A'dan Z'ye Felsefe

İÇİNDEKİLER
ADALET
AKIL
AKÎNOLU TOMMASO (1225-1274)
AMPİRİZM
ANALİTİK FELSEFE
ARİSTOTELES (MÖ 384-322)
AŞK (SEVGİ)
AUGUSTİNUS (354-430)
BEN
BENTHAM, JEREMY (1748-1832)
BERKELEY, GEORGE (1685-1753)
BİLGİ TEORİSİ (EPİSTEMOLOJİ)
BİLİM
BİLİNÇ
CİNSELLİK
ÇEVRECİLİK
DESCARTES, RENE (1596-1650)
DETERMİNİZM
DİL
DİN
DÜALİZM
EFLATUN (PLATON)
EGOİZM (Bencillik)
EĞİTİM
EPİSTEMOLOJİ (BİLGİ TEORİSİ)
ESTETİK
ETİK
EYLEM

---

FAYDACILIK
FEMİNİZM
FENOMENOLOJİ
GÖRECİLİK (RÖLATİVİZM)
HAKİKAT
HAYVAN HAKLARI
HEDONİZM
HEGEL, GEORG WELHELM FRIEDRICH (1770 1831)
HEIDEGGER, MARTIN (1889-1976)
HOBBES, THOMAS (1588-1679)
HUME, DAVID (1711-1776)
İDEALİZM
İNANÇ
KANT, İMMANUEL (1724-1804)
KITA AVRUPASI FELSEFESİ
KIERKEGAARD, S0REN AABYE (1813-1855)
KÖTÜLÜK
KUŞKUCULUK
LEIBNIZ, GOTTFRIED WILHELM (1646-1716)
LOCKE, JOHN (1632-1704)
MADDECİLİK (MATERYALİZM)
MANTIK
MANTIK HATALARI
MARKSİZM
MATEMATİK
MATERYALİZM (MADDECİLİK)
METAFİZİK
MILL, JOHN STUART (1806-1873)
MUTLAK
NEDENSELLİK
NIETZSCHE, FRIEDRICH (1844-1900)

---

ONTOLOJİ (VARLIKBİLİM)
ÖLÜM
ÖZGÜR İRADE
PLATON (M.Ö 428-347)
POPPER, KARL RAIMUND (1902-1994)
POSTYAPISALCILIK
PRAGMATİZM
RASYONALİZM
RÖLATİVİZM (GÖRECİLİK)
ROUSSEAU, JEAN-JACQUES (1712-1778)
RUH
RUSSELL, BERTRAND (1872-1970)
SARTRE, JEAN-PAUL (1905-1980)
SAVAŞ
SCHOPENHAUER, ARTHUR (1788-1860)
SEKS (CİNSELLİK)
SEZGİ
SİYASET FELSEFESİ
SOKRATES (M.Ö 469-399)
SPINOZA, BENEDICT DE (1632-1677)
STOACILIK
SUÇ ve CEZA
TANRI
TARİH
TÜMELLER
VARLIK
VARLIKBİLİM (ONTOLOJİ)
VAROLUŞÇULUK
VİCDAN
WITTGENSTEEM, LUDWIG (1889-1951)
ZAMAN

---

ZEN
ZİHİN

---

ADALET
Adalet kavramı siyasi isyanı, savaşı ve daha adil bir düzeni
özleyen sosyal hareketleri körükler. Doğal olarak çok
tartışmalı bir konudur.
Adil ve ideal bir düzeni, bir toplumda bütün insanların
üzerinde anlaştığı bir durum olarak düşünelim. Bu kulağa hoş
geliyor ama toplumun kriterlerinin neler olduğunu bilmemiz
gerekir. Bunların arasında mülkiyet hakları olabilir,
birbirlerinin eşleriyle ilişki kurmak olabilir, toplumsal
düzenin alt tabakalarında olanlar için sert cezalar olabilir,
giderleri ortak bütçeden karşılanan herkese açık şenlikler
olabilir, servetin eşit bölüşümü olabilir, servetin eşitsiz
bölüşümü olabilir, belirli tanrıların ve kutsal yerlerin herkesçe
kabulü olabilir, hoşgörünün gerekliliği olabilir, yeniliğin
yasaklanması olabilir. Yani ayrıntılarda kendi içine kapalı ve
Özgürlükten uzak bir toplum söz konusu olabilir. Bunu
hatırlamak önemlidir, çünkü adalet konusunda liberal iddialar
genellikle hoşgörüyü, hak ve özgürlükleri ve bazen de asgari
bir yaşam standardını ima eder.
Ravvls’a göre, adaletin liberal* tanımı, insanlar adaletin
ilkeleri üzerinde onun ifadesiyle bir “başlangıç
pozisyonundan hareketle tartışıyor olsalar üzerinde
ortaklaşacakları tamın olurdu. Toplumun bir sözleşmeye
dayandığı yolundaki teoriye gönderme yaparak, insanların
kendi bireysel nitelikleri ve toplumsal düzendeki yerleri
kendilerinden gizlenmiş olsa nasıl bir hayat sürdürmeyi
dileyeceklerini sorar. Başka şekilde söylenirse, adil bir toplum

---

konusunda tartışırken ve karar verirken ister tepede olalım
ister dipte, ister zengin olalım ister yoksul, her birimiz aynı
şekilde bilgisiz olduğumuz için, Ravvls’a göre genellikle
liberal bir çerçeve üzerinde hemfikir olurduk, hoşgörü ve
temel hakların yanısıra, devletin en kötü durumdakilerin
mutlak bir yoksullaşma yaşamasına engel olmak için asgari
düzeyde de olsa bir refah devleti olmasını kabul ederdik.