Article in Azerbaijan Journal of Educational Studies · June 2019 doi: 10. 32906/ajes/686

PEDAQOGİKA

AZƏRBAYCAN MƏKTƏBİ. 2019. №1

46

Müəllim

Arif

Eşit. III səv.

Gör. IV səv.

A.Nigar

Eşit. V səv.

Gör. III səv.

Heyran

Eşit. VII səv.

Gör. IV səv.

Kənan

Eşit. VI səv.

Gör. II səv.

Ceyran

Eşit. VI səv.

Gör. II səv.

Xeyransa

Eşit. VI səv.

Gör. III səv.

Adilə

Eşit. VI səv.

Gör. III səv.

Esra 

Eşit. II səv.

Gör. II səv.

Sevinc

Eşit. V səv.

Gör. II səv.

Günay

Eşit. III səv.

Gör. II səv.

Əbdüləziz

Eşit. I səv.

Gör. II səv.

Bəhram

Eşit. III səv.

Gör. II səv.

Elvin

Eşit. II səv.

Gör. III səv.

B.Nigar

Eşit. VI səv.

Gör. I səv.

Aydan

Eşit. II səv.

Gör. II səv.

Gülay

Eşit. III səv.

Gör. I səv.

Tofiq 

Eşit. III səv.

Gör. I səv.

Azadə

Eşit. II səv.

Gör. I səv.

Fatimə

Eşit. II səv.

Gör. I səv.

Vüqar

Eşit. II səv.

Gör. II səv.

Şəhla

Eşit. II səv.

Gör. I səv.

Hüseyn

Eşit. II səv.

Gör. I səv.

Cədvəl 4. Şagirdlərin yerləşdirilməsinə dair təkliflər

Təcrübəçi müəllimin rəyi: Araşdırma zamanı məlum oldu ki, Heyranın görmə səviyyəsi 4-

dən, eşitmə səviyyəsi isə 6-dan da yuxarı olduğu halda müəllim onu yaxşı görən və eşidən

Aydanın  yanında  II  sıranın  III  cərgəsində  əyləşdirmişdir.  Bu  isə  Heyranı  Aydandan  asılı

vəziyyətə salır, həm də Aydanın təlim fəaliyyətinə mənfi təsir göstərir.  Arifin görmə səviyyəsi

4, eşitmə səviyyəsi 3 olduğuna görə görmə səviyyəsi 3, eşitmə səviyyəsi 5 olan olan A.Nigarı I

sıra I cərgədə əyləşdirsək, daha məqsədəuyğun olar. O da qeyd edilməlidir ki, həm dayaq

hərəkət sistemində, həm də görmə və eşitmə səviyyəsində xüsusi dəstəyə ehtiyacı olan Ceyranı

III sıra I cərgəyə yerləşdirmişik ki, şagird özünü müəllimin diqqət mərkəzində hiss etsin. Görmə

və  eşitmə  səviyyələrinə  əsasən  apardığımız  tədqiqatlar  nəticəsində  sinifdəki  şagirdlərin

dördüncü cədvəldəki kimi qruplaşdırılmasını məqsədəuyğun hesab edirik.

---

olmalıdır. Sinifdə sosial fərq nə qədər kəskindirsə, müəllimin bu parametr üzrə

qruplarla iş formasına müraciət etməsi o qədər intensiv xarakter daşımalıdır.

Bu  yanaşma  sosial  vəziyyətləri  fərqli  olan  uşaqlar  arasında  sinifdə  mövcud

(əgər mövcuddursa) ziddiyyətləri aşkar edib, onları aradan qaldırmaq istiqamətində

işlər aparmaq üçün müvafiq şərait yaratmış olar.

Qeyd  edilən  məsələlərin  tənzimlənməsi  məqsədi  ilə  təcrübəçi  müəllimlər

tərəfindən sənədlər araşdırılmış, valideynlərin təhsil səviyyəsi, iş yerləri, tam

və ya natamam ailədən gəlməsi aşkar edilmiş, müşahidələr əsasında şagirdlərin

geyimi,  dərs  ləvazimatı,  fasilə  zamanı  qidalanması  öyrənilmişdir.  Həmçinin

tərəfimizdən  hazırlanmış  müsahibə  vərəqlərinə  əsasən  şagirdlər  və  onların

valideynləri ilə söhbət aparılmışdır. Məktəb-ailə münasibətlərinin yüksəldilməsinə

xidmət edən sorğuların nəticələri cədvəl 5-də əks olunmuşdur.

Cədvəl 6-da valideyn-məktəb münasibətində valideynlərin məktəbə yardımı

haqda sorğu nəticələri göstərilmişdir.

3. Şagirdlərin idrak səviyyəsini müəyyən etməkdə diaqnostik qiymətlən-

dirmənin  üsulları,  vasitələri,  eyni  zamanda  formativ  və  summativ

qiymətləndirmənin nəticələri yararlı vasitədir. Şagirdin yaş səviyyəsinə uyğun

intellektual testlər də bu baxımdan qənaətlərə gəlməyə imkan verir. 

Təlim materialları və təlim üsulları seçilərkən şagirdin yaş səviyyəsinə və

xüsusiyyətlərinə diqqət yetirilmişdir. Belə ki, birinci sinifdə uğurla tətbiq edilən

bir tapşırıq və ya üsul 4-5-ci siniflərdə özünü doğrultmaya bilər. Eləcə də aşağı

sinif  şagirdləri  üçün  maraqlı  və  əyləncəli  görünən  hər  hansı  təlim  materialı

yuxarı sinif şagirdləri tərəfindən məqbul qarşılanmaya bilər.

Bu  araşdırmalar  əqli  inkişafda  ləngimələr,  idrakın  inkişafının  səviyyəsi,

dərketmənin üsullarının müəyyən edilməsi kimi üç mərhələdə aparılmışdır:

Afət Süleymanova

Qloballaşan dünyada gedən proseslərin təhsilə təsiri və müəllim fəaliyyətində preventiv tədbirlər

http://journal.edu.az