ÇÜtad çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi Cilt , Sayı Aralık 2018



Yüklə 392,6 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə14/28
tarix01.01.2022
ölçüsü392,6 Kb.
#50758
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   28
şairi evl

ÇÜTAD  

Çukurova Üniversitesi  

Türkoloji Araştırmaları Dergisi

 

Cilt 3, Sayı 2 



Aralık 2018 

 

21 



 

davranışlarını  parantez  içinde  aktarır

9

.  Bu  kısımlarda  anlatıcı  yerini 



kahramana  bıraktığından  anlatım  üçüncü  şahıs  anlatıcıdan,  birinci 

şahısa  geçmiş  olur.  Dolayısıyla  metinde  üçüncü  ve  birinci  şahıs 

ağzından  anlatım  dönüşümlü  olarak  kendini  gösterir. Bu, metni 

tiyatroya  yaklaştırmanın yanı sıra anlatımın çeşitlenmesine de imkan 

sağlar. Metnin üçüncü şahıs ağzından aktarıldığı kısımlarında olaylar 

çok daha hızlı bir biçimde ilerlerken diyalogların bulunduğu yerlerde 

doğal olarak bir yavaşlama  yaşanır. Anlatım açısından diyaloglar ön 

planda olduğu için olayın hikâye edildiği veya hikâye etme tekniğinin  

kullanıldığı kısımlar daha geri planda kalır. Kahramanların ait olduğu 

sınıfa  uygun  olarak  konuşturulduğu  metinde  şivelerdeki  farklılıklar 

kişilerle  birlikte  bir  tarz  mozaiğine  de  yol  açar

10



Şair  Evlenmesi, 

tiyatro  metni  olması  sebebiyle  diyaloglara  dayanır  ve  olaylar  bu 

sebeple birinci şahıs ağzından aktarılır. Bu açıdan dolaysız bir anlatım 

söz  konusudur  ve  biz  yazarın  tutumunu  kahramanların 

da

vranışlarından  ve  sözlerinden  çıkarırız.  Hayal-i Celâl’de  olayların 



üçüncü  şahıs  ağzından  veya  yazar-anlatıcı  tarafından  aktarılması 

yazarın  tutumunun  veya  niyetinin  daha  açık  bir  biçimde 

hissedilmesine imkan verir. Anlatıcı zaman zaman yaptığı tasvirlerle, 

kullandığı  sıfatlarla  veya  olay  aktarımlarıyla  kahramanıyla  alay 

ettiğini açık bir biçimde gösterir. İki metin arasındaki tür farklılığı bu 

ayrımı doğuran başlıca etmendir. 



Bakış Açısı 

Hayal-i Celâl,  yazar-

anlatıcı  tarafından  anlatıldığı  için 

eserde yay

gın olarak kullanılan bakış açısı sıfır odaklayım veya hakim 

bakış açısıdır. Ancak daha önce de belirtildiği üzere metinde karşılıklı 

konuşmalar  yoğunluktadır  ve  bu  sebeple  kahramanların  bakış  açıları 

                                                           

9

“Hamamcı  kadın-(Maşallah  beyim,  tu  tu  nazar  değmesin!” diyerek ve 



beyefendinin  yüzüne  birkaç  ağız  balgam  yapıştırarak)  Pekiyi  beyim.  Bana 

güvenirsen gideyim, bir kere daha göreyim. Hem de cariyelerinizin birini 

beraber götüreyim.”(s.1

03).  Yukarıdaki  alıntıda  da  görüleceği  üzere  anlatıcı, 

kahramanların  davranışlarını  belirttiği  bu  kısımları  farklı  amaçlarla  kullanır. 

Çoğu kez halk tiyatrosunda komikliği besleyen bu durumlar, eserde eleştiri ve 

alay amaçlı kullanılmıştır. 

10

 



Erol Köroğlu bu durumu kitabın sunuş yazısında Mihail Bahtin’in karnaval ve 

diyalog kavramlarıyla ilişkilendirir. Farklı kesimlerden insanların konuşmalarını 

aynı  zamanda  farklı  zihniyetlerin  temsili  ve  birlikteliği  olarak  görür  ve 

diyaloğun  bundan  kaynaklandığını  belirtir.  Hayal-i Celâl’in roman öncesi 

anlatılarla olan bağını ise karnavaleskin kaynağı olarak belirler (s.15). Konuyla 

ilgili daha fazla bilgi için bkz: Bahtin, Mihail.(2017). Karnavaldan Romana 



Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazılar, İstanbul: Ayrıntı Yay. 



Yüklə 392,6 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin