183
Çiçəkləri beĢ ləçəkdən ibarətdir, hamaĢçiçəkləri çətir formasında olub əks tərəfə yönəlmiĢdir.
Bitkinin çiçəyinin tərkibində triterpenlər, saponinlər, qlükozidlər, flavonoidlər, askorbin
turĢusu, karotin, qanyaradıcı makro- və mikroelementlərin zəngin kompleksi aĢkar edilmiĢdir.
Bundan baĢqa kökünün tərkibində 5-10%-ə qədər saponinlər, 0,08% efır yağı, qlükozidlərdən -
primularverin (primulaverozid, C
20
H
28
O
13
), primulagenin (C
30
H
50
O
3
), yarpaqlarının tərkibində 2%-
ə qədər saponin, 3 mq%-ə qədər karotin və s. aĢkar edilmiĢdir. Bitkinin yarpaqlarında 5%-ə qədər,
çiçəklərində 6%-ə qədər quru çəki hesabı ilə askorbin turĢusu tapılmıĢdır. Bir sıra xalqların
mətbəxlərində novruzçiçəyindən dadlı, tamlı və ləzzətli xörək növləri hazırlayırlar. Hal-hazırda
dünyanın bir çox ölkələrində novruzçiçəyindən yaz ədviyyatları, yaĢıl salat növləri hazırlayırlar. Bir
ədəd novruzçiçəyi yarpağı insanın bir gündə C vitamininə olan tələbatını ödəyir.
Novruzçiçəyindən hələ çox qədim dövrlərdən baĢlamıĢ hal-hazırkı dövrə qədər xalq
təbabətində ağ ciyər, uzun sürən öskürəyə, kəskin xroniki və bronxit, böyrək, sidik kisəsi
xəstəliklərində, orqanizmin müqavimətinin gücləndirilməsində, vitamin çatıĢmazlığının aradan
qaldırılmasında, qanazlığında, bronxial astmanın, xroniki qəbizliyin, müalicəsində geniĢ istifadə
edilir. Bundan əlavə novruzçiçəyindən hazırlanan preparatlarla daha bir sıra xəstəliklərin, o
cümlədən də nevralgiya, nevrozun, aybaĢı pozuntularında, ağır keçən klimaksların, orqanizmin
zəifləməsinin, əzginliyin, iĢtah pozuntularının, paradontozun aradan qaldrlmasında və s.
xəstəliklərin müalicəsində iĢlədilir. Bitkidən hazrlanan preparatlardan ən çox əsəb gərginliyindən
əziyyət çəkənlər, tez-tez həyəcan keçirənlər, iqlim dəyiĢmələrinə və miqren ağrılarına məruz
qalanlar istifadə edirlər.
Dostları ilə paylaş: