TORPAĞIN ÇİRKLƏNMƏSİ – Torpaq müxtəlif çirklənmə
formasına məruz qala bilir: radioaktiv, mikrob, pestisid, neft və s.
T.ç. torpaqəmələgəlmə prosesinin gedişini dəyişir (çox vaxt onu
dayandırır), məhsuldarlığı aşağı salır, bitkidə çirkləndiricilər bitkidən
bilavasitə və ya vasitə ilə (bitki və ya heyvan qida maddələri vasitəsilə)
insan orqanizminə daxil olur. Nəhayət, T.ç. torpağın xəstəliklərdən və
digər arzu olunmayan mikroorqanizmlərdən özünü təmizlənməsini
zəiflədən xəstəlik və mikrobioloji çirklənmə qorxusu yaradır. Məs.
çirklənməməiş torpaqda qanlı ishal və yatalaq xəstəliklərinin törədiciləri
2-3 sutka, zəif çirklənmiş torpaqda isə qanlı ishal törədiciləri bir neçə
ay, tifin törədiciləri isə il yarıma qədər qala bilir. T.ç. bəzən geniş
əraziləri tuta bilir. Məs. 1980-ci ildə keçmiş SSRİ ərazisində
pestisidlərlə çirklənmiş torpaqların sahəsi 40 mln. ha olmuşdur (Əkin
sahəsinin 1/6-i).
Dostları ilə paylaş: |