3-labоratоriya mashg‟ulоti
Mavzu: Ozuqa muhitlari va idishlarni sterillash usullari
bilan tanishish
Mashg‟ulot maqsadi: Talabalarni sterillash va sterillash usullari bilan
tanishtirish hamda nima maqsadlarda ishlatilishi haqida ma‘lumotlar berish.
Kerakli jihozlar: Falga qog‘ozi, shisha idishlar, bakterilogik ilmoq, turli
bo‗yoqlar (ishqoriy fuksin, gentsent violet), atoklav, termostat, anaerostat, buyum
oynasi va qoplag‘ich oyna, Petri chashkasi, turli o‗lchamdagi pipetkalar va
boshqalar.
Nazariy ma‟lumot
Sterilizatsiya mikrorbiologiya amaliyotida qo‗llaniladigan muhim va zarur
usullardan biri hisoblanadi. ―Sterilizatsiya‖ so‗zi lotin tilidan olingan bo‗lib,
―naslsizlantirish‖ degan ma‘noni anglatadi. Amaliy ishlarda sterillash deganda
sterillanayotgan obyektning yuzasi hamda ichidagi hayot shaklini yo‗qotish
qobiliyatiga ega bo‗lgan usullar tushuniladi. Umuman sterillashning ikki turi
aniqlangan bo‗lib, ular issiq va sovuq sterillashga bo‗linadi. Issiq sterillashga:
olovda qizdirish va yoqish, quruq issiq yordamida sterillish (issiq havo
yordamida), to‗yingan bug‘ va bosim bilan (avtoklavlash), o‗tuvchi bug‘lanish
yordamida (tendalizatsiya) hamda qaynatish yordamida sterillash kiradi. Sovuq
sterillashga: filtrlash yordamida sterillash, gazlar yordamida sterillash, kimyoviy
usulda, ultrabinafsha va boshqa nurlar yordamida sterillash kabilar kiradi. U yoki
bu sterillash usullarining qo‗llanilishi birinchi navbatda sterillanayotgan material
tarkibi va tadqiqot maqsadiga bog‘liq bo‘ladi.
| 
