxmış sözdür. Hər bir xalqın yalnız özünə məxsus olan həyat tərzi, adət və ənənələri olduğu kimi, onların ifadə vasitələri də məhz həmin xalqın dilində meydana çıxır və yalnız onlar tərəfindən izahatsız başa düşülür. Belə sözlərin ingilis dilində həyatın bir çox sahələrini əhatə etdiyini |