Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə62/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   124

 

üsgsük.


 

-

 

oymaq bilə bir: bir üsgük. üsgükcik. azıcıq. pək az.

 

-

 

çapıylər oynay gəlib qonanı oyqandıla

: c

ocuqlar oynarkən 



duvarı yıqtılar.

  

-

 

söz etib işibizni oydula: dediqodu yapıp işimizi bozdular.

  

oymaqlanmaq   

uymaqlanmaq. üyələnmək. qollanmaq. gəlişib 

çoxalmaq


.  

oymaqlar 

 

köçəbələr. köçgünlər. köçəgünlər. əşayir. 



 

oymalı

 

 

1

. 

nəqşəli. nəqşəli. 



1

. 

sadraç.

  

oymalıq



 

 

başqalıq. obalıq. bölülük. qutuluq. ayrışlıq. ayrılıq. 



ayrıcalıq. çatallıq. yadçılıq. didişlik. pazıqlıq. bazıqlıq. 

təfrəqə. nifaq. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

486 

oyman çun

qur   

engəbəlik

oyman dönğ



oydönğ


oyman dönqlü

oyman döş



çıxıntılı girintili

.

  

oymaşmaq

 

 

oyuşmaq. basmaşmaq

.  

oymat 

 

yer yer. motif. girdək. dayral. dayirə şəklində. 

 

-

 oymat yer

: açığlıq yer 

(

orman içində



)

-

 

yanğur oymat yağdı: yağmur yer yer yağır. 

 

-

 

tərəzlə oymat oymat buzlaqandıla: pəncərələr motifli bir 

biçimdə buz tutmuş. 

 

oymazyuxu 



 olmazyuxu

bəngiyuxu. ölüm. əbədi yuxu. 

 

oymış

 

 

qarabaxt.



  

oymur 

 

dərə


dərə yatağı

.

  

oynaclamaq 



 

oynamaq

qırtıldamaq. qırcanmaq. dınqırdamaq. 

fınqırdamaq. fırıldamaq. fırılqamaq. hobbalanmaq. 

 

oynaq 



 

1

əsnək. mütəhərrik. 



1

sübatsız. 



1

opotünist. 

fürsəttələb. 

1

şux. açıq. 



1

çuxur. evlək. avlaq. 



1

qərasız. 



1

duraxsız. sözgən.



 1

. təpriş. əsnək. mütəhərrik. 



1

şuluğ.



 

qoduğ.


 

1

. güvənilməz. 



1

. lopaz qadın. 



1

mütələvinül məzac.

 

1

. 

əsnək. yelpək. pozlu. ifadəli. 

-

 

oynaq adam. oynaq 

əş: yelpək qadın.

 1

. 

qoqqa. şux. cilvəli. 

arlı bərli. qararsız. güvənilməz. bəlirsiz. qarışıq. mübhəm. 



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oynavuq. şux. qımıldavuq. sallanan. 



1

. quyu

su 


biriqintisi

.

 



(

heyvanların bir arada olup su içtikləri sulaq yer



).

 

1

. 

ləzzət


nəşə


. qurqu. qayaq. 

çıkık


yılğır


. sapsan. 

yıldam


yılğır


yöğ


irik. boynaq. asav. 

ası


coşqun


. xuysuz

 (oynaq 

at)

kıynalğan

qaçğınçı


sərbəst


.

  

-

 oynaq yer

: boğun. məfsəl.

 

oynaq 

 

1

.

qırıtqan. qırcan. 



1

.

oyaq. 

ilişik. uğraq. uğrıq. işli güclü. 

məşqul. 


1

.

oynaşıq

. 

oynaşan

. 

alaylı. dolaylı. gülməli. 

gülgün. gülüşlü. gülşüklü. güləli. güləkli. mıtçıl. yosma. 

dəğişgən. icəşgən. şux. məzəli. məzahlı. ironik. 

1

.

oynat. 

sallaq. sallat. sarsat. salsat. aslat. aslaq. təprətli. dəbətli. 

ırqantı. ırqanıt. yırqanıt. yırqantı. ırqaq. yırqaq. ırqatı. 

yırqatı. 

- 

ırqantı köprü

: yatar qal

xar, açılıb bükülən köprü. 

1

.

oyunçaq

dınqırdaq. 



fınqırdaq. fırılqaq. fırıldaq. hobba. 

1

.

oynaş



 

oyaq

. 

uğraq. uğrıq. məşqələ. 

-

 

çox işi

, 

oyağı

, 



uğrağı

, 



uğrığı

, 



məşqələsi olmaq

: 

işi başından aşmaq. 

1

.axıcı. axarlı. axımlı. dalqıc. qıvraq. canlı. başarıqlı. 

us

tal. sivir. zirək. zeyrək. sever. çapıq. çabuk. hərəkətli. 



 



(

əl, ayaq barmaqları kimi 

oynaq olan)

. nərsənin əsnəkliyi 

gedib, içəri doğru devrək, əğik, bükük qalması

: qaq. 



-

 bel 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

488 

ağrım düzəldi, yalnız 



qaq 

qaldı. 


-

 

barmaqın yarası toxdadı, 



yalnız 

qaq 

qaldı.


 

 

- 

qırıtan

, 



qırcan

, oynaq, 



şımarıq qadın. fırıldıqçı. fırıldaqçı. 

fındıqçı. 

 

- 

oynaq gəmiklərin aralarında olan əsnəkliyi sağlayan 

(tə'min edən) qas

, 



balça

, 



mahiçə

: 

açan. 

 

- 



təpişli

, 



hopbaç

, oynaq, 



titrək: çarpıntılı. çırpıntılı. xələcanlı. 

 

-

 oynaq, canl



ı

, 



çevik olmaq

: 

oysanğlamaq. oysanğamaq. 

oysanamaq. oysanmaq. 



 

-

 oynaq, 



hobba qadın

: 

qancıq. qantıq. 

 

oynaqı

 

 



oynağı



örnəyi

. dolaşlıq. rişqand. irişgən. ərişgən. ərnək. 

ərnəc. əğcək. əğincək. alalıq. alaylıq. yansılıq. ələsalma. 

ələsarma. məsqərə. təməsxü

r.  


oynaqı

 

 



oynağı

.örnəyi. alalıq. alaylıq. ərnəc. ərnək. əğcək. 

əğincək. rişqand. irişgən. ərişgən. dolaşlıq. yansılıq. 

ələsalma. ələsarma. məsqərə. təməsxür. 



 

oynaqlamaq 

 

oysanğlamaq. oysanğamaq. oysanamaq. oysanmaq. 

 

oynaqlıq

 

 



çanqılıq. çalqılıq. yüngüllük. yengillik. 

 

oynaqu 



 

oynamağa özəl olan. oyuna bağlı nə. oyqan. 



-

 oynaqu 



yer: oynanacaq yer.  

oynalmaq 

 

mübtəla olmaq. girələnmək. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oynama 

 

1

çarpma. zərəban. 



1

qımıltı. tıpırti

vurqu. vurma. 



urma. xələcan. 

1

sallanma. sallanış. təprəş. hərəkət. 

xuram. 

1

. 

oyun. büdik. büzik. təpsi. rəqs. 

1

. 

oyun. təfrih. 

 

-

 

topluluqla halda yapılan oynama: qocaq təpsəv





oynama 

 

1

. çıbalan. çabalan. 

1

. hopba. 



ürək hopbası

, 



oynaması

: 

təpiş. çarpıntı. çırpıntı. 

1

.hərəkət. 



 

- 

könül hopbası

, 



oynaması

: 

təpiş. çarpış. həyəcan. çırpıntı. 

 

oynamaq 

 

1

. çalxalanmaq. bınqıldamaq. titrəmək. 



(

ət, su, suyuq 

nərsələr kimi

)

hoplamaq. qırınmaq. 



- 

başı ilə oynamaq

ölümcül işələ uğraşmaq. 



- 

çalmadan

 oynamaq

: çox 

sevinmək. çox istəkli görünmək. 



-

 

ağzı oynamaq: dəğirman 

kimi işləmək. 



1

. çıbalanmaq. çabalanmaq. 



- 

böyüğə 

oynamaq

: üstəlik, üstünlük, bolluq genlik, zənginlik 

qazanmağa çalışmaq. 

1

.gərsəmək. açılıb büzülmək. 

rəqsəmək. rəqs edmək. 

1

.

oynaclamaq

qırtıldamaq. 

qırcanmaq. dınqırdamaq. fınqırdamaq. fırıldamaq. 

fırılqamaq. hobbalan

maq.  



-

 

ipkeşdi oynamaq

: ip atlamaq. 

 

-

 

duyuları

, 



istəkləri ilə oynayıb üzmək

: 

könlünü qırmaq. 

 

- 

əkməyi ilə oynamaq: qazancı, işi ilə oynamaq. 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

490 

qazancından, işindən olmasına yol açmaq. ilə oynamaq. 



 

- 

ikili oynamaq

: iki yanıda gözətərək qılınmaq. 



 

- 

könlü ilə oynamaq: sevişimsimək. sevən kimi davranıb 

oyalanmaq. 



 

- 

nərsə boğumundan, əkliyindən 

(

ək yerindən



ayrılmaq, 

oynamaq, gəvşəmək, boşalmaq

: 

cayşamaq. cayışmaq. 

cayqışmaq. qayşamaq. qayışmaq. köğşəmək. kövşəmək. 

koğşamaq. kovşamaq. kağşamaq. kavşamaq. 

 

-

 

böyük oynamaq: yekə xətər, risq edmək. 

 

- 

çənəsi oynamaq: nəyisə yemək. 

 

- 

dəniz oynamaq

:

 dalqalanmaq.  



-

 

yenğlər cirit oynamaq: ıssız, tək olmaq. 

 

oynamaq 



 

1

dəmlənmək. isinmək. qızıqsınmaq. 



-

 

içim ona oynamır





-

 

uşaqlar birbirinə oynadılar





-

 

içim içgiylə oynayır





-

 

göyül 



qaynar, için oynar. 

1

büzüşmək. burcuşmaq. 



1

qutruşmaq

.

 1



.

bükmək


. burmaq. 

1

əylənmək





1

silqimək. 



silkələmək. təpsimək

.

 



1

. 

tıbıldamaq. dıbıldamaq. 

qımıldamaq. təpsəmək. oyun edmək.



 

1

atlamaq. 

sıçramaq. hoplamaq.

 

çabalamaq. 



-

 

cocuğ



 

çox hoplayır



-

 

götün nə hoplanır



1

təpsəmək. təpsənmək. təpmək. rəqs 

edmək. sallanmaq. salğınmaq. xuraman olmaq. qırıtmaq



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

qıvırmaq


qırcanmaq. nazlanmaq. 



-

 

qıvıra

 

qıvıra

 oynamaq.

 

1

tıpırdamaq

qımıldamaq. 



1

. oyalanmaq. qarğınmaq. 



1

mübtəlasınmaq. 



vurmaq. 

1

qaynamaq. yanmaq. 

həyəcanlanmaq. 

1

bükülmək. təprəşmək. 



1

icra 


edilmək. 

-

 

sol əli 



oynamaz.

-

 

ürəyim oynadı



1

icra edmək.



 

-

 

aşıq

 oynamaq

aşıq

 atmaq1

səgirmək. səğirmək. 

atılmaq. qımıldanmaq. 



-

 

gözüm səğirir



.

 -

 

ürəyim tıpırdır



.

 -

 

qar topu oynamaq

qartopu bir birinə vurmaq üçün, əldə 

sıxışdırıb, yuvarlatıb qar gülləsi. 

 

-

 bura bura oynamaq

: barmaqların çalpara kimi qımıldataraq 

oynamaq. 

 

-

 

yerindən

 oynamaq: taymaq. qaymaq.

  

-

 atda oyna

: at üzərində sirk yapmaq. 

 

-

 

buqunçaq oynamaq

: saxlambac oynamaq.  



-

 

oynab söyləşmək

: 

şakayla qarışıq qonuşmaq.

  

-

 

oynay bilməğən urub qaçar: oynamayı bilməyən vurub 

qaçar.

  

oynamamaq 



 

durmaq. dinmək. kəsilmək. hərəkətsiz qalmaq.

 

oynamamaq 

 durmaq.

 

qımıldanmamaq. sakin olmaq. oturmaq. iqamət 



edmək. gedməmək 

(

işləməmək



)

. dinğmək. kəsilmək. 



-

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

492 

yerində 


durmaq

-

 

ayağda 



durmaq

-

 

bizə gəlincə durdu. 



-

 su 


dura dura pozulur. 

-

 harda durursuz



-

 

işlər 



durdu

-

 

yağmur 



durdu.  

oynamaz 

 

yerli. daşınmaz. sabit. qeyri mənqul. yerə yapışıq olan. 

təpişməz. sabit. 

-

 o dilab yerlidir



-

 

indi sərgilərin, yığvaların 



çoxu 

yerli 

yapılarda yox, çadırlarda tutulmur.

  

oynamır

 

 



-

 

hay hayına oynamır, vay vayına ağlamır





-

 

hay hayında 



oynamaz

, vay vayında ağlamaz



 

oynamış

 

 

çarpılmış. çalıq. yatmış. əğilmiş. dönmüş. çönmüş. 

 

oynanan

 

 



-

 oynan



an aşıq

: 

atmar. topaç. 

 

oynanmaq 

 

1

.tirtirənmək. titrənmək. ırqalanmaq. yırqalanmaq. 

ırqanmaq. yırqanmaq. yelxalanmaq. yerxalanmaq. 

çalxalanmaq. təprənmək. dəbəşmək. sallanmaq. 

sarsınmaq. qımıldanmaq. 



1

.toxunulmaq. ilişmək. 

ilişginmək. ilginmək. ilşinmək. mə'ruz qalmaq. 

 

oynanmaq 



 

durmayıb oynanmaq. qıpırdanmaq. qımıldanmaq. təhrik 

olunmaq. -

 

gözləri qıpırdandı



.

  

oynartamar 

oynar damar

. atar damar.



  

oynası

 

 

oysuq. oynatı. duysuq. oynuş. uynuş. xiyal. qaraltı. 

düşləm. görünüm. görünğü. görüntü. şəbəh. salım.

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

salqım. xulya. quruntu. kölgə. yansıq. yansış. yansım. 

sanıq. sanaq. sanyaq. sayaq. 

 

oynaş



 

 

1

sevgi. 


1

dosd. metres. 



1

oya. oynaşma. məşquliyyət. 



1

qapalı, başqa kimsələrdən ayrı tutulmuş qəhbə. 

qapatma. qapatım. saxlım. metres. 

-

 bu onun 



qapatmasıdır



-

 onun iki 

qapatması

 

vardır





1

uynaş. 


mələkə. 

1

. 

qəhbə. sortuq, alçaq. sorulmağa qonulan. 

-

 

sortuq 

əşlər

.

 



1

. 

tuş. tos. dos. dost. 

sevgili. metres. 



(oynama. 

nəşələnmə



).

 

şaqa



sevişilən kimsə



1

.uynaş


oyıncaq


:

 

uyıncaq



ayıncaq


:

 

alçaq yer



.  

oynaş

 

 

1

.avtos


. evlənmədən bir kişi ilə yaşayan qadın. 

qapatma. yapatma. sapatma. çapatma. metres. 



1

.oydaş. 


həmdəm. 

1

.

oynaşma

. yosmalığ. alay. dolay. gülşüq. 

gülüşlük. güləki. şaka. dəğişmə. dəğişlik. icəşmə. icəşlik. 

şuxluq. şavxunluq. məzah. ironi. 

 

- 

əli işdə

, 



gözü oynaşda: işləyibdə, başı başqa nərsə ilə 

uğraşıq olmaq. 

 

oynaş

 

 

oynaq. oyaq

. 



1

. 

uğraq. uğrıq. məşqələ. 

1

mərtərsək

 

-

 

çox işi

, 

oyağı

, 



uğrağı

, 



uğrığı

, 



məşqələsi olmaq

: 

işi başından 

aşmaq. 


 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

494 

oynaşan

 

 

oynaq. 

oynaşıq

. 

alaylı. dolaylı. gülməli. gülgün. gülüşlü. 

g

ülşüklü. güləli. güləkli. mıtçıl. yosma. dəğişgən. 



icəşgən. şux. məzəli. məzahlı. ironik. 

 


Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin