Davlat uzb p65

25- topshiriq. Matnni o‘qing, uning mazmuni asosida muomala
madaniyatidagi noo‘rin holatlar haqida bayon yozing.
MUOMALA
Kishilar bilan munosabat, so‘zlashuv, shuningdek, ish,
xizmat bilan bog‘liq aloqaga muomala deyiladi. Eng go‘zal
muomala lutf-karamdir. Navoiy bobomiz buni muoma-
lapardoz deb yozadilar. Xullas, xalqimizda odamlar bilan
munosib tarzda muomala qila bilishlik madaniyat, olijanoblik
alomati, deb tushunilgan.
Muomala madaniyatida, eng avvalo, xalqimizning bo-
lajonligi, oilani muqaddas bilishi namoyon bo‘ladi.
Notanish ikki o‘zbek yigiti falakning gardishi bilan
uchrashib qolgudek bo‘lsa, salom-alikdan keyingina suhbatni
«Uylanganmisiz?» degan gapdan boshlaydi. Agar ular o‘ttiz
yoshlarda bo‘lsa, savol sal boshqacharoq bo‘ladi: «Og‘ayni,
bolalardan nechta?» Ha, kasb-kor, uy-joy, boylik va shu kabi
moddiy jihatlar surishtirilmaydi, bu odob doirasiga kirmaydi
ham, lekin bola-chaqadan so‘z ochish o‘zbeklarga xos milliy
odatlardandir.
Ona uchun farzandlari haqida maqtov so‘zlar eshitish,
ota uchun o‘g‘il-qizlar haqida el-yurtdan «Otangga rahmat!»
degan olqish eshitish eng katta saodatdir.
O‘rta yashar tanish yoki notanish erkaklar va ayollar
muloqotida «Hammasidan qutilganmisiz?» degan savol o‘rtaga
tushishi tabiiy. «O‘g‘illarni uylantirib, qizlarni uzatib bo‘ldin-
gizmi?» Yaxshi umidlar bilan o‘g‘il-qiz o‘stirgan ota-ona
borki, farzandlarini oilali, uy-joyli qilish tashvishi bilan
yashaydi, bu ular hayotining mazmuni bo‘lib qoladi.  O‘g‘il-
qizlaridan tinib-tinchigan nuroniy bobolarimiz, mushfiq
buvijonlarimiz endi nevara, evara, chevaralarning, quda-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

35
andalarning tashvishi, totuvligi, yaxshi-yaxshi to‘ylar qilish
niyati bilan yashaydilar: falonchi chevaramning to‘yini ham
ko‘rsam, o‘lsam armonim qolmasdi, deb Yaratganga iltijo
qiladilar. Risoladagi qariyalarimizning asosiy mashg‘ulotlari
duogo‘ylik bo‘lib qoladi.
Barcha madaniy xalqlarda bo‘lgani singari o‘zbeklarda
ham muomala «Assalomu alaykum» va «Vaalaykum assalom»
dan boshlanadi, keyin hol-ahvol so‘rashishga o‘tiladi.
 «Vatan tuyg‘usi» kitobidan.