Nəcəfli Tofiq Hümbət oğlu

                 

            §3.

. 

 

145. Petruşevski İ.P. Qosudarstva Azerbaydcana v XV veke, s. 172-173. 

146. İbraqimov Dj. Feodalme qosudarsva na territorii Azerbaydcana XV veka, s. 41. 

147. Azərbaycan tarixi, c.I, s. 224. 

148. Bax: Mahmudov Y.M. Azərbaycanın Avropa ölkələrilə  əlaqələri. Bakı, 1986; 

Vzaimootnoşeniya qosudarstv akkoyuilu i Sefevidov s zapadnoevropeyskim stranami, Baku, 

1991. 

149. Yucel Yaşar. Timur tarihine dair araştırmalar. II-Türk Tarih Kurumu-Belleten, cilt XLII, sayı 

166,-Ankara, 1978, s. 247-248; Öztuna. Türkiyə tarixi, c.4, s. 279. 

150. SümerF. Ağqoyunlular, s. 15. 

151. Hins V. Uzun Həsən və Şeyx Cüneyd, s. 50; Tərcüməçinin qeydi. 

152. Nəvayi Ə. Göstərilən sənədlər və məktublar məcmuəsi, s. 185; Firudin bəy. Göstərilən münşəat, 

s. 155. 

153. Bax: Mahmudov Y.M. Öyrənilməmiş səhifələr. S. 13-24. 

154. Mahmudov Y.M. Azərbaycanın Avropa ölkələrilə əlaqələri, s. 12. 

155. Dalsar F. Türk sanaye ve ticaret tarihində Bursada ipekçilik-İstanbul, 1960, s. 129. 

156. İnalcik H. Bursa: XV asirde sanaye ve ticaret tarihine aid vesikalar.-Türk Tarih Kurumu-

Belleten, c. XXIV, s. 93.-Ankara, 1960, s. 53. 

157. Necdet S. Osmanlılarda sosyo-ekonomik yapı. c.I, -İstanbul, 1978, s. 125. 

158. Tarihde Türk devletleri, c.II, -Ankara, 1987, s. 653. 

159. Atnhegger Rve İnalcik H. Kanunname-i Sultan ber mücabi orfı Osmani-Ankara, 1956, s. 41; 

İnalcik X., Bursa, s. 52.

 [149-150]

 

160. İnalcik X. Bursa, s. 52. 

161. Mahmudov. Y.M. Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə əlaqələri. s. 12. 

162. İnalcik X. Bursa, s. 57. 

163. Maxmudov Ə. M. Vzaimootnoşeniya aosudarstv Akkoyuilu i Sefevidov v zapadnoevropeyskimi 

stranami, s. 51. 

164. İnalcik H. Osmanlılar-İslam ansiklopedisi, c. VIL-İstanbul, 1988, s. 515. 

165. İnalcik H. Osmanlılar-İslam ansiklopedisi c. 12/II-İstanbul, 1988, s. 300 

166. İnalcikX. Bursa, s. 51. 

167. İnalcik X. II Mehmed, s. 515-516. 

168. Tansel S. Osmanlı kaynaklarına göre Fateh Sultan Mehmedin siyasi ve askeri faaliyeti-Ankara, 

1953, s. 17 

169. Mirmiroğlu V. Fatehi donanması ve deniz savvaşları-İstanbul 1946, s. 92; Kırzıoğlu F. 

Osmanlıların Kafkas ellerini fehti (1451-1590).-Ankara, 1976, s. 26-27. 

170. Yücel Y. Fatehin Trabzon fethi öncesinde Osmanlı-Trabzon -Akkoyuilu ilişkeleri.-Türk Tarih 

Kurumu-Belleten, s. XLIX, s. 194.-Ankara, 1985, s. 301-302; Baykal B.S. Fateh Sultan 

Mehmed-Uzun Hasan regabetinde Trabzon meselesi, s. 76. 

171. Baykal B.S. Fateh Sultan Mehmed-Uzun Həsən rəqabətində Trabzon məsələsi, s. 76. 

172. Tansel S. Osmanlı qaynaqlarına görə Fateh sultan Mehmed, s. 264-265. 

173. Yenə orada. 

174. Baykal B.S. Fateh Sultan Mehme-Uzun Həsən rəqabətində Trabzon məsələsi. s.78; Yücel Y. 

Fatehin Trabzon öncəsində Osmanlı-Trabzon Ağqoyunlu ilişkiləri, s. 304-305. 

175. Maxmudov Ə.M. Vzaimootnoşeniya aosudarstv Akkoyuilu i Sefevidov, s. 54 

176. Əbu Bəkr Tehrani. Kitabi-Diyarbəkriyyə. c.II, s. 392. 

---

 

61

177. Baykal B.S. Fateh Sultan Mehmed-Uzun Həsən rəqabətində Trabzon məsələsi, s. 80.

 [150-151]

 

178. Paşazadə. A. Göstərilən əsəri. s. 207-208; Nəşri M. Gösətərilən əsəri, s. 2, s. 752-753. 

179. Mahmudov Y.M. Azərbaycanın Avropa ölkələrilə  əlaqələri, s. 19; Brokkelman C. İslam 

milletleri ve devletleri tarihi. Çeviren N. Çağatay-Ankara, 1964, s. 262. 

180. Reşat Ekrem. Osmanlı müahideleri ve kactüsiyonlar 1300-1920 ve Lozan müahidesi -İstanbul, 

1934, s. 27-28.  

181. Yücel Y. Fatehin Trabzon fəthi öncəsində Osmanlı-Trabzon-Ağqoyunlu ilişkiləri, s. 311. 

182. Yenə orada. 

183. Yücel Yaşar, Sevim Ali. Türkiye tarihi. c. Il-ankara, 1990, s. 158. 

184. Mahmudov Y. Azərbaycanın Avropa ölkıələri ilə əlaqələri, s. 20. 

185. Ərzi A.S. Ağqoyunlu və Qaraqoyunlu tarixi haqqında araşdırmalar.s. 94. 

186. Akşin Sina. Türkiye tarihi. c. 2.-İstanbul, 1989, s. 91-92. 

187. Konyalı Y.H. Konya tarihi-Konya, 1964, s. 105-106; Tansel ?. Osmanlı qaynaqlanna görə Fateh 

sultan Mehmed, s. 286. 

188. Qayabalı İ. Arslanoğlu Ç. Şərq problemi, s. 62. 

189. Mahmudov Y.M. Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə əlaqələri. s. 23. 

190. İbraqimov Dj. Feodalnıe qosudarsva na territorii Azerbay-djana XV veka, s. 36. 

191. Maxmudov Ə.M. Vzaimootnoşeniya aosudarstv Akkoyuilu i Sefevidov., s. 59. 

192. Öztuna Y. Türkiyə tarixi, c. 4, s. 59. 

193. Erendil M. Tarihte Türk-İran ilişkeleri-Ankara, 1976, s. 35. 

194. Baykal S.B. Uzun Hasanin Osmanlılara karşı kati mücadileye hazırlığı ae Osmanlı-Akkoyunlu 

harbinin başlanması-Belleten, c.XXI, s. 82, -Ankara, 1957, s. 271. 

195. Yenə orada, s. 270 

196. Uzunçarşılı İ.H. Anadolu bəylikləri, s. 191. 

197. Tansel S. Osmanlı qaynaqlarına gorə Fateh sultan Mehmed, s. 21.

 [151-152]

 

198. Baykal B.S. Uzun Həsənin osmanlılara qarşı qəti mücadiləyə hazırlıqları, s. 268. 

199. Baykal B.S. Uzun Həsənin osmanlılara qarşı qəti mücadiləyə başlaması, s. 201. 

200. Uzunçarşılı İ.H. II Beyazid-İslam ansiklopedisi. c.II-İstanbul,1986, s. 394. 

201. Öztuna Y. Başlanğıcından zamanımıza qədər Türkiyə tarixi, c. 4, s. 60. 

202. Tansel S. Osmanlı qaynaqlarına görə Fateh sultan Mehmed, s. 300. 

203. Tansel S. Osmanlı qaynaqlarına görə Fateh sultan Mehmed, s. 302. 

204. Bax: Hins V. Uzun Həsən və Şeyx Cüneyd, s. 31. 

205. Turan Ş. Fateh Mehmed-Uzun Hasan mücadilesi ve Venedik.-Tarih-araştırmalan dergisi. c. III, 

sayı 4-5, -Ankara, 1965, s. 97. 

206. Yenə orada, s. 117. 

207. Akşin S. Türkiyə tarixi, c.2, s. 93. 

208. Parmaksızoğlu İ. Türklerde devlet anlayışı-Ankara, 1982, s. 38. 

209. Rehmeti Arat. Fateh Sultan Mehmedin Yarlığı-Türkiyat Mecmuası. c. Vl-İstanbul, 1939, s. 303. 

210. Rehmeti Arat. Fateh Sultan Mehmedin Yarlığı, s. 311 

211. Puteşestvie Amvrosiya Eontarini posla v svetleyşey Vene?seanskoy respubliki k znamenitomu 

Persidskomu qosudaryu Ozun Qasanu soverşennomu 1473 qodu. BİPOR, Spb, 1836, s. 130. 

212. İnalcik X. Bursa, s. 526. 

213. Mahmudov Y.M. Azərbaycanın Avropa ölkələri, s. 61. 

214. İbn Kemal. Tevarihi Ali Osman. VII defter. Naz., Ş. Turan-Ankara, 1957, s. 338-339. 

215. Şapolyo E.B. Yeni ve yalını çağlar Türkiye tarihi-İstanbul, s. 10. 

216. Öztuna Y. Türkiyə tarixi, c.4, s. 51.

 [152-153]

 

217. Nəvayi Ə. Göstərilən sənədlər və məktublar məc. s. 578-579; Firudin bəy. Göstərilən əsəri, s. 

278-277. 

218. Ərəndil M. Tarixdə türk-İran ilişikləri, s. 35. 

219. Turan S. Fateh Mehmed-Uzun Həsən mücadiləsi və Venetsiya, s. 121. 

220. Mahmudov Y.M. Azərbaycanın Avropa ölkələrilə əlaqələri, s. 63-64. 

221. Yücel Y., Sevim Ə. Türkiyə tarixi, c.2, s. 177; Uzunçarşılı  İ.H. Osmanlı tarihi-c.II-İstanbul, 

1988, s. 105. 

222. Tansel S. Osmanlı qaynaqlarına görə Fateh sultan Mehmed, s. 323. Turan Ş. Fatah Mehmed-

Uzun Həsən mücadiləsi və Benetsiya, s. 128; İnalcikX.P. Mehmed, s. 527. 

x

 Mualinin 

«Xunkarnaməsində» Uzun Həsənin elçisinin adının Mirzə  Həsən olduğu göstərilir. Fateh II 

Mehmed də Uzun Həsənin yanına qayıdan elçisi ilə birlikdə  Əli Fənarini göndərmiş  və Uzun 

Həsənin qızını öz oğlu Bəyazidə istəmişdir. Bax: R. Anhegger. Mualinin Hunkarnamesi-İÜEF. 

Tarih dergisi. c.I, s. 1,-İstanbul, 1949, s. 155. 

---

 

62

223. İbn Kamal. Təvarixi Ali Osman, VII dəftər, s. 368 

224. Turan Ş". Fateh Mehmed-Uzun Həsən mücadiləsi, s. 127-128. 

225. Anhegger R. Mu'alinin xunkarnaməsi, s. 155. 

226. Tansel S. Osmanlı qaynaqlarına görə Fateh Sultan Mehmed, s. 324. 

227. İnalcik X. II Mehmed, s. 527. 

228. Hins V. Uzun Həsən və Şeyx Cüneyd, s. 52. Tərcüməçinin qeydləri. 

229. Tansel S. Osmanlı qaynaklarına görə, Fateh Sultan Mehmed, s. 303-304. 

230. Kniqa Orudj-beka Bayata - Don-Juana persidskoqo. Perevod s anqliyskoqo, wedenie i 

kommentarii, d.i.n. O.Efendieva, k.i.n. A.Farzalieva, Baku, 1988, s. 62. 

231. İnalcik X. II Mehmed, s. 527. 

232. Bax: Maxmudov Ə. Vzaimootnoşeniya aosudarstv Akkoyuilu i Sefevidov, s. 105.

 [153-154]

 

233. Öztuna Y. Başlanğıcından zamanımıza qədər Türkiyə tarixi, c.4, s. 57 

234. Turan S. Fateh Mehmed-Uzun Həsən mücadilesi, s. 132-133. 

235. Puteşestvie Amvrosiya Kontarini. s. 63-64; Mahımudov Y.M. Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə 

əlaqələri. 

236. Turan Ş. Fateh Mehmed-Uzun Həsən mücadiləsi, s. 137. 

237. Barbaro i Kontarini o Rossii. Vıst. Stati, podqotovka v teksta , perevod komment. E.Ç. 

Skricinskiy-L., 1971, s. 80. 

238. Uzunçarşılı İ.H. Osmanlı tarixi, c.2, s. 105; Yücel Y., Sevim Ə. Türkiyə tarixi, c. 2, s.177. 

239. Xunci F.R. Göstərilən əsəri, s. 47. 

240. Bax: Fərzəliyev Ş. Azərbaycan XV-XVI əsrlərdə, s. 107. 

241. Hammer J.V. Osmanlı tarixi, c.I, s. 332. 

242. Dögeni J. Böyük türk tarixi, c.6, s. 1773. 

243. Uzunçarşılı İ.P. Osmanlt tarixi, c. II, s. 197. 

244. Azərbaycan tarixi, c. I, s. 225. 

245. Bax: Xunci F.R. Göstərilən əsəri., s.61-62. 

246. Xocə Sədəddin. Göstərilən əsəri, c. III, s. 334. 

247. Fəzlullah ibn Ruzbihan Xunci. Göstərilən əsəri., s. 99, 113. 

248. Maxmudov Ə.M. Vzaomootnoşeniya aosudarstv Akkoyuilu i Sefevidov, s. 114. 

249. Yenə orada; Fəzullah ibn Ruzbihan Xunci. Göstərilən əsəri, s. 137. 

250. Tansel S. Yeni vesikalar karsısında Sultan ikinci Bayezit hakkında bazi mütalalar.-Türk Tarih 

Kurumu-Belleten, c. XXVII, s. 106.-Ankra, 1963, s. 233. 

251. Bax: Navayi Ə. Göstərilən sənədlər və məktublar məcmuəsi, s. 594-600, 620-623, 636-643-645, 

649-652; Firudin bəy. Göstərilən əsəri, s. 308-309, 314-315, 318-319. 

252. Petruşevskiy İ.P. Qosudarstva Azerbaydcana v XV v, 175-176 

253. Nəvayi  Ə. Göstərilən sənədlər və  məktublar məcmuəsi, s. 668; Firudin bəy. Göstərilən 

əsəri,s.32. 

254.  Yenə orada, s. 662; s. 327-328.

 [154-155]

 

255. Yınanç M.H. Baysunqur-İslam ansiklopedisi, c. II, -İstanbul, 1986, s. 427. 

256. Uzunçarşılı İ.H. Bayezit Il.-İslam ansiklopedisi, c. II, -İstanbul, 1986, s.395. 

257. Tansel S. İkinci Bayəzid haqqında bə'zi mütailələr, s. 186. 

258. Petruşevskiy İ.P. Vnutrennaya politika Axmeda Akkoyunolu, s. 149. 

259. Nəvayi Ə. Göstərilən sənəd və məktublar məcmuəsi, s. 681-682; Firadin bəy, Göstərilən əsəri, s. 

340-341. 

260. Yenə orada, s. 685-686. 

261. Toğan Z.V. Ümumi türk tarixinə giriş, s. 368. 

262. Öztuna Y. Türkiyə tarixi, c.4, s. 165. 

263. Gökbilgin T. XVI asır başlarında Osmanlı devleti hizmetindeki Akkoyunlu ümerası-Türkiyat 

Mecmuası c. IX-İstanbul, 1951, s. 35. 

264. Uzunçarşılı İ.H. Anadolu bəylikləri, s. 196; Sümer F. Ağqoyunlular, s. 30; Şerif bəy A. Ərzrum 

tarixi, s. 81. 

265. Sümer F. Əhməd, s. 10. 

266. Petruşevskiy İ.P. Vnutrennaya politika Axmeda Akkoyunlu, s. 149. 

267. Nəvayi Ə. Göstərilən sənədlər və məktublar məcmuəsi, s.692. 

268. Firudin bəy. Göstərilən əsəri, s. 335-336. 

269. Sümer F. Əhməd, s. 10. 

270.  İbrihimov A. Azərbaycanın XV əsr tarixinə dair oçerkləri s, 109. 

271. Sümer F. Ağqoyunlular, s. 30. 

---

 

63

272. Bax: Nəvayi Ə. Göstərilən sənədlər və məktublar məcmuəsi, s. 703-705; Firudin bəy. Göstərilən 

əsəri, s. 351-352. 

273. Bax: Nəvayi Ə. Göstərilən sənədlər və məktublar məcmuəsi, s. 706-707; Firudinbəy. Göstərilən 

əsəri, s. 352-353. 

274. Efendiev O. Azerbaydcanskoe qosudarstvo Sefevidov. S. 53.

 [155-156]