"İqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər şeyə qadirdir". "Biz neft kapitalını insan kapitalına çevirməliyik"

THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES 

Baku Engineering University  

45  

26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan 

ƏDƏBIYYAT 

1. 

http://marja.az/news/4367. 

2. 

İsa Qasımov , Fərid Cəbiyev ; Innovasiya sahibkarlığı və texnoparklar, Bakı 2017 

3. 

Altay Ismayilov, Xətai Aliyev. İnnovasiya  əsasli  iqtisadi  inkişaf  və  dövlət  təşviqlərinin əhəmiyyəti; Qloballaşma 

Prosesində Qafqaz və Mərkəzi Asiya IV Beynəlxalq

 

Kongres Bakı 2014 

4. 

Gökhan Özkul. Emre Örün. Girişimcilik ve İnovasyonun Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir 

Araştırma, Journal of Entrepreneurship and Innovation Management

 . 

Volume 5 Issue 2 . Aralık.December 2016. 

www.betadergi.com/jeim/yonetim/icerik/makaleler/65-published.pdf

 

 

5. 

Yrd. Doç .Dr. Meral  Dinçer;  Elçin Süleymanov; Aybeniz Heyderova.İnnovasiya  Menecmenti  Və  Azərbaycanda  

Tətbiqinin Səmərəliliyi,  Qloballaşma Prosesində Qafqaz və Mərkəzi Asiya Iv Beynəlxalq

 

Kongres Bakı 2014. DOI: 

10.13140/RG.2.1.3299.6242 : 

6. 

Kənan Aslanlı. Azərbaycanda innovasiya siyasətinin effektivliyinin artırılması yolları .Baki. 

2017.http://edf.az/ts_general/azl/layihe/IIED/downloads/innovasiya_siyaseti.pdf

 

7. 

Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası” http://www.e-qanun.az/framework/27274) 

8. 

Təhsil haqqında” Qanun .http://edu.gov.az/az/page/72/302). 

9. 

The Global Competitiveness Report 2016–2017 (http://www3.weforum.org/docs/GCR2016- 

2017/05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2016-2017_FINAL.pdf) 

10. 

Global Innovation Index 2016. https://www.globalinnovationindex.org/gii-2016-report#

 

 

 

 

AZƏRBAYCANDA SOSİAL XİDMƏT SAHƏSİNDƏ ÖZƏL           

SEKTORUN İNKİŞAF PERSPEKTİVLƏRİ 

 

Eyyub  Əfşər oğlu Musayev 

Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC) 

[e-mail]

 

 

XÜLASƏ 

Təqdim olunan tezis müasir iqtisadi  şəraitdə  sosial xidmət sisteminin təkmilləşdirilməsinə həsr olunmuş-

dur.  Bu  məqalədə,  sosial  xidmətin  mahiyyəti,  zəruriliyi  və  göstərilmə  formaları  izah  olunur.  Eyni  zamanda 

tezisdə  Milli  iqtisadiyyat  perspektivi  üzrə  Strateji  Yol  Xəritəsi  haqqında  qısa  məlumat  verilmişdir.  Həmçinin 

tezisdəsosial xidmətin mövcud vəziyyəti təhlil olunmuş, bu sahədə yaxın perspektiv dövr ərzində özəl sektorun 

yaradılması yolları  müəyyən olunmuş və elmi baxımdan əsaslandırılmış təklif və tövsiyələr irəli sürülmüşdür. 

Açar sözlər:  Sosial xidmət, cəmiyyət, özəl sektor, sahibkarlıq,  güzəşt, islahat 

DEVELOPMENT PERSPECTIVES OF PRIVATE SECTOR                                                                                  

IN AZERBIJAN’S SOCIAL SERVICE SPHERE 

SUMMARY 

 In  thesis  have  been  presented  improvement  on  social  services  system  in  modern  economic  conditions. 

This  thesis  explains  the  nature,  necessity  and  form  of  rendering  of  social  services.At  the  same  time,  the  thesis 

provides  brief  information  on  the  Strategic  Road  Map  for  the  National  Economy  Perspectives.Also,  the  thesis 

examined the current state of social service, in which there are identified and scientifically justified suggestions 

and recommendations for the establishment of the private sector in the near perspective. 

Key words: social service, society, private sector, entrepreneurship, concession, reform

 

 

Giriş 

Azərbaycanda iqtisadi islahat prosesləri sosial dəyişikliklərin əhəmiyyətinin intensiv artmasına 

dəlalət  edir.  Azərbaycan  Respublikasında  bazar  münasibətləri  və  innovasiyalı  iqtisadi  artımın 

spesifikası xüsusi mənəvi prinsiplər və oriyentasiyalarla səciyyələnən keyfiyyətcə yeni insan potensialı 

tələb  edir.  Bununla  əlaqədar,  sosial  sahədə  dəyişikliklər  vətəndaşlar  üçün  sosial  istehlakın  yüksək 

səviyyəsini,  əsas  sosial  nemətlərin  hamı  üçün  əlyetərli  və  keyfiyyətcə  münasib  olmasının  təmin 

edilməsinə yönəldilməlidir. 

Azərbaycan  dövlətinin  əhalinin  həyat  səviyyəsinin  yüksəldilməsinə  və  onun  keyfiyyətinin 

yaxşılaşdırılmasına  yönəldilmiş  strategiyası  ölkədə  sosial  xidmətlər  sisteminin  effektivliyinin 

artırılması  zərurətini  şərtləndirir.  Cəmiyyət,  hətta  dərin  iqtisadi  böhran  dövründə  də  əhalinin  həyat 

təminatı sisteminin mühüm hissələri olan sosial müdafiənin və sosial xidmətlərin inkişaf səviyyəsinin 

azalmasına yol verməməyə çalışır. Sosial xidmətlərin ölkənin həyatında rolu və əhəmiyyəti, dövlətin 

sosial strategiyası ilə,  həmçinin sosial sahədə aparılan islahatların elmi cəhətdən ümumiləşdirilməsi 

zərurəti ilə təyin edilir. 

THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES 

Baku Engineering University  

46  

26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan 

İqtisadiyyatın  rəqabət  qabiliyyətliliyini,  inklüzivliyini  və  sosial  rifahını  daha  da  artırmaq, 

investisiyaların  cəlbi,  azad  rəqabət  mühiti,  bazarlara  çıxış  və  insan  kapitalının  inkişafına  yardım 

etmək,

 

ölkədə  həyata  keçirilən  iqtisadi  siyasətin  və  islahatların  davamlılığını  təmin  etmək  üçün 

iqtisadiyyatın mövcud vəziyyətinin dərindən təhlili və yeni iqtisadi inkişaf strategiyasının hazırlanması 

məqsədilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2016-cı il 16 mart tarixli 1897 nömrəli Sərəncamı 

ilə “Milli iqtisadiyyat və iqtisadiyyatın əsas sektorları üzrə strateji yol xəritəsinin başlıca istiqamətləri” 

təsdiq edilmiş və bundan irəli gələn məsələlər haqqında  milli iqtisadiyyat və iqtisadiyyatın 11 sektoru 

üzrə ümumilikdə 12 strateji yol xəritəsi hazırlanmışdır. Milli iqtisadiyyat perspektivi üzrə Strateji Yol 

Xəritəsi qısa, orta və uzunmüddətli dövrləri əhatə etməklə, 2020-ci ilədək iqtisadi inkişaf strategiyası 

və  tədbirlər  planı,  2025-ci  ilədək  olan  dövr  üçün  uzunmüddətli  baxış  və  2025-ci  ildən  sonrakı  dövr 

üçün hədəf baxışdan ibarətdir[2]. 

Konsepsiyada  həmçinin  əlverişli  biznes  mühitinin  yaradılmasında  hökumətin  aparıcı  rolunun 

daha da gücləndirilməsi xüsusi qeyd olunur. Ölkədə sahibkarlığın inkişafı, onun rəqabətqabiliyyətlili-

yinin  artırılması  istiqamətində  dövlət  tənzimlənməsinin  təkmilləşdirilməsi,  qabaqcıl  beynəlxalq 

təcrübəyə uyğun cəlbedici biznes və investisiya mühitinin formalaşdırılması və əlverişliliyinin daha da 

artırılması,  bu  sahədə  mütərəqqi  tənzimləmə  və  hüquqi  bazanın  olması  ən  vacib  məsələlərdir. 

Göstərilən hədəflərə nail olmaq üçün dövlət tərəfindən ardıcıl olaraq dövlət-sahibkar münasibətlərinin 

inkişaf  etdirilməsi,  sahibkarlıq  fəaliyyətinə  qanunsuz  müdaxilələrin  və  süni  maneələrin  aradan 

qaldırılması,  rəqabətqabiliyyətliliyinin  və  ixrac  imkanlarının  genişləndirilməsi,  sahibkarlara  dövlət 

dəstəyi  və  təşviq  mexanizmlərinin  formalaşdırılması,  beynəlxalq  standartlara  uyğun  elektron  dövlət 

xidmətlərinin göstərilməsi sahəsində kompleks tədbirlər həyata keçirilməsi öz əksini tapır.  

Sahibkarlıq  fəaliyyətinin  dəstəklənməsi  və  inkişaf  etdirilməsi  əasa  prioritet  sahələrdən  biridir. 

Hər sahədə olduğu kimi xidmət sahəsində də sahibkarlığın sоsial funksiyası yeni iş yerlərinin yaradıl-

ması  tempi,  оnun  sürətləndirilməsindən  ibarətdir.  Ənənəvi  maddi  istehsal  sahələri  ilə  müqayisədə 

хidmət sahəsində bu sürət çох yüksəkdir. İqtisadi tənəzzül, makrоiqtisadi göstəricilərin gerilədiyi dövrdə 

işçilərin yüksək  mоbilliyi, məşğulluğun möhkəm rejimi хidmət sferasının dayanıqlılğını artırır. Хid-

mət sferasının bir çох müəssisələri əhalinin sоsial cəhətdən az təminatlı hissəsinin məşğulluğunu təmin 

edir. Ticarət, ictimai iaşə, səhiyyə, təhsil, mədəniyyət və incəsənət turizm sahələrində yayılmış qismən 

məşğulluq, habelə bu sahələrdə kiçik sahibkarlıq müəssisələrinin fəaliyyət göstərməsi əlavə əmək re-

surslarının cəlb оlunmasına imkan verir.  

Azərbaycanda  aparılan  sosial-iqtisadi  islahatlar,  dövlət  proqramlarının  reallaşdırılması  sosial 

xidmət sahəsində  əsaslı dəyişiklikləri zəruri edir.  Sosial xidmət sahəsində idarəetmənin müasir döv-

rün tələblərinə uyğun,  beynəlxalq  standartlara cavab verən, eyni zamanda  yuksək səviyyədə  qurul-

ması  üçün müəyyən işlərin görülməsinə ehtiyac var. Sosial xidmət müəssisələrində idarəetmənin tək-

milləşdirilməsinin təmin edilməsi, əhaliyə göstərilən sosial xidmətin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına, 

xidmətin  hər  kəs  üçün  əlyetərli  olmasına,  müraciətlərə  vaxtında  baxılmasına,  sosial  xidmətin  yeni 

növlərinin  yaradılmasına,  müasir  texnologiyalarin  bu  sahəyə  tətbiq  olunmasına  şərait  yaradacaqdır. 

Bütün bunları nəzərə alaraq deyə  bilərik ki, sosial xidmət sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi  

günümüz üçün son dərəcə aktual bir məsələdir. 

Sosial  xidmətlər  sistemi  iqtisadiyyatın  və  dövlət  tərəfindən  həyata  keçirilən  sosial  siyasətin 

mənəvi meyarıdır. Bu halda təkcə qazanılmış uğurların qorunması  haqqında yox, həm də xidmətlərin 

çeşidinin  genişlənməsi  və  keyfiyyətinin  artırılması,  sosial  xidmətlər  sahəsinin  maliyyələşdirilməsi 

üçün yeni, büdcədənkənar mənbələrin cəlb edilməsi haqqında söhbət gedir. Respublika əhalisinə sosial 

xidmətlər  sistemində  aparılan  islahatlar  bununla  şərtlənmişdir.  Eyni  zamanda,  islahatların  gedişinin 

nəzəri cəhətdən ümumiləşdirilməsi, onların həyata keçirilməsi mexanizmlərinin dərin təhlili ilə bağlı 

araşdırmalar  yoxdur.  Bu  sahədə  baş  verən  dəyişikliklər  arasında  uyğunsuzluq,  fəaliyyətin  köhnə 

formalarından azad olmaqda ləngimə müşahidə olunur, bazar münasibətləri şəraitində sosial xidmətin 

fəaliyyətinin bütöv iqtisadi mexanizminin yaradılması çətinləşir. 

Sosial xidmətlə bağlı normativ hüquqi baza əhalinin sosial xidmətə olan tələbatına cavab verə, 

yeni çağrışları əhatə edə bilməsədə bu sahədə müəəyən məsələləri əhatə edə bilir. Sosial xidmətlərlə 

bağlı  əsas  qanunvericilik  bazas  sosial  xidmətlə  bağlı  qanun  hesab  edilir.  “Sosial  xidmət”  haqqında 

Azərbaycan Respublikasının Qanunu  30 dekabr 2011-ci ildə qəbul olunmuşdur. Bu Qanun Azərbay-

can Respublikası Konstitusiyasının 94-cü maddəsinin I hissəsinin 16-cı bəndinə uyğun olaraq, Azər-

baycan Respublikasında çətin həyat şəraitində yaşayan şəxslərə sosial xidmət göstərilməsi sahəsində 

THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES 

Baku Engineering University  

47  

26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan 

dövlət  siyasətinin  hüquqi,  iqtisadi  və  təşkilati  əsaslarını  müəyyən  edir  və  bu  sahədə  yaranan 

münasibətləri  tənzimləyir.  Eyni  zamanda  Sosial  xidmət  haqqında  Qanun  qüvvəyə  mindiyi  gündən 

“Ahıllara  sosial  xidmət  haqqında”  Azərbaycan  Respublikasının  Qanunu  ləğv  edilmişdir[1].  Sosial 

xidmətlərlə  bağlı  Nazirlər  Kabinetinində  bir  neçə  Qərar  qəbul  etmişdir  ki  bunlarada  misal  olaraq  30 

dekabr  2012-ci  ildə  qəbul  olunmuş  "Dövlət  sosial  xidmət  müəssisələrində  və  evlərdə  qismən 

ödənişli  və  tam  ödənişli  şərtlərlə  sosial  xidmətin  göstərilməsi  Qaydası  "nın  təsdiq  edilməsi 

barədə  Qərarı  göstərmək  olar.  Qəbul  olunmuş  bu

 

Qərar  "Sosial  xidmət  haqqında"  Azərbaycan 

Respublikası Qanununun 25.3-cü maddəsinə əsasən hazırlanmışdır və bu Qanuna uyğun olaraq dövlət 

sosial  xidmət  müəssisələrində  və  evlərdə  qismən  ödənişli  və  tam  ödənişli  şərtlərlə  sosial  xidmətin 

göstərilməsi məsələlərini tənzimləyir[3]. 

“Sosial  xidmət”  haqqında  Qanunun  26-cı  maddəsində  göstərilir  ki,  “Sosial  xidmət  sahəsində 

dövlət sifarişləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən olunmuş qaydada bələdiyyələrə, 

fiziki və hüquqi şəxslərə, o cümlədən qeyri-hökumət təşkilatlarına verilə bilər”. Həmçinin bu Qanunun 

16-cı  maddəsində  qeyd  edilir  ki,  “Sosial  xidmət  sistemi  sosial  xidmət  sahəsində  fəaliyyət  göstərən 

müvafiq icra hakimiyyəti orqanından, dövlət, bələdiyyə və özəl sosial xidmət müəssisələrindən, sosial 

işçilərdən və sosial xidmətçilərdən, eləcə də öz vəsaitləri və ya cəlb edilmiş vəsaitlər hesabına sosial 

xidmət  göstərən  qeyri-hökumət  təşkilatlarından,  könüllülərdən  ibarətdir.  Respublika  Qızıl  Aypara 

Cəmiyyətinin strukturları bu sistemin tərkib hissəsidir”.  

Yuxarıda  qeyd  olunan  maddələrə  diqqət  etdikdə  görürük  ki,  sosial  xidmətlərin  göstərilməsi 

sahəsində  özəl  sektorun  yaradılması  üçün  kifayyət  qədər  hüquqi  baza  var.  Lakin  buna  baxmayaraq 

Azərbaycanda təəsüflə qeyd etmək lazımdır ki, özəl sektorun fəaliyyətinə rast gəlinmir. Özəl sektorla 

yanaşı  Bu  sahədə  Bələdiyyələrində  fəaliyyəti  yox  səviyyəsindədi.  Qeyri  Hökumət  Təşkilatlarının 

(QHT) fəaliyyəti isə çok aşağı səviyyədədir və onların fəaliyyəti demək olarki yalnız Bakı və Abşeron 

yarmadasını əhatə etməkdədir. Onlarında sayı ona qədərdi ki, buda ümumilikdə ürək açan bir rəqəm 

deyil.  

Sosial  xidmət  sahəsində  özəl  sektorun  yaradılması  üçün  fikrimizcə,  aşağıda  qeyd  edəcəyimiz 

təkliflər mövcud vəziyyətdə aktuallıq kəsb edə bilər. Bunlar: 

  bu sahə geniş təhlil olunmalı 

  özəl sektorun yaradılması üçün mümkün resurslardan istifadə edilməli 

  beynəlxalq təcrübə öyrənilməli 

  ölkəmiz üçün uyğun sosial xidmət konsepsiyası hazırlanmalı 

  güzəştli kreditlər verilməli 

  müəyyən vaxtadək vergidən azad olunmalı 

  dövlət özəl sektora sifarişlər verməli 

  bu sahədə dövlət yalnız nəzarət funksiyasını yerinə yetirməli 

  dövlət sosial xidmət müəssisələri özəlləşdirilməli 

  bu sahədə rəqabət mühitinin yaradılması üçün imkanlar yaradılmlıdır 

Qeyd  olunan  təkliflərin  nəzərə  alınması  sosial  sahədə  özəl  sektorun  yaranmasına  təkan  verə 

bilər.  Özəl  sektorun  yaranması  yeni  iş  yerlərinin  yaradılması,  bu  sahədə  rəqabət  mühütünün 

yaradılması,  dövlət  büdcəsindən  bu  sahəyə  ayrılan  maliyyə  vəsaitinin  azaldılmasına,  alternativ 

maliyyə  mənbəələrinin  yaranmasına  eyni  zamanda  göstərilən  sosial  xidmətlərin  keyfiyyətinində 

yüksəldilməsinə  kömək  edə  bilər.  Yuxarıda  sadaladığımız  təklifləri  diqqətə  alaraq  deyə  biləri  ki, 

müasir iqtisadi vəziyyətdə sosial xidmət sahəsində özəl sektorun yaradılması aktuallıq kəsb edir. 

 

 

ƏDƏBIYYAT SIYAHISI 

 

1.  

“Sosial xidmət” haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu 

2.  

“Milli  iqtisadiyyat  və  iqtisadiyyatın  əsas  sektorları  üzrə  strateji  yol  xəritəsinin  başlıca  istiqamətləri”  Azərbaycan 

Respublikası Prezidentinin 2016-cı il 16 mart tarixli 1897 nömrəli Sərəncamı 

3.  

"Dövlət  sosial  xidmət  müəssisələrində  və  evlərdə  qismən  ödənişli  və  tam  ödənişli  şərtlərlə  sosial  xidmətin 

göstərilməsi Qaydası " 30 dekabr 2012-ci ildə qəbul olunmuş Nazirlər Kabinetinində  Qərarı 

 

 

THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES 

Baku Engineering University  

48  

26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan 

IMPACT OF THE SOUTHERN GAS CORRIDOR PROJECT                            

TO THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF EU AND                        

CASPIAN BASIN COUNTRIES 

 

Associate Professor,  Ph.D Fuad D. Humbatov 

Academy of Public Administration  

under the President of the Republic of Azerbaijan 

[e-mail]

 

 

ABSTRACT 

This  article  examines  the  role  of  Southern  Gas  Corridor  in  the  sustainable  development  of  EU  and 

Caspian basin countries. The impact of the project on region’s  energy security, inclusive economic growth and 

sustainabe development has been studied even further under the auspices of new geo-politic realities.  

Key words:  sustainable development, energy security, environmental protection, optimization of energy 

consumption, energy diplomacy 

CƏNUB QAZ DƏHLİZİ LAYİHƏSİNİN Aİ VƏ XƏZƏR HÖVZƏSİ                                                

ÖLKƏLƏRİNİN DAVAMLI İNKİŞAFINA TƏSİRİ 

XÜLASƏ 

Məqalə AR tərəfindən uğurla icra edilə Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin Avropa Birliyi ölkələri və Xəzər 

dənizi  hövzəsinin  dövlətlərinin  davamlı  inkişafındakı  roluna  həsr  edilmişdir.  Belə  ki,  qeyd  olunan  dövlətlərdə 

yaranmış  geo-siyasi  şərait  fonunda  bu  layihənin  adı  çəkilən  bölgələrin  enerji  təhlükəsizliyi,  inklüziv  iqtisadi 

inkişafı və ümumən davamlı inkişafına müsbət təsirləri araşdırılmışdır.  

Açar  sözlər:  davamlı  inkişaf,  enerji  təhlükəsizliyi,  ətraf  mühitin  qorunması,  enerji  istehlakının 

optimallaşdırılması, enerji diplomatiyası

 

 

Giriş 

The  actuality  and  close  interrelation  of  such  fundamental  aspects  of  the  contemporary 

geopolitics as energy security and sustainable development have been studied in many researches on 

the base of the various relevant approaches. In our days it’s impossible to imagine any slight economic 

development  of  a  country  without  a  creation  of  sufficient  and  stable  energy  supply  system.  Only 

effective energy supply sector can best advance sustainable development of each country by producing 

and  delivering  secure  and environmentally-friendly  resources  of  energy  and  by  increasing  efficiency 

of  energy  use  [1].  In  almost  all  the  mentioned  researches  one  can  observe  very  frequent  use  of  the 

combination  of  terms  of  the  3E's  –  energy  security,  economic  development  and  environmental 

protection that proves once more a dialectic  interrelation between the terms of  energy security and 

sustainable development.  

According to the classic definition a sustainable development given in various academic papers 

and  particularly  in  the  light  of  Ms.Harlem  Brundtland  terminology,  sustainable  development  is  a 

mode  of  management  and  life  when  each  society  has  to  satisfy  the  needs  of  the  present 

generation  without  compromising  the  ability  of  future  generation  to  satisfy  theirs.  And  it’s 

economically  feasible  only  via  the  rational  management  of  human,  natural,  and  economic  resources 

that aims to satisfy the essential needs of humanity in the very long term.  

In this regard, the actual challenges of energy security have a decisive role for the sustainable 

development of each country. They consist of improving human, economic, social and environmental 

conditions of the people of today and tomorrow that demands much greater levels of energy services, 

as  well  as  delivering  of    these  services  in  a  manner  that  is  more  universally  accessible,  affordable, 

reliable,  safe  and  environmentally  friendly.  These  challenges,  doubtless,  require  evolutional  and 

fundamental changes in technologies, methods, and infrastructure and of course people's mindset and 

behavior  everywhere.  Secure,  environmentally-friendly,  and  efficiently  produced  and  used  energy  is 

one of the milestones of the sustainable development.  

Nowadays,  fossil  fuels  (coal,  oil  and  gas)  supply  most  of  the  world’s  energy  demand,  with 

nuclear energy and large scale hydropower also making significant contributions. The ratio of global 

proven reserves to current consumption are, approximately, for coal 400 years, gas 60 years and oil 40 

years [2,3].  In the same time, in various academic researches it is predicted that the global energy mix 

THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES 

Baku Engineering University  

49  

26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan 

will remain fairly stable and dominated by fossil fuels to 2030 due to the size and inertia of the energy 

system and the inability to change it quickly. Current demographic, economic, social, and technological 

trends  –  if  not  counterbalanced  by  strong  new  government  policies  –  pose  major  challenges  to  the 

long-term  sustainability  of  the  global  energy  system.  If  governments  do  not  implement  policies  beyond 

those already planned between now and 2030, it is projected that energy consumption will increase by 

over half (53%); the energy mix will remain fairly stable and dominated by fossil fuels (80% share); 

energy-related CO2 emissions will increase by over half (55%); and large populations of the world's 

poor will continue to lack access to electricity (about 1.5 billion) and modern cooking and heating ser-

vices (about 2.5 billion). In this scenario, energy consumption increases from 11 200 Mtoe (millions 

tons of oil equivalent) in 2004 to 17 200 Mtoe in 2030 [4]. 

All these scenarios and challenges underline once more an organic interrelation between sustainable 

development  and  energy  security  aspects  necessitates  focusing  specially  on  the ability  of  the  energy 

supply system of each region. This system consists of suppliers, transporters, distributors and regulatory, 

financial and R&D institutions – to deliver the amount of competitively-priced energy that customers 

demand, within accepted standards of reliability, timeliness, quality, safety and environmental impacts, 

under a wide range of geopolitical, economic, social, technological and weather circumstances.  

As  it’s  well-known  from  early  researches,  energy  security  concept  was  preliminarily  defined 

within  the  context  of  the  geopolitical  risks  to  external  oil  supplies.  Nowadays,  energy  security  is  a 

broader concept which encompasses all energy forms, all the external (foreign) and internal (do-