6-Ma’ruza Мавзу: suyuq va sochiluvchan moddalar sathini o‘lchash
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
9.3 – rasm. Suyuqlik sathini qalqovichli
o‘lchash sxemasi Rasmda bunday element prujinadir). Сuyuqlik sathini 00 holatidan h ga orttirilsa, itaruvchi kuch ortadi. Bu buykni х holatiga ko‘tarishga olib keladi, bu yerda uning ko‘tarilishi bilan cho‘kish kamayadi, ya’ni х buykning cho‘kishi h-х ga ortishi natijasida itarish kuchining o‘zgarishiga teng: х∙S=(h-х)ρ c ∙g∙F-(h-х)ρ г
bu yerda, S – ilgakning bikrligi; ρ с , ρ г - suyuqlik va gazning zichligi; F – qalqovich ko‘ndalang kesimining yuzi. Bunday qalqovichli sath o‘lchagich statik tavsifining ifodasini osonlik bilan topish mumkin: F g C h x g s ) ( 1 (6.6) Shunday qilib qalqovichli sath o‘lchagichning statik tavsifi chiziqlidir, bu yerda uning sezgirligi F ni orttirish bilan yoki ilgakning bikrligi S ni kamaytirish bilan orttirilishi mumkin. (6.6) ifodadan ko‘rinib turibdiki, konkret sath o‘lchagichdan foydalanganda qo‘shimcha xatoliklar ushbu S, F, ρ с -ρ г kattaliklarning o‘zgarishi hisobiga paydo bo‘lishi mumkin. Shu kattaliklarning o‘zgarishiga idishdagi harorat va bosimning o‘zgarishi sabab bo‘ladi, bu yerda, ρ
-ρ г ayirmaning o‘zgarishidan hosil bo‘ladigan xatolik eng katta bo‘ladi. 6.5–rasmda davriy cho‘kadigan qalqovichli sath o‘lchagichning sxemasi
ko‘rsatilgan. Bu
asbob ko‘rsatishlarni pnevmatik usulda
masofaga uzatadi. Qalqovich 1 torsionli naycha 3 uchiga o‘rnatilgan richag 2 ga osilgan. Qalqovich o‘z og‘irligi bilan torsionli naycha va uning ichidagi po‘lat sterjen 4 ni buradi, burilish burchagi sath o‘zgarganda qalqovichning o‘zgaradigan og‘irlik kuchiga mutanosib. Qalqovich shunday og‘irlikka egaki, u suyuqlikka batamom cho‘kkanda, qalqib chiqmaydi. Sterjen 4 ning bo‘sh uchida pnevmoqurilma 7 ning zaslonkasi (to‘siq) 5 mahkamlangan. Torsionli naychaning sterjeni burilganda to‘siq soplo 6 ga nisbatan shu burilish burchagiga teng burchakka siljiydi. Pnevmoqurilma 7 to‘siqning burchakli siljishini ikkilamchi asbob 8 orqali o‘lchanadigan bosimning mutanosib o‘zgarishiga aylantiradi. Bosim o‘lchaydigan asbobning shkalasi 8 sath birligida darajalangan. Suyuqlik sathni masofadan o‘lchash uchun kuch kompensatsiyasi prinsipiga asoslangan, o‘zgarmas tokning 0-5 va 0-20 мА уnifikatsiyalangan chiqish signaliga (УБ-Е rusumli) yoki 20...100 кПа havo bosimiga mo‘ljallangan (УБ-П rusumli) qalqovichli sath o‘lchagichlari qo‘llaniladi va qalqovichli sath o‘lchagichlarining o‘lchov chegarasi ushbu qatordan tanlanadi: 0—0,25; 0,4; 0,6; 1,6; 2,5; 4,0; 6,0; 10,0; 16,0 va 20 м. Aniqlik sinfi 0,6; 1,0; 1,6 va 2,5 bo‘lishi mumkin. Hisob-kitob amallari uchun sath o‘lchagichlar asosiy xatoliklari ±1,0 dan 10,0 mm gacha bo‘ladigan qilib tayyorlanadi. Agressiv suyuqliklar sathni o‘lchashda qalqovich korroziyaga bardosh materialdan tayyorlanadi. Qalqovichli sath o‘lchagichlardan katta zichlikka ega bo‘lgan (azot, neon va b.) suyultirilgan gaz sathini o‘lchashda ham, 32 MPa bosimda va 400 °S gacha bo‘lgan haroratda muhitni nazorat qilishda ham foydalaniladi. Qalqovichli sath o‘lchagichlar ma’lum afzalliklarga ega: qurilma sodda, o‘lchash chegarasi katta, aniqligi yetarlicha katta, agressiv muhitlar sathini o‘lchash mumkin, o‘lchashning harorat chegarasi keng. Ularni qo‘llanishni chegaralovchi kamchiliklari: idishda qalqovich borligi, металл кўп кетиши, kinematik qismlari borligi sababli yetarlicha mustahkam emasligi, idishlarda bosim ostida sathni o‘lchash qiyinchiliklari. Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|