ÇÜtad çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi Cilt , Sayı Aralık 2018



Yüklə 392,6 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə13/28
tarix01.01.2022
ölçüsü392,6 Kb.
#50758
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   28
şairi evl

 


ÇÜTAD  

Çukurova Üniversitesi  

Türkoloji Araştırmaları Dergisi

 

Cilt 3, Sayı 2 



Aralık 2018 

 

20 



 

Olay Örgüsü 

Eserler,  olayları  zaman  sırasına  uygun  olarak  sunmaları, 

kronolojik olay örgüsüne yer vermeleri bakımından paralellik taşırlar. 

Halk hikâyelerinde ve halk tiyatrosunda da sıklıkla kullanılan bu olay 

örgüsü  karmaşık  bir  yapıya  sahip  olmamasıyla  okuyucunun  olaylar 

arasında  sebep  sonuç  ilişkisi  kurmasını  kolaylaştırır  ve  metnin 

anlaşılırlığına olumlu yönde bir katkı sağlar. Roman okuyucusunun ve 

modern  tiyatronun henüz  yeni  oluşturulmaya  çalışıldığı  bu  dönemde 

tanıdık yaklaşımlar okuyucuyu bu yeni türlere alıştırmanın zorunlu bir 

vasıtası  olmanın  yanı  sıra  henüz  acemi  olan  yazarlar  için  de 

kaçınılmaz bir durum gibi görünmektedir.  

Şair  Evlenmesi’nde  kronolojik  sıraya  tamamen  uyulurken 

Hayal-i Celâl

’de zaman zaman geriye dönüşler yaşanır. Bunlardan en 

belirgin 

olanı  Şeyda  Bey’in  durumunu  gözden  geçirmek  üzere  beş 

arkadaşın bir araya geldiği kısımdır. Her biri geçmişte Şeyda Bey’in 

kendi evlerinde yaptığı türlü rezillikleri hikâye ederek geriye dönüşe 

sebep  olurlar.  Diyalogların  hakim  olduğu  bu  bölümler  Şeyda’nın 

şehvet  düşkünlüğünün  farklı  biçimlerini  aydınlatması  bakımından 

dikkat çekicidir. Ayrıca Muttali Bey’in Şeyda ile ilgili yaptığı plan ile 

Zekavet  Hanım’ın  kurduğu  tuzağın  sebebi  de  bir  geriye  dönüşle 

aktarılır.  Ancak  geriye  dönüşler  olayların  kronolojik  devam  ettiği 

algısını bozacak sıklıkta gerçekleşmez.  



Anlatıcı 

Hayal-i Celâl’

de  anlatıcı  olayları  dışardan  gözlemleyen  bir 

üçüncü şahıstır. Anlatıcı Ahmet Mithat’ın eserlerinde olduğu gibi sık 

sık  olaya  dahil  olup  okuyucusuyla  sohbet  etmese  de  zaman  zaman 

varlığıyla  kendini  hissettirir  ve  okuyucusuyla  konuşur.

8

  Ancak daha 



önce  de  belirtildiği  üzere  eser  büyük  oranda  kahramanlar  arasındaki 

diyaloglardan oluşmaktadır. Hatta bu diyaloglar sırasında anlatıcı tıpkı 

tiyatro  metinlerinde  olduğu  gibi  kahramanın  olaya tepkisini, 

                                                           

8

Okuyucuyla diyaloğa girme, soru sorup cevaplama meddah anlatı geleneğinden 



gelme  bir  özellik  olarak  metinde  yerini  alır.  “Şimdi  bir  soru  akla  gelir  ki  bu 

beyimiz  yalnız  Fatin  Efendi’nin  evine  gittikçe  mi  böyle  acayip  ve  garip 

hareketlerde bulunurdu? Hayır. Biz yukarıda “mesela” demiştik ya! Şeyda Bey 

bu efendilerin hangisinin evine gitseydi oralarda da (Aç tavuk kendini arpa 

ambarında  zannedermiş.)  daha  nice  nice  insanlığın  ve  dostluğun  temizliğine 

yakışmaz, uygunsuz vaziyetlerde bulunurdu” (s.31). Yukarıdaki alıntıya benzer 

bir çok örn

ek metinde yer alır. 





Yüklə 392,6 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin