Un va yorma katta bushliklikni namoyon qiladi (40...60 %). Birok un
bushlikligining strukturasi don massasi bushlikligi strukturasidan fark qiladi.
Kichik zarrali unning bushlikligi kichik govakli strukturani namoyon qiladi. Bu
narsa undagi kichik gaz utkazuvchanlikka olib keladi, gaz almashinuvini
kiyinlashtirib, unga kana va xashoratlarning kirish imkoniyatlarini chegaralab kuyadi.
22
Fakat kuchli muskulli tanaga ega bo`lgan ayrim kungiz va kapalaklarning
kurtlarigina siloslar yoki haltalarda joylashgan unlarning ichiga kirishning
uddasidan chika oladilar.
YOrmaning bushlikligi uning ulchamlaridan boglik holda don massasining
yoki bulmasa, unning bushlikligiga uxshash bo`ladi. Masalan, grechixa va
kayroklangan guruch yormasining bushliklik strukturasi don massasi bushliklik
strukturasiga yaqin bo`ladi. Kichik zarrachalardan tashkil topgan manna yormasining
bushlikligi unning bushlikligiga yaqin bo`ladi. Kepak bulaklarining yirik ulchamlari
va don kobigining govakligi kepakning pukak va yengilvaznli mahsulot bulishiga
olib keladi.
Unning bushlikligi nafakat un zarralarining yirikligi va shakli, balki silos,
kompa, koplarni tuldirish usulidan har boglik bo`ladi. Masalan unni haltalarga
tuldirishda joylash zichligini oshirish maqsadida haltalar silkitiladi.
Keyinchalik saqlash paytida unning bushlikligi kamayib boradi. Un ustma-ust
haltalarga taxlab kuyilganda, ustki katorlarning ogirligi evaziga pastki katordagi unlar
zichlashib bushlikligi kamayadi va pirovard natijada okuvchanligi yukoladi.
Siloslarda saqlanganda har un zichlashib, okuvchanligini yukotadi. SHuning
uchun siloslardan unni chiqarishda titratish moslamalari urnatiladi.
Dostları ilə paylaş: