Azərbaycan dünya kosmik klubunun tamhüquqlu üZVÜDÜR
Azərbaycanın kosmik sahədə elmi tədqiqatları barədə nə deyə bilərsiniz?
Yüklə 206,14 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Azərbaycanın kosmik sahədə elmi tədqiqatları barədə nə deyə bilərsiniz?
-
ümumilikdə kosmos elmi sahəsində elmi tədqiqatlar dövlətin inkişaf göstəricisidir. Fundamental və tətbiqi elm sahələrində gündəlik vəzifələr həddindən çoxdur. Onların arasında kooperasiya və səylərin birləşdirilməsini, birgə texniki vasitələr və texnologiyaların istifadəsini tələb edən beynəlxalq məsələlər də var. Yuxarıda qeyd etdiyimiz 2019-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramında bu sahədə beynəlxalq əməkdaşlıqdan, beynəlxalq elmi layihələrdə müştərək iştirak məsələlərindən də bəhs olunub. Hazırda Azərbaycan Respublikasında bir sıra dövlət strukturlarında, özəl firmalarda, birgə kommersiya təşkilatlarında peyk informasiyalarının istifadəsi məsələləri ilə məşğul olurlar. Lakin bunlar daimi tətbiqi və kommersiya xarakteri daşımır. Fundamental elmi tədqiqatlar isə çox az aparılır. Azərbaycanda 1975- ci ildən Aerokosmik Agentliyi fəaliyyət göstərir. Bu qurum ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə yaradılıb. Hələ Sovet İttifaqı dövründə və müstəqillik illərində bu agentlik uzun müddət fundamental elmi tədqiqatlar, kosmik aparatlar üçün cihazların hazırlanması ilə məşğul olub. Açığını desək, bu işlər uğurla aparılıb: Azərbaycan alimləri və mütəxəssislərinin hazırladığı bir neçə cihaz “Mir” orbital stansiyasında quraşdırılıb, namizədlik və doktorluq dissertasiyaları müdafiə olunub, elmi əsərlər və monoqrafiyalar dərc edilib. Burada indi də elmi jurnal nəşr olunur, agentliyin əməkdaşı olmayanların da elmi məqalələri dərc edilir. Agentlikdə doktorantura da fəaliyyət göstərir, habelə uzun illər burada dissertasiyaların müdafiəsi üzrə şura olub. Lakin reallıq kosmik sahədə aparılan elmi tədqiqatlara daha rasional və perspektivli, deyərdim ki, vətənpərvər və dövlətçilik prizmasından yanaşma tələb edir. Bu yaxınlarda Azərbaycan Moskvada keçirilən kosmik sahədə fəaliyyətlə bağlı əməkdaşlıq məsələlərinə dair MDB ölkələri icra hakimiyyətləri orqanlarının nümayəndələrinin V iclasında iştirak edib. Tədbirdə Azərbaycan və Rusiya ilə yanaşı, Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Ukrayna nümayəndələri də təmsil olunublar. İclasın yekun protokolunda “GLONASS” siqnal sisteminin istifadə olunduğu yerüstü infrastrukturun inteqrasiyasının zəruriliyi, MDB dövlətlərinin kosmos və iri fəlakətlər üzrə Beynəlxalq Xartiyaya qoşulması, fövqəladə halların kosmik monitorinqinə dair dövlətlərarası sistemin və regionlararası peyk rabitəsi sisteminin yaradılmasının vacibliyi öz əksini tapıb. “Birləşmiş Kosmik Tədqiqatlar İnstitutu” adlı hökumətlərarası elmi-tədqiqat təşkilatının yaradılması haqqında Sazişin layihəsinin hazırlanması təklifinə də xüsusi diqqət yetirilib. Bu institutun yaradılması ideyasını hələ 2011-ci ildə MDB ölkələri kosmik agentliklərinin elmi-nəzəri konfransında çıxış edən Rusiya Elmlər Akademiyasının Kosmik Tədqiqatlar İnstitutunun rəhbəri, akademik Lev Zelyonı irəli sürüb. Onun sözlərinə görə, sözügedən institut MDB məkanında kosmos mövzusu ilə məşğul olan elmi-tədqiqat institutlarının səylərini özündə birləşdirə bilər. Birləşmiş Kosmik Tədqiqatlar İnstitutunun yaradılması qərarına Azərbaycan da qoşulub. Bu kontekstdə Milli Elmlər Akademiyasında Milli Aerokosmik Agentliyin bazasında aerokosmik tədqiqatlar üzrə müvafiq strukturun yaradılması məqsədəuyğun olardı. Əminəm ki, AMEA və “Azərkosmos” ASC-nin arasında kooperasiya, imkanların və səylərin rasional istifadəsi dövlətimizin qarşısında duran perspektivli iqtisadi və elmi vəzifələrin gələcəkdə də uğurla yerinə yetirilməsinə imkan verəcək. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır Mətndə səhv varsa, onu qeyd edib ctrl + enter düyməsini basaraq bizə göndərin Document Outline
Yüklə 206,14 Kb. Dostları ilə paylaş:
|