Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə64/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   124

504 

oyu 

 

(y < > r ) oru

oyuq. çux

ur. oyuq.  

-

 

sıkı oyu

: dar fikir.

 

oyu 



 

düşünmə. oy. fikr. qanıt. 

 

oyu 

 

oyuş

. oyuq. 

qanış

. 



qanıt

. 



qanı

. inanc. 



düşüncə

.

 



qənaət

. 1

qanıqlı. qənaət. yetər sayma. yetinmə. çəklənmə. 



bolyarma. olyarma.bəsinmə. bəslənmə. razılıq. kafi 

görmə. iktifa. 



1

.anlıq. aydat. dərit. darat. deyit. yarıt. yartı. 

yarqı. yarıq. yarlıq. yarma. yonat. balıq. balıt. bağlat. 

bağıt. barat. boluş. bolut. ölçüt. qırma. qırtı. qırıt.



 

kərmə. 


kərim. kəsmə. kəsim. kəsit. orda. ordaq. burqat. qoyut. 

durat. hökm. qərar. 

 

- 

oyuna, 

duzağa düşmək: dolaba girmək, düşmək. 

aldatılmaq. 



 

-

 

dolaylı olaraq

, 

dönə dönə sorub 

oyusun, fikrin 

öğrənməyə çalışmaq

: 

gəpsələkləmək. qaslaqlamaq. 

qazlaqlamaq. ağız aramaq. ağız qoxulamaq. 



 

- 

qaraquş

 oyu

: dayancaqsız, duraqsız düşüncə. 

 

-

 oyu (fikir.), 



görüş, yaşayış baxımından uyuşuqlu kimsə

: 

qafa dəngi. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oyuc 

 

oyanoyucu

kavar. govar. qavır. qazan. qazar. qazıcı. 

eşən. deşən. 

 

oyucluq 

 

oyuculuq



oyaçılıq

govarlıq. kavarlıq. qavırlıq. qazanlıq. 



qazarlıq. qazıcılıq. eşənlik. həfriyyatçılıq. 

 

oyucu 

 

1

.

oyanoyuc

kavar. govar. qavır. qazan. qazar. qazıcı. 

eşən. deşən. 



1

.qarqı 


(

 

<

 

qar < > 

kər 

< > 

kəs)

. dəlici. 

neyzə. bizqar 

<

 

>

 bizraq 

<

 

>

 mizraq 

<

 

>

 

mızraq 


<

 

>

 

mizqar. ucu iti, sivri təmrənli sırıq. 



 

oyuculuq 

 

oyucluq



oyaçılıq

govarlıq. kavarlıq. qavırlıq. qazanlı



q. 

qazarlıq. qazıcılıq. eşənlik. həfriyyatçılıq. 

 

oyuça

 

 

düşücəsinə görə

.

  

oyuçaq

 

 

gülünc. məsqərə. 



-

 

mən sənin oyunçaqın



 

değilik.


  

oyuq 

 

1

.

<>

 

oluq

. lülə 

<>

 

yüyə. içi boş, girdə biçimli uzanan 



çubuq kimi olan qaz suyuq daşıma aracı. 

1

göz


dəlik. 


deşik. eşik. baca. boşluq. kovuk. kavak. kərt. içi boş. 

yenik. 


1

. kovuk. kavak. boşluq. gövük. çöküntü. 

çöküntük

çuxurluq. çuxuş. çökək. çökük. çökül. çökün. 



çöküt. çökət. 

1

.

kovuq

. kortlan. kortıq. kort. kortmıq. 

çuxur. quynıq. kovur. kovaq. qoyaq. qazancıq. 



1

. yuva. - 



nərsəni oyub

, 



başqa bir nəyi o oyuğa

, 



yuvaya yerləşdirmə

: 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

506 

qaqma. 1

. kavlıc. kovlıc. dəlik. deşik. göz. 

1

. çoxur. çuxur. 

kovra. kovur. govur. 

(>

 

hüfrə)



(<

 

kovkav)

. qazıq. 

1

gəvət. gövət. gömət. gömülgəç. çuxur. quyu. kavlam. 



1

.

kavıb. kavba. kovab. çuxur. ocaq. 

 

- 

kiçik

 

çuxur

oyuq

: tuxum quylama çuxuru. gömələ. gəvələ. 

gövələ. 

 

- 

dirək

, 



situnun dayandığı

, 



durduğu 

yuva, oyuq, dayaq: 

ısqaca. qısqaca. 

 

- 

oyuq, 

çuxuq

, 



çuxruq nərsə. kövüşgül 

> 

kəşgül. 


 

- 

oyuq oyuq edmək

: 

dişəmək. dişlətmək. deşəmək. 

de

şləmək. 



 

- 

iğnə gözü



-

 

gözlü

 

qapı. 


-

 iri 


gözlü

 

ələk. 



 

-

 oyuq oyuq

. diş diş. girintili çıxıntılı. 

 



kiçik, dayaz oyuq, çuxur

: 

çavıla. çavla. çovla. cola. qatıla. 

qavıla. qavla. 



- 

qatılası

 

dərin olan cılız qalır. 



 



nərsə içinə alabiləcək

, 



tutabiləcək

, 



içi

 kovuq, kovuf, 

oyuq nərsə

: qap. qab. 



 

-

 

arx, uzadısı oyuq açmaq

: 

qandağlamaq. çandağlamaq. 

çəndəkləmək. kəndəkləmək. xəndəkləmək. 



 



oyuq yer: 

deşik. eşik. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oyuq 

 

oyu. 



oyuş

. 



qanış

. 



qanıt

. 



qanı

. inanc. 



düşüncə

.

 



qənaət

. 1

qanıqlı. qənaət. yetər sayma. yetinmə. çəklənmə. 



bolyarma. olyarma.bəsinmə. bəslənmə. razılıq. kafi 

görmə. iktifa. 



1

.anlıq. aydat. dərit. darat. deyit. yarıt. yartı. 

yarqı. yarıq. yarlıq. yarma. yonat. balıq. balıt. bağlat. 

bağıt. barat. boluş. bolut. ölçüt. qırma. qırtı. qırıt.



 

kərmə. 


kərim. kəsmə. kəsim. kəsit. orda. ordaq. burqat. qoyut. 

durat. hökm. qərar. 



 

oluq



yoluq

. gilin. girin. gilif. girif. baca.  

- 

çala

, oyuq, 



yarıqları tutma

: 

çalaqap. çalaçat. kalafat. 

 

-

 

əkində

, 

baxcada kiçik arx

, 



oyuq açan qazıqbelçə

 ( 

bir yanı 

bel olub, bir y

anı qazmaolan arac

)

: qarağı. kavağı. 



 

-

 

içi oyuq, oyulu tutacaq

: qab. 

qanğı. 


qağnı

qanı. qoğnı. 



qoğun. qoni. qonğı. qonqa.

 

-

 iki oyuq, 



yarıq

, 



çuxur arasında qalan yüksək parça

: 



bölüm: qarıq. carıq. yarıq. 

 

- 

üstü yumuşaq

, 



içərisi oyuq topraq

: 

sürüşgən top

raq. 


qağşaq. qavşaq. qayşaq. 

 

- 

yer altı oyuğu

: 

daluz. dəhliz. yolağ. qolağ. tünel. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

508 

oyuq 



oyuk



{oluq}



1

. 

naxışlı. rəsimli. 



1

basın


basıq


. basqaq. 

kovuq. 


kövək

. qovuq. kavaq. 

qovalç

. kov. qaynaq. 



kəvək

kovaq. quyu. 



kərək. qoyuq.

 kof. qapaq. 

çuxur

. bo


şluq

deşik



qazıntı


qazı


dərin dərə

içi boş


boş


oğuq


ovış


oyma. oymaq. 

oyşuq



deşik



. hin. 

çökə


xəndək


çəkəklik


mərkəz


. 

1

oybat. çuxurlu. 



1

üyük



böcü


. qorxuluq. 

qorxula. 

qoğurcaq

şəbəh



kösgük


küsgük


qarmaça. 

qaraltı

. xoxucu. 



mətərsək



1

 yo

l üsdə qoyulan simgələr



. 

1

oluq. üstü açıq borı. yağmır suyun yığmaq üçün damın 

çevrəsində açılan oyuq. novdan. 

1

. oylum. dəlik deşik. 



1

sökə. həşti. 



1

. uyuz. oyuz. 



1

. gəvir


kəvilmiş. iv. iz. 



(suyun 

yerdə axmağından açılan



)

 arx. 


1

kərək. qoyuq. kovuq. 

quyu. 

qazıq. yırtıq.



 

qoğuq


kovuq. gədik. küf. kof. içi boş. 



-

 

qoğuq

 

diş. 


-

 

qoğuq

 

ağac. 


-

 

diş qoğyğu: çürük dişin 



kof yeri. 

-

 

qazıq

 

nərsə. 


-

 oyuq yol

: kərtik. kərtə.

-

 

sapan kərtəsi. 



1

. 

qoğ. 

kov. savu. qazalaq. kavaq. kovuk. köğül. tömlük. tüşük. 



dəlik. deşik. qoğuş. su yolu. mağara. muğak.

 

1

bəlgə. 

1

oyquq. güman. xiyal. şəbəh. qaraltı



-

 

oyuq gördüm: qaraltı 



gördüm. 

1(bostanda)

 

höyük. hüyük. ürkü. qolçaq. 



mətərsək. 

-

 

alın arslan tutar, gücün oyuq tutmaz. 



1

oyanıq. 


-

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oyuq könüllü ər. anlayışlı kişi. 



1

tağ. 


-

 oyuqlu ev: 

tağlı ev. 

1

osuq. huşlu. açıq könül. 



1

kiçik qayıq. 



1

. yalaq. 



1

. arx. 


qənov. 

kovuş

-

 

su oluğu. 



-

 

su dəğirmən oluğu:



 

qoquş



1

. 

oyu 


(y < > r ) 

oru


çuxur. 


1

. 

pura. çuxur. qırın. qab. içi boş. 

quvaş. quvur. govur. gor. çuxur. boşluq. boş. tuppuş. 

duppuş. çuxur. 

 

oyuq 



oyuğ

urbu. urba. dəliğ. 

 

oyuqlamaq 

 

oyumaq. oymaq. uyandırmaq. oyandırmaq. yol açmaq. 

 

oyuqlanmaq 

 

oyqulanmaq. 

dalqınmaq. içinə dalmaq. içkənmək. 

içkənmək. işgənmək. içgininmək. işgininmək. 

 

oyuqlu 



 

kovuqlu

qarıncalı. paslı. dəlikli. çürüklü. 

 

oyuqlu 

 

oyuğlu

. yivli. ivli. cizgili. 



1

  

oyulamaq 



 

yol yol tikmək. 

 

oyulqamaq 

 

sırımaq. səkrək səkrək, ara ara tikmək

kökləmək.



 

oyulqanmaq 

 

1

. 

sıyrılmaq. yamaqlanmaq. 

1

. 

ilişmək

. saplanmaq. 



taxılmaq

.  



oyulma 

 

aşınma. 



 

oyulmaq 

 

1

çəntilmək. gədiklənmək. 



( < 

gədik



kərdik 





kər

)

qazılmaq. ünqülmək. ünğülmək. 



-

 

içim qazılır



.

 -

 

dişlə 

ısırılıb xırdalanmaq

, oyulmaq:

 

gəmrənmək.



 1

yenmək. 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

510 

yeyinmək. aşınmaq.



-

 

ip quyunun biləzik daşın yenmiş



.

 

1

çuxurlaşmaq. dəlinmək. 

1

sıxışdırılmaq. sıxılm

aq. 

1

. 

müztərib olmaq. taşıqmaq. deşikmək. 

1

. 

öprilmək. 

əprimək. çökülmək. 



1

. yıxılmaq. pozulmaq. açılmaq. 

xarab olmaq. 

1

. cəsarətini itirmək. moralı pozulmaq.

 

-

 

içinə oyulmaq: çökmək. yıxılmaq. 

 

-

 oyulub barmaq

: xərabolmaq. yıxılmaya yüz tutmaq. 

 

-

 oyulub 

tüşmək: tökülmək. 

 

-

 

alanı tutqan işləri oyuldu: onların yapdığları iş pozuldu.

  

oyulmaq 

 

1

. deşilmək. dəlinmək. yarılmaq. 



1

. gədilmək. qırtılmaq. 

kərtilmək. çəntilmək. çantılmaq. 

 

-

 

içi qazınmaq

, oyulmaq

içi əzilmək: ürəyi gedmək. aşırı 

aclıq duymaq. çox acığmaq. 



 



malqara, 

yük heyvanlarının dırnağnın içi karvalıb

, 



kovalmaq, oyulmaq: 

çürümək. qarıncalanmaq. 



 

oyulmuş

 

 

qazıntı


.

 

silintili. silinmiş. 



-

 

qazıntı

 

kağızı dayiriyə sunmaq, 



göndərmək olmaz

-

 

işlərizdə qazıntı



 

olmamalı


.  

oyulmuş

 

 oyma. tuluq.  

oyulu

 

 



-

 

içi oyuq, oyulu tutacaq

: qab. 

qanğı. 


qağnı

qanı. qoğnı. 



qoğun. qoni. qonğı. qonqa.

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oyum 

 

1

çala


qazıq




1

pılan



düşüncə


. fikir



-

 

təməl oyum

1

. 

sığı. küncəyiş. qoncayış. 



1

qəzavət


yarqı


hükm




-

 

tamam oyum



qanıtlı

.

 



1

. plan. düşüncə. fikir. 



1

ağıl. zəka. 



 

-

 

oyumqa gəlmək: fikir yiyəsi olmaq. qarara varmaq. 

 

-

 

oyumsuz atlaqan əcəlsiz ölür: düşüncəsiz hərəkət edən 

ecəlsiz ölür.

  

-

 

sağlam

 fikir

: tamallı oyum

.  



oyum 

 

1

.

oylum



qoyumqoncayqonum

sığın. sıyın. sıylıq. 



sığlıq. sıyqı. həcm. həcim. çap. cüssə. ölçüm. ölçü. 

ölçək. öləç. dəğərlik. qab. 

qaran

. gülüm. qıstas. 



1

.

qoncay. həcm. 



 

oyumaq 

 

1

.oymaq. oyuqlamaq. uyandırmaq. oyandırmaq. yol 

açmaq. 


-

 

istək 



oyuqlamaq

: istək 


oyumaq

: istək 


oymaq

: istək 


uyandırmaq: istək oyandırmaq: istəyinə, istəməsinə

 yol 

açmaq

.

 



1

.oymaq. oyunmaq. düşünmək. fikirləşmək. 

qanıtlanmaq. 

 

oyumca 

 

oynumca

. sanımca. zənnimcə. 

 

oyumlamaq 



 

düşünmək. 

 

oyumlu 

 

1

. düşüncəli. 



1

. ağıllı. 



1

. pılanlı. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

512 

oyumlu 

 

1

.

qoncaylı

qoyumluqonumlu

həcimli. həcmli. çaplı. 



cüssəli. boyrat. sığınlı. sıyınlı. sıylıqlı. sığlıqlı. sıyqılı. 

ölçümlü. ölçülü. ölçəkli. öləçli. qablı. qaranlı. gülümlü. 

qıstaslı. 

1

.kopa. kopaq. qatraq. qaba. həcmli. həcimli.

 

oyumsuz 

 

düşüncəsiz. ehtiyatsız. ağılsız. 

 

-

 

oyumsuz atlaqan əcəlsiz ölür: ehtiyatsız hərəkət edən

 

əcəlsiz ölür. 



 

oyumsuz 

 

qoncaysız

qoyumsuzqonumsuz

həcimsiz. həcmsiz. 

çapsız. cüssəsiz. sığınsız. sıyınsız. sıylıqsız. sığlıqsız

sıyqısız. ölçümsüz. öləçsiz. qabsız. 



qaran

sız. gülümsüz. 

qıstasız. 

 

oyumsuzluq 



 

düşüncəsizlik. ehtiyatsızlıq. 

 

oyun gülüş

 

 

əyləncə


.

Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin