|
Tarixi məlumat. Ilk qlobusun düzəldilməsi e.ə.II əsrə aiddir. Yunan alimi Klavdiy
Ptolomey “Coğrafiya” kitabında qlobusun qurulma qaydasını vermişdir. XI əsrdə
yaşamış özbək alimi Əl Bruni diametri 5 m olan böyük bir yer qlobusu düzəltmişdir. Ən
qədim q1obuslardan bu vaxta qədər XIII əsrdə ərəb kartoqrafları tərəfindən düzəldilmiş
iki qlobus qalmışdır.
XV əsrdə bir çox coğrafi kəşflər və dünya səyahətləri ilə əlaqədar olaraq yerin kürə
şə
killi olması tamamilə isbat edildikdən sonra qlobusların düzəldilməsi geniş surətdə
yayıldı. Bu zaman yer qlobusları ilə yanaşı səma qlobusları da hazırlanırdı. Rusiyada
coğrafiya qlobusları XVIII əsrdə Peterburqda Elmlər Akademiyasında hazırlanmağa
başlandı. Burada M.V.Lomonosovun rəhbərliyi altında diametri 3,4m olan böyük bir
qlobus hazırlandı. Bu qlobusun üzərində dünyanın coğrafiya xəritəsi, içərisində isə
ulduzlu səmanın xəritəsi cızıldı. Həmin qlobusun daxilində 10 nəfər adam oturaraq
ulduzlu səmanı və səma cisimlərinin sutkalıq hərəkətini müşahidə edə bilər. Həmin
Melikov Behruz
| 
