Microsoft Word Bojxona nazariyasi doc

6.2 Bojxona qiymatini nazariy aniqlash 
 
Bojxona qiymatini ushbu tenglama bilan aniqlash mumkin 
Bq = Bn – As – Bt –Tf –Tx 
Aksiz solig’i stavkasi As = Bq   
Aksiz solig’i koeffisiyenti m =A/100 
Tijorat foydasi Tf = R (Bn + As + Bt) 
Tijorat foydasi koeffisiyenti R = Tf/100. 
bu erda Bn – bozor narxi;  
Oziq-ovqat mahsulotlari uchun bojxona qiymatini aniqlashda, 
yagona bojxona to’lovlari 50%. 
Bq = Bn/(( m +1,5) (1+R+r)) 
Nooziq-ovqat mahsulotlari uchun yagona bojxona qiymatini 
aniqlashda bojxona to’lovlari 90% tarzda aniqlanadi. 
Bq = Bn/(( m +1,9) (1+R+r)) 
Pivo, alkogol va tamaki mahsulotlari uchun aksiz solig’i xos 
stavkada berilganda:  
As = v m D 
ifodadan foydalaniladi, 
bu erda v – parametr (hajm) o’lchovlari; 
m – aksiz solig’ini xos stavkasi;  
D – amer.dollarini milliy so’mga nisbatan kursi. 
Bojxona qiymati quyidagicha topiladi: 
 Bq = (Bn- v m D (1+R+r))/ (1,9 (1+R+r)) 
 

---

 
83
1-misol.
 Rossiyada ishlab chiqarilgan 1 kg Osyotr balig’ining 
ikrasi respublikaning ulgurji bozoridagi narxi 50000  so’mni tashkil 
qiladi.  
Aksiz solig’ining stavkasi 30%, koeffisiyenti
 
m  =
 
0,3.  Tijorat 
foydasi 20%, koeffisiyenti
 
R = 0,2. Transport va boshqa xarajatlar 5%, 
koeffisiyenti
  
r =
 
0,05.  
Jismoniy shaxslar tomonidan oziq-ovqat mahsulotlarini olib 
kelganda undiriladigan yagona bojxona to’lovi 50% bo’lganda 
koeffisiyenti  50/100=0,5 bo’lganligi uchun 1 kg ikraning bojxona 
qiymatini quyidagi tenglama bilan topamiz:     
Bq  = Bn/(( m +1,5) (1+R+r)) =50000/(( 0,3 +1,5) (1+0,2+0,05)) = 
=22222,2 so’m 
 
2-misol. 
Pokistonda ishlab chiqarilgan charm kurtka
 
respublikaning ulgurji bozoridagi narxi 300000  so’mni tashkil qiladi.  
Aksiz solig’ining stavkasi 20%, koeffisiyenti
 
m  = 0,2. Tijorat 
foydasi 20%, koeffisiyenti
 
R = 0,2. Transport va boshqa xarajatlar 5%, 
koeffisiyenti  r = 0,05.  
Jismoniy shaxslar tomonidan nooziq-ovqat mahsulotlarini olib 
kelganda undiriladigan yagona bojxona to’lovi 90% bo’lganda 
koeffisiyenti 90/100 = 0,9 bo’lganligi uchun charm kurtkaning bojxona 
qiymatini quyidagi tenglama bilan topamiz:     
Bq  = Bn/((m  +1,9) (1+R+r)) =300000/((0,2  +1,9) (1+0,2+0,05)) = 
=114285,7 so’m 
 
3-misol. 
Germaniyada ishlab chiqarilgan Mersedes Bens yengil 
avtomobilning respublika ulgurji bozoridagi narxi 4000000  so’m, 
dvigatel` hajmi 
v
 = 1500 sm
3
.  

---

 
84
Aksiz solig’ining stavkasi m q 2,5 amer.dollori. Milliy valyutani 
amer. dollariga nisbatan kursi 
D 
= 800 so’m. 
Tijorat foydasi 20%, koeffisiyenti
 
R  = 0,2. Transport va boshqa 
xarajatlar 5%, koeffisiyenti r = 0,05.  
Jismoniy shaxslar tomonidan nooziq-ovqat mahsulotlarini olib 
kelganda undiriladigan yagona bojxona to’lovi 90% bo’lganda 
koeffisiyenti 90/100  = 0,9 bo’lganligi uchun charm kurtkaning  
Engil avtomobilning bojxona qiymatini quyidagi tenglama bilan 
hisoblaymiz     
Bq = (Bn - v m D (1+R + r))/ 1,9 (1+R+r) =  
(4000000-1500x2,5x800(1+0,2+0,05))/ (1,9 (1+0,2+0,05)) =105263,15 so’m.