T. C. Ankara üN Đ vers đ tes

    sprechen. 
2) Man kann besser Deutsch sprechen, dadurch, dass man viele Dialoge  
    erstellt. 
3) Man kann dadurch besser Deutsch sprechen, dass man viele Dialoge  
    erstellt. 
 
 
           Yukarıdaki  dadurch,  dass  yan  cümleleri  aşağıdaki  Türkçe  karşılıklarla  ifade 
edilebilir:  
          a) Çok diyalog oluşturulması vasıtasıyla, daha iyi Almanca konuşulur. 
          b) Çok diyalog oluşturularak, daha iyi Almanca konuşulur. 
          a)  örneğindeki  vasıtasıyla  Türkçe  karşılığı  biçimbilimsel  açıdan  şöyle  analiz 
edebiliriz: 
[
vasıta-sı-y-la
]
: 
[
vasıta
]
 : Sözlüksel bağımsız biçimbirim 
[
-sı
]
      : Đyelik biçimbirimi 
[
-y-
]
     : Bağlama ünsüzü 
[
-la
]
     :  Edat görevinde,  Fortmanto biçimbirimi (Portemanteaumorphem) 
16 
           b) örneğinde bulunan Türkçe cümledeki dadurch, dass bağlacının karşılığı   
[-arak, -erek] biçimbirimleri, zarf fiil oluşturma ekleri olarak kullanılır. 
    ________________________ 
16
  Portemanteaumorphem:  “C.  F.  HOCKETT
[
1947
]
  tarafından  birden  çok  birbirinden  ayrı(dinstinkt) 
biçimbilimsel birimleri bir arada kaynaştıran sesbilimsel-biçimbilimsel birimler için  geliştirilen terim” 
Bkz.  (BUßMANN,  1990:594).
 
Biçimbilimsel  olarak
  a
nlamlı  birimciklere  ayıramadığımız,  ama  birden 
çok anlamı taşıyan biçimbirim. Örneğin  zur→ zu der, vb. 
  

---

 
86 
           Yukarıdaki  örnek  cümlelerde  görüldüğü  üzere  dadurch,  dass  yan  cümlesi  üç 
türlü kullanılabilir:  1. cümlede başta, 2. cümlede sonda yer almaktadır. 3. cümlede ise 
dadurch  temel  cümle  içinde  yer  alır.  Bu  sayede  temel  cümlede  geçen  iş,  oluş 
vurgulanmış olur. Temel cümleden sonra dass bağlacı gelir.