7. -tirmek, -tırmak:
Burada ettirgen bir fiil çatısı anlamı söz konusudur. Kiplik fiil gibi kullanılır.
Ich habe mir die Haare schneiden lassen.
Saçlarımı kestirdim.
8. etwas kann gemacht werden (sich lassen): bir şey yapılabilir.
Burada fiil ‘sich lassen’ olarak kullanılır, [müssen, sollen, können+
Passiv], edilgen çatı anlamını ifade eder. Alman dilinde edilgen çatı yerine geçen
157
(Ersatzpassiv) yapı olarak kullanımı yaygındır. Hangi kiplik fiil anlamını içerdiği
metinsel bağlamdan anlaşılabilir.
1) Die Probleme lassen sich nicht lösen. Sie sind zu kompliziert.
Sorunlar çözülemiyor. Onlar çok karışık.
2) Die Verkehrsregeln lassen sich beachten.
Trafik kurallarına uyulmalı/riayet edilmelidir/ uymak zorunludur/
mecburidir/ uyulması gerekir/ uyulması icap eder.
Görüldüğü gibi yukarıdaki cümlenin anlamından bu fiilin hem zorunluluk hem
de edilgen çatı ifade ettiği anlaşılmaktadır. Bu cümledeki kiplik anlamların Türkçede
çok sayıda ifade olanakları vardır.
4.2.3.24 vermögen zu+Infinitiv
Vermögen zu+Inf. [bir şeyi yapmaya yeteneği olmak, bir şeyi yapabilmek,
edebilmek] “fähig sein, imstande sein, etwas zu tun” anlamlarına gelir. Kiplik fiil
können, bu fiil ile yakın anlamlıdır. Vermögen’in anlamı “fähig sein, imstande sein”
(GRIESBACH, 1986: 279) olarak verilmektedir.
Der Junge vermochte das Auto zu fahren.
Genç arabayı kullanabiliyordu/kullanmaya yeteneği vardı/ kullanma
kabiliyeti vardı.
Bu fiilin Türkçe karşılığının yeterlik kipliği (Abilitation; abilitive) biçimbirimi
[-AbĐl] ve yukarıdaki seçeneklerle
kodlanması uygundur.
158
4.2.3.25 versprechen zu+Infinitiv
Dostları ilə paylaş: |
