|
Asabiy suitsidal xulq-atvor. Bu suitsidal harakat kuchli hissiyotlar ostida
amalga oshiriladi. Bu vaqtda o’smir g’ayriixtiyoriy ravishda harakat qiladi, bunda
o’z harakatining aniq rejasi bo’lmaydi. Shuningdek, o’smir kuchli salbiy
hissiyotlar – alam, nafrat, haqiqatni ko’ra bilmaslik natijasida suitsidal harakatga
yo’l qo’yadi. Asabiy suitsidal xulq-atvorda, ko’pincha, o’zini osish, toksik
moddalar va kuchli ta’sir ko’rsatuvchi preparatlar bilan o’zini zaharlashga urinadi.
Haqiqiy suitsidal xulq-atvor. Haqiqiy suitsidal xulq-atvor o’ylangan reja
asosida harakat qilinishi bilan tavsiflanadi. Bunday suitsidal xulq-atvorda o’smir
ota-onasi, do’stlariga o’z qilmishlarining sabablarini tushuntirib va hamma bilan
vidolashib xat qoldiradi. Bunday harakat avvaldan o’ylab qilingani uchun o’lim
bilan yakunlanadi. Haqiqiy suitsidal xulq-atvorda o’smir, ko’pincha, o’zini osadi
yoki balanddan o’zini erga tashlaydi.
O’z joniga qasd qilish – juda ham g’ayritabiiy va eng ahamiyatli qadam,
shuning uchun ko’p hollarda bu qaror bir zumda pishib etilmaydi. Uzoq vaqt o’zi
duch kelgan qiyin vaziyatdan chiqish yo’llarini izlaydi, kurashadi, qayg’uradi.
Suitsidning sabablari juda murakkab va ko’pchilikni tashkil qiladi. Buning
sabablari insonning biologik, genetik, psixologik va ijtimoiy tomonlaridan izlash
mumkin. O’smirlar bunga qaramasdan ekstremal vaziyatlarda – jamoat oldida
kamsitish, o’qishdagi muammolar, sotqinliklar natijasida– suitsidga qo’l uradilar.
Ko’pchilik ekspertlarning taxminicha, bu suitsid uchun sababdan ko’ra bahona
bo’ladi. E.Shneydman hamma suitsidentlarga xos umumiy xususiyatlarni sanab
o’tgan:
Dostları ilə paylaş: | 
