T. C. Firat üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali kirgiz tüRKÇESİnde üNSÜzler ve

 
G. 3. Alıntı Sözcüklerde: 
G. 3. 1. Görünüm: 
 
Kırgız  Türkçesindeki  alıntı  sözcüklerde  başta,  ortada  ve  sonda  birincil  veya  ikincil 
olarak kullanılan bir ünsüzdür. 
G. 3. 1. 1. Başta:  
Örnek:  gektar  (hektar  Rus.  gektar  <  Frs.  hectare),  general  (general  Rus.  general  < 
Lat.),  geniy  (deha  Rus.  geniy  <  Lat.),  geoġrafiya  (coğrafya  Rus.  geoġrafiya  <  Yun.), 
geologiya  (jeoloji  Rus.  geologiya  <  Yun.),  gerb  (bayrak,  arma  Rus.  gerb  <  Pol.),  gevhar 
(cevher  Ar. cevher),  gidrologiya  (hidroloji  Rus.  gidrologiya  <  Frs.  hydrologie),  gimn  (marş 
Rus.  gimn  <  Yun.),  gimnaziya  (lise  Rus.  gimnaziya  <  Yun.),  gimnastiqa  (jimnastik  Rus. 
gimnastiqa
  <  Yun.),  gipnoz  (hipnoz  Rus.  gipnoz  <  Frs.  hypnose),  gipoteza  (hipotez  Rus. 
                                                 
75
 Ahmet Buran, agm., s. 292. 

 
59 
gipoteza
  <  Frs.  hypothΧse),  gips  (alçı  Rus.  gips  <  Yun.),  gir  (terazi  taşı;  gülle  Rus.  girya), 
gitara  (gitar  Rus.  gitara < İsp.),  gripp  (grip  Rus.  gripp  <  Frs.  grippe),  gübürnatır  (vali  Rus. 
ġ
ubernator
), güdök (düdük Rus. ġudoq), gül (çiçek Far. ġul), gülamya (gezinti Rus. ġulyanie), 
gülgün  (kırmızıya  çalan  Far.  ġulġÿn),  güloyron  (genç  yaşta  ölen  Far.  ġul-vìrān),  gülüstön 
(güzel  yer,  gülistan  Far.  ġul-istān),  gülçambar  (çelenk  Far.  ġul-çenber),  gündöö  (ele  veya 
ayaklara  vurulan  köstek  Far.  künd),  gürpüröpkö  (gruplaştırma  Rus.  ġruppirovqa),  greçiha 
(kara buğday, Arnavut darısı Rus. greçiha), giya ~ qıya (bitki Far. giyāh), göş (et Far. ġuşt). 
Kullanıldığı Durum: 
gV-  durumunda  yaygın  olarak  kullanılır:  gektar  (hektar  Rus.  gektar  <  Frs.  hectare), 
gimn (marş Rus. gimn < Yun.), gimnaziya (lise Rus. gimnaziya < Yun.), gips (alçı Rus. gips < 
Yun.), gir (terazi taşı; gülle Rus. girya), gübürnatır (vali Rus. ġubernator), güdök (düdük Rus. 
ġ
udoq
),  gül  (çiçek  Far.  ġul),  gülamya  (gezinti  Rus.  ġulyanie),  gülgün  (kırmızıya  çalan  Far. 
ġ
ulġÿn
),  güloyron  (genç  yaşta  ölen  Far.  ġul-vìrān),  gülüstön  (güzel  yer,  gülistan  Far.  ġul-
istān
), gülçambar (çelenk Far. ġul-çenber), gürpüröpkö (gruplaştırma Rus. ġruppirovqa), giya 
(bitki Far. giyāh), göş (et Far. ġuşt). 
gC-  durumunda  kullanılır:  greçiha  (kara  buğday,  Arnavut  darısı  Rus.  greçiha),  grek 
(Yunan Rus. grek), gripp (grip Rus. gripp < Frs. grippe). 
 
G. 3. 1. 2. Ortada:  
 
Örnek:  begemot  (su  aygırı  Rus.  begemot),  venger  (Macar  Rus.  venger),  begene 
(başka, ayrı, yabancı Far. bì-gāne), iglan (ilan Ar. ièlān), eger (eğer, belki Far. eger), bacıger 
(tavsiye alan Far. bāc-gìr), birgöbör (hüküm, karar Rus. priġovor), cagene (yalnız, tek, yegâne 
Far. yegāne), cadıgöy (sihirbaz Far. cādÿ-ġuy), cañgel ~ ceñgel (orman Far. cengel), cañgüdö 
(mağaza  öncüsü  Çin.  çcan  =  öncü,  lider;  ġuy  =  mağaza,  dükkan),  ciger  (ciğer  Far.  ciger), 
ecigey (bir çeşit peynir Moğ. eezgey), kinege (kitap Rus. qniġa), kürögön
76
 (“Moğol damadı” 
anlamında bir özel ad Moğ. ġurġan), lager’ (kamp Rus. lager’ < Alm.), legen ~ ilegen (tabak; 
leğen Far. legen), legilek (leylek Far. legleg), leksikologiya (leksikoloji Rus. leksikologiya < 
Yun.), logiqa (mantık Rus. logiqa < Yun.), añgeme (toplanma; yığılma, anlatı, söylenti Far. 
hengāme
), añgi (eşek aygırı Far. hengì ), añgire (acele etmek Far. hengār), argen (müzik aleti 
Rus. argen < Yun.), örgöö (düğün obası Kırg. - Moğ.), sañgi (taş, taştan yapılmış Far. sengì ), 
signal (sinyal Rus. signal < Alm.), şilige (bir koşum aleti, kayış Rus. şleya), şirge (buzağı ya 
da  tayın  süt  emmesini  engelleyen  burun  takısı  Moğ.),  şügür  (şükür  Ar.  şuqr),  tañger 
                                                 
76
 Bu sözcük Timur (1336-1405)’un bir ünvanıdır. 

 
60 
(bembeyaz bir şeker türü Dung. toñ = şeker, ġuar = unsur, üye), tilgirem (telgraf Rus. teleġraf 
<  Yun.),  türgön  (tez,  çabuk  Moğ.  turgen),  ötögön  (ayı  Moğ.  ötögö),  zanger  ~  zañker  (yeşil 
boya Far. zenkār), zañgi (Çin Kırgızlarında halk hakimi Moğ. zangi), zañgi (zenci Ar. zencì ), 
zerger (kuyumcu, usta Far. zerger), bezergen (tüccar Far. bāzergān). 
Kullanıldığı Durum: 
-VgV- durumunda kullanılır: begemot (su aygırı Rus. begemot), begene (başka, ayrı, 
yabancı  Far.  bì-gāne),  bacıger  (tavsiye  alan  Far.  bāc-gìr),  cagene  (yalnız,  tek,  yegâne  Far. 
yegāne
),  cadıgöy  (sihirbaz  Far.  cādÿ-ġuy),  ciger  (ciğer  Far.  ciger),  ecigey  (bir  çeşit  peynir 
Moğ.  eezgey),  dariger  (bilinen,  belli  Far.  derkār),  darıger  (doktor  Far.  dārÿger),  döögör 
(cesur, atılgan Far. dìvkerdār), lager’ (kamp Rus. lager’ < Alm.), legen ~ ilegen (tabak; leğen 
Far. legen), legilek (leylek Far. legleg), leksikologiya (leksikoloji Rus. leksikologiya < Yun.), 
logiqa  (mantık  Rus.  logiqa  <  Yun.),  şügür  (şükür  Ar.  şuqr),  ötögön  (ayı  Moğ.  ötögö), 
vegetatsiya (bitkilerin büyüme dönemi Rus. vegetatsiya < Lat.). 
-VgV durumunda nadiren kullanılır: kinege (kitap Rus. qniġa), şilige (bir koşum aleti, 
kayış Rus. şleya). 
VgV- durumunda kullanılır: eger (eğer, belki Far. eger). 
-Cg-  durumunda  yaygın  olarak  kullanılır:  venger  (Macar  Rus.  venger),  birgöbör 
(hüküm, karar Rus. priġovor), cañgel ~ ceñgel (orman Far. cengel), cañgüdö (mağaza öncüsü 
Çin. çcan = öncü, lider; ġuy = mağaza, dükkan), çeñgel (pençe, çengel Far. çenġāl), dargöy 
(eşik  Far.  der-gāh),  dörgö  (amir,  reis  Moğ.  darġa),  dargümön  (şüphe  Far.  der-gomān), 
algebra  (cebir  Rus.  algebra  <  Ar.  cebr),  mañgi  ~  bañgi  (uyuşturucu  kullanan  Far.  bengì  ), 
şirge (buzağı ya da tayın süt emmesini engelleyen burun takısı Moğ.), bezergen (tüccar Far. 
bāzergān
), zanger (yeşil boya Far. zenkār), zañgi (Çin Kırgızlarında halk hakimi Moğ. zangi), 
zañgi (zenci Ar. zencì ), zerger (kuyumcu, usta Far. zerger), tañger (bembeyaz bir şeker türü 
Dung.  toñ  =  şeker,  ġuar  =  unsur,  üye),  tilgirem  (telgraf  Rus.  teleġraf  <  Yun.),  türgön  (tez, 
çabuk  Moğ.  turgen),  añgeme  (toplanma; yığılma, anlatı, söylenti  Far.  hengāme),  añgi (eşek 
aygırı Far. hengì ), añgire (acele etmek Far. hengār), argen (müzik aleti Rus. argen < Yun.), 
örgöö (düğün obası Kırg. - Moğ.), sañgi (taş, taştan yapılmış Far. sengì ). 
-gC-  durumunda  nadiren  kullanılır:  iglan  (ilan  Ar.  ièlān),  çigrim  (kumlu  keçi  derisi 
Rus. şaġren’ ), emigrant (siyasi mülteci Rus. emigrant), signal (sinyal Rus. signal < Alm.). 
 
G. 3. 1. 3. Sonda: Yaygın olarak kullanılmaz. 
miting (miting Rus. miting < İng.), aysberg (aysberg Rus. aysberg < Hol.). 
 

 
61 
Kullanıldığı Durum: 
-Vg durumunda kullanılmaz.  
-Cg durumunda nadiren Rusça’dan alıntılarda kullanılır: miting (miting Rus. miting < 
İng.), aysberg (aysberg Rus. aysberg < Hol.). 
 
G. 3. 2. Özellikler:  
G. 3. 2. 1. Başta:  
 
Alıntı  sözcüklerin  ön  sesinde  bulunan  “g-”  ünsüzü  Türkiye  Türkçesi’nde  “j-” 
ünsüzüne  dönüşürken  Kırgız  Türkçesinde  Rusça  imlanın  etkisiyle  korunur:  generator 
(jeneratör,  üreteç  Rus.  generator  <  Frs.  générateur),  geodezi  (jeodezi,  yer  ölçümü  Rus. 
geodezi 
< Frs. géodésie), geoloġ (jeolog, yer bilimci Rus. geoloġ < Frs. géologue), gimnastiqa 
(jimnastik Rus. gimnastiqa < Frs. gymnastique). 
 
Bazı alıntı sözcüklerde ön seste “g- > k-” değişimi görülür: kez (105 cm’lik ölçü Far. 
gez),  kezende  (zehirli hayvanlar  Far.  gezend),  kenç  (define  Far.  genc), kerbez  (akıllı,  bilgili 
Far. gürbüz), kerden (boyun Far. gerden), kep (söz Far. gep). 
Bazı alıntı sözcüklerde ön seste “g- > q-” değişimi görülür: qıya (ot, bitki Far. giyāh).  
 
G. 3. 2. 2. Ortada:  
Arapça  ve  Farsça’dan  Kırgız  Türkçesine  girmiş  olan  alıntı  sözcüklerde  iç  ses  “-g-” 
korunur: eger (eğer, belki Far. eger), bacıger (tavsiye alan Far. bāc-gìr), cagene (yalnız, tek, 
yegâne  Far.  yegāne),  cañgel  ~  ceñgel  (orman  Far.  cengel),  ciger  (ciğer  Far.  ciger),  dargöy 
(eşik Far. der-gāh), darıger (doktor Far. dārÿ-ger), dargümön (şüphe Far. der-gomān), legen ~ 
ilegen  (tabak;  leğen  Far.  legen),  legilek  (leylek  Far.  legleg),  mañgi  ~  bañgi  (uyuşturucu 
kullanan Far. bengì ), añgeme (toplanma; yığılma, anlatı, söylenti Far. hengāme), añgi (eşek 
aygırı Far. hengì ), añgire (acele etmek Far. hengār), sañgi (taş, taştan yapılmış Far. sengì ), 
zerger (kuyumcu, usta Far. zerger), bezergen (tüccar Far. bāzergān). 
Rusça yoluyla  Kırgız Türkçesine girmiş olan alıntı sözcüklerde iç ses “-g-” korunur: 
ideologiya  (ideoloji  Rus.  ideologiya  <  Yun.),  lager’  (kamp  Rus.  lager’  <  Alm.),  logiqa 
(mantık Rus. logiqa < Yun.), algebra (cebir Rus. algebra < Ar. cebr), magistral’ (ana yol Rus. 
magistral’ < Lat.), emigrant (siyasi mülteci Rus. emigrant), argen (müzik aleti Rus. argen < 
Yun.),  signal  (sinyal  Rus.  signal  <  Alm.),  vegetatsiya  (bitkilerin  büyüme  dönemi  Rus. 
vegetatsiya < Lat.), gegemoniya (öncül, yönetmenlik, çok güçlü, hâkimiyet Rus. gegemoniya 
< Yun.), begemot (su aygırı Rus. begemot), venger (Macar Rus. venger). 

 
62 
Diğer  dillerden  Kırgız  Türkçesine  girmiş  olan  birkaç  alıntı  sözcükte  iç  ses  “-g-” 
korunur: ecigey (bir çeşit peynir Moğ. eezgey), türgön (tez, çabuk Moğ. turgen), ötögön (ayı 
Moğ. ötögö), zañgi (Çin Kırgızlarında halk hakimi Moğ. zangi). 
Alıntı  sözcüklerin  iç  sesinde  bulunan  “-g-”  ünsüzü  Türkiye  Türkçesi’nde  “-j-” 
ünsüzüne  dönüşürken  Kırgız  Türkçesinde  Rusça  imlanın  etkisiyle  korunur:  ġalogen 
(“Mendelev”in  ortaya  koyduğu  düzene  göre  VII.  gruba  ait  olan  kimyasal  element,  halojen 
Rus. ġalogen < Frs. halogéne), geologiya (yer bilimi, jeoloji Rus. geologiya < Frs. géologie), 
biologiya (biyoloji Rus. biologiya < Frs. biologie). 
Bazı Arapçadan alıntılarda “-ع-” sesinin “-g-” sesine değiştiği görülür: iglan (ilan Ar. 
ièlān). 
Bazı alıntı sözcüklerin iç sesinde “-g- > -y-” değişimi görülür: leylek ~ legilek (leylek 
Far. legleg). 
Bazı alıntı sözcüklerin iç sesinde “-g- > -k-” değişimi görülür: şakirt ~ şekit (öğrenci 
Far. şāgird). 
 
G. 3. 2. 3. Sonda: 
Rusça  yoluyla  Kırgız  Türkçesine  girmiş  olan  birkaç  alıntı  sözcükte  son  ses  “-g” 
korunur: miting (miting Rus. miting < İng.), aysberg (aysberg Rus. aysberg < Hol.). 
Bazı  alıntı  sözcüklerin  son  sesinde  “-g  >  -k”  değişimi  görülür:  cubarmek  ~ 
cubarimbek (gençken ölen Far. cevān-merg), qarik (hasis; cimri Moğ. hereg), leylek ~ legilek 
(leylek Far. legleg). 
Bazı alıntı sözcüklerin son sesinde “-g > -q” değişimi görülür: saq’ (köpek Far. seg). 
Bazı alıntı sözcüklerdeki son ses “-g” düşmüş ve ikincil uzun ünlü oluşmuştur: küü ( < 
kög DLT III-131; DTS 311
77
) (vezin, melodi).
78
 
 
Ġ
. 1. Tanım:  
 
Ses değeri Türkiye Türkçesi ile aynı olan bu ünsüz; ton bakımından tonlu, çıkış yeri 
bakımından art damak, çıkış şekli bakımından süreksiz bir ünsüzdür. Hava yolu bakımından 
da ağız ünsüzüdür. “q” ünsüzünün tonlusudur. Mustafa Öner, Türkiye Türkçesindekine göre 
daha  arkada,  küçük  dile  daha  yakın  telaffuz  edildiği  görüşündedir.
79
  Türkçe  ve  alıntı 
kelimelerin başında ve ortasında kullanılır. Hece sonu ve kelime sonunda kullanılmaz.  
                                                 
77
 Bu sözcük DTS 311’de Çince olarak verilir. 
78
 Ahmet Buran, 
agm., s. 292. 
79
 Mustafa Öner, 
agt., s. 7. 

 
63 
 
Ġ
. 2. Türkçe Sözcüklerde: 
Ġ
. 2. 1. Görünüm: 
 
Kırgız Türkçesindeki  Türkçe  sözcüklerde  başta ve  ortada  birincil  veya ikincil  olarak 
kullanılan bir ünsüzdür. 
Ġ
. 2. 1. 1. Başta: Yaygın olarak kullanılmaz. 
Örnek: ġana (yine; sadece), ġo (sanırım, herhalde), ġoy
80
 (rica anlamında kullanılır). 
Kullanıldığı Durum: 
ġV-  durumunda  kullanılır:  ġozo  (pamuk  bitkisi,  pamuğun  sapı),  ġudoq  (klakson, 
düdük, siren), ġana (yine; sadece). 
 
Ġ
. 2. 1. 2. Ortada: 
Örnek: turġun (sakin, ikamet eden), qırġız (Kırgız), tamġa (harf), tuuġan (kardeş). 
Kullanıldığı Durum: 
-VġV- durumunda kullanılır: tuuġan (kardeş) 
-Cġ- durumunda kullanılır: turġun (sakin, ikamet eden), qırġız (Kırgız), ġarġar (bozo 
satan kimse), tamġa (harf). 
 
Ġ
. 2. 1. 3. Sonda: Kullanılmaz. 
 
Ġ
. 2. 2. Özellikler: 
Ġ
. 2. 2. 1. Ortada:  
Eski Türkçede sözcük içerisindeki “-ġ-” ünsüzü korunmuştur: qurġaq ( < qurġaq DTS 
467) (kuru), ayġır ( < aδġır DLT I-18; DTS 14) (aygır, damızlık at), calġan ( < yalġan DTS 
228) (yalan), ırġoo ( < ırġa- DTS 220) (hareket ettirmek, kımıldatmak), qarañġı ( < qarañġu ~ 
qarañqu DTS 424) (karanlık), camġır ( < yamġur DLT III-38; DTS 225) (yağmur), tamġa ( < 
tamġa DLT I-424; DTS 530) (damga, işaret; harf), cañġaq ( < yaġaq DLT I-90) ( ceviz), qayġı 
( < qaδġu DLT I-106; DTS 404) ( kaygı, keder, tasa ), qarġış ( < qarġış DTS 426) (beddua, 
lanet),  qarġoo (  <  qarġa-  DTS  426)  (beddua  etmek,  kötü  söz  söylemek), saġınuu  (  <  saġın- 
DTS 480) (özlemek), oyġonuu ( < oδġur- DTS 362) (uyanmak). 
                                                 
80
  “Kele  goy  =  Geliniz.  Tura  goy  =  Kalkar  mısın.  Irday  koy  =  Şarkı  söyler  misin.  Makişti  uyaltam 
deseniz,  orusça  ırdap  ciberiniz!  =  Makiş’i  utandırmak  istiyorsanız,  Rusça  şarkı  söyleyiveriniz!” 
(Mustafa  S.  Kaçalin  (Tasarım),
  Kırgızca-Türkçe  Açıklamalı  Sözlük  (Kırgız  Tilinin  Tüşündürmö 
Sözdügü), Bişkek 2002 (Yayımlanmamış Çalışma), s. 314).  

 
64 
Eski Türkçede iç seste görülen bu ses, Kırgız Türkçesinde eriyerek düşmüş ve ikincil 
uzunluk oluşturmuştur
81
: cuuruu ( < yoġur- DTS 270) (yoğurmak), qoon ( < kaġun DLT IV-
250) (kavun), quuruu ( < qaġur- DLT IV-251; qawır- ~ qawur- DTS 438) (kavurmak), buuday 
( < buġday DTS 120) (buğday), ooz ( < aġız DLT I-43; aγaz DTS 17; aγız DTS 21) (ağız), 
uuz ( < aγuz  DLT I-55; DTS 24; oġuz DTS 365) (yavrulayan hayvanın ilk sütü), oor ( < aġır 
DLT I-52; aγır DTS 18) (ağır), ooru ( < aġrıγ DLT I-98; aγrıγ DTS 22) (hastalık; ağrı), suuq ( 
<  soġıq  ~  soġuq  DTS  507) (soğuk),  boor  (  <  baġır  DLT  I-360;  DTS  78)  (karaciğer,  bağır), 
tuura ( < toġru DLT II-80; DTS 571) (doğru), uuru ( < oġrı DLT I-126; DTS 363) (hırsız).  
Bazı düşmelerde ise uzunluk oluşmamıştır: oroq (< orġaq DLT I-14) (orak), cala- ( < 
yalġa- DLT III-306; DTS 228) (yalamak), tamaq ( < tamġaq DLT I-33; DTS 530) (yiyecek; 
boğaz, gırtlak), calbırak ( < yalbırġaq DTS 228; yapurġaq DTS 237) (yaprak), ulaq ( < oġlaq 
DTS 363) (oğlak). 
 
Eski Türkçede sözcük içerisinde bulunan “-ġ-” ünsüzü Kırgız Türkçesinde “-y-” sesine 
dönüşür:  cıyıluu  (  <  yıġıl-  DLT  III-80)  (toplanmak,  birikmek),  sıyır  (  <  sıġır  DLT  I-364) 
(inek,  sığır),  sıyınuu  (  <  sıġın-  DLT  II-152;  DTS  502)  (saygıyla  eğilmek;  sığınmak, 
güvenmek), ıyladı ( < yıġladı DLT III-309) (ağladı). 
 
Eski Türkçede sözcük içerisinde bulunan “-ġ-” ünsüzü Kırgız Türkçesinde “-q-” sesine 
dönüşür: qumursqa ( < qumursġa DTS 466) (karınca), qısqa (< qısġa DLT II-11; DTS 447, 
OTG 247) (kısa), çıçqan ( < sıçġan DLT I-75; DTS 502) (fare), qutqaruu ( < qutġar- DLT II-
192;  DTS  473)  (kurtarmak),  ıçqınuu  (  <  ıçġın-  DLT  I-254;  DTS  216)  (kendini  zorlamak, 
çabalamak; bir yerini kırmak). 
 
Ġ
. 2. 2. 2. Sonda: 
 
Eski  Türkçedeki  son  ses  “-ġ”  ünsüzü  Kırgız  Türkçesinde  eriyerek  düşmüş  ve  ikincil 
uzunluk oluşturmuştur:
82
 cıluu ( < yılıġ DLT I-31; DTS 266) (sıcak, ılık), quru ( < quruġ DTS 
469) (kuru), oo ( < aġ- DLT I-173) (bir yana sarkmak, ağmak), saa- ( < saġ- DLT II-15; DTS 
480) (sağmak). 
 
Eski Türkçedeki son ses “-ġ” ünsüzü Kırgız Türkçesinde bazı örneklerde “-q” sesine 
değişmiştir: qıq ( < qıġ DLT III-129) (kuru koyun tezeği, gübre). 
 
Eski Türkçedeki son ses “-ġ” ünsüzü Kırgız Türkçesinde bazı örneklerde “-y” sesine 
değişmiştir: sıyuu ( < sıġ- DLT II-15; DTS 502) (sığmak). 
 
                                                 
81
 Ahmet Buran , 
agm., s. 292. 
82
 Ahmet Buran, 
agm., s. 292. 

 
65 
Ġ
. 3. Alıntı Sözcüklerde:  
Ġ
. 3. 1. Görünüm:  
 
Kırgız  Türkçesindeki  alıntı  sözcüklerde  başta,  ortada  ve  sonda  birincil  veya  ikincil 
olarak kullanılan bir ünsüzdür. 
Ġ
. 3. 1. 1. Başta: 
Örnek: ġavan’ (liman Rus. ġavan’ < Hol.), ġaz (gaz Rus. ġaz), ġazavat (din için savaş 
Ar.  ġaøavāt),  ġazeta  (gazete Rus.  ġazeta  < İtl. ġazetta), ġalati  (ilginç  Ar.  ġalaùì  ),  ġalereya 
(galeri  Rus.  ġalereya  <  İtl.),  ġalstuq  (kravat  Rus.  ġalstuq  <  Alm.),  ġaltek  (tekerlek  Far. 
ġ
alùānek
), ġañġuñ (kahraman, yiğit Çin. ġuan = ünlü, ġun = külhanbeyi; avare), ġarac ~ ġaraj 
(garaj  Rus.  ġaraj  <  Frs.),  ġarantiya  (garanti  Rus.  ġarantiya  <  Frs.),  ġarbi  (asker;  savaş  Ar. 
óarbì
 ), ġarnizon (garnizon Rus. ġarnizon < Frs.), ġarnitur (eşya takımı Rus. ġarnitur < Frs.), 
ġastrol’  (turne  Rus.  ġastrol’  <  Alm.),  ġasır  (asır  Ar.  èaãr),  ġafu  (af  Ar. èafv),  ġaşım  (sinir, 
öfke,  hışım  Far.  òişm),  ġvardiya  (hassa  birlikleri  Rus.  ġvardiya  <  Frs.),  ġlobus  (küre  Rus. 
ġ
lobus 
<  Lat.),  ġozo  (pamuk;  koza  Far.  ġÿze),  ġonorar  (telif  hakkı  Rus.  ġonorar),  ġorizont 
(ufuk  Rus.  ġorizont  <  Yun.),  ġospital’  (hastane  Rus.  ġospital’  <  Frs.),  ġospodin  (bey  Rus. 
ġ
ospodin
), ġradus (derece Rus. ġradus < Lat.), ġrajdan (vatandaş Rus. ġrajdan), ġrammofon 
(gramofon  Rus.  ġrammofon  <  Frs.  ġramophone),  ġumanizm  (humanizm  Rus.  ġumanizm  < 
Lat.), ġunça ~ ġımça ~ ġınça (gonca Far. ġonce), ġupbah (tutuklu yeri Rus. ġupbah < Alm. 
ġ
aupt
 vaht), ġuzör (mahalle; küçük pazar Far. ġuzer), ġanim (ganimetler Ar. ġanāyem), ġart 
(batak, bulanık, tozlu Far. gerd), ġıza (yiyecek, aş Far. ġaõāì ).