23
Tarbiya jarayonining mohiyati, qonuniyatlari hamda o‘ziga xos jihatlari
xususidagi mavjud nazariy va amaliy g‘oyalarga, pedagogik bilimlarga
tayangan holda tarbiya texnologiyasining tarkibiy qismlarini quyidagicha
belgilandi:
1) tarbiya jarayonining umumiy loyihasi;
2) tarbiyani tashkil etishga bo‘lgan ijtimoiy ehtiyoj (rag‘bat);
3) tarbiya
maqsadi;
4) tarbiya mazmuni ( shakl, metod, usul va texnik vositalar);
5) o‘qituvchi (tarbiyachi)
faoliyati ;
6) o‘quvchi (tarbiyalanuvchi)
faoliyati;
7) tarbiya samarasi ( natija ).
Ushbu fikrlar asosida tarbiya texnologiyasining tarkibiy tuzilmasi tasvirda
quyidagicha namoyon bo‘ladi.
Pedagogik texnologiya o‘zida quyidagi xususiyatlarni namoyon etadi:
1. Pedagogik
texnologiya
pedagogik
jarayonni
takomillashtirish,
optimallashtirishga bo‘lgan ijtimoiy ehtiyojni qondirish omili sanaladi.
2. Pedagogik texnologiya didaktik hamda tarbiyaviy xarakterdagi,
shuningdek, ta‘lim –tarbiya jarayonini samarali, mahoratli tarzda tashkil
etish borasidagi nazariy hamda amaliy bilimlar majmui, metodologik fan
sifatida namoyon bo‘ladi.
3. Pedagogik texnologiya ta‘lim –tarbiya jarayonining umumiy mohiyatini
aks ettiruvchi yaxlit jarayondir.
4. Pedagogik texnologiya yo‘naltiruvchanlik vazifasini bajaradi, ya‘ni, u
shaxsni rivojlantirish, tarbiyalash, shakllantirish uchun xizmat qiladi.
5. Pedagogik texnologiya - shaxsiylik xususiyatiga ega bo‘lib, muayyan
texnologiyalarni ta‘lim – tarbiya jarayonida qo‘llashga nisbatan yagona,
qat‘iy, me‘yoriy (standart) talablar qo‘yilmaydi. Har
bir pedagog u faoliyat
yuritayotgan ta‘lim – tarbiya muhitining xususiyatlari, mavjud ichki va
tashqi shart – sharoitlarini inobatga olgan holda muayyan texnologik
yondashuvni amalga oshirish imkoniyatiga ega.
24
6. Pedagogik texnologiya o‘zida ta‘lim, tarbiya
va shaxs taraqqiyoti
(kamoloti) birligini ifoda etadi. [43]
Pedagogik texnologiyaning asosiy maqsadi komil shaxsni shakllantirish
uchun poydevor bo‘lgan pedagogik jarayonni takomillashtirish,
insonparvarlashirish, o‘quvchining mustaqilligini ta‘minlash, o‘qitish jarayonida
texnik vositalar imkoniyatlaridan samarali foydalanishga erishishdan iborat.
Pedagogik texnologiyani qo‘llash jarayonida quyidagi vazifalar hal
etiladi:
Dostları ilə paylaş: