151
14-bob
LOGISTIKADA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARI
14.1. Logistik xizmat ko‘rsatish haqida tushuncha
“Xaridor bozori” sharoitida sotuvchi o‘zining
faoliyatini sotib oluvchi
talablaridan kelib chiqilgani hamda qaramog‘i kerak.
Bunda talablar tovarga bo‘lgan ehtiyoj bilan cheklanmaydi. Xaridor
o‘zining shart-sharoitlarini xizmatlarning tarkibi va sifati yuzasidan ham namoyish
qilib, ushbu tovarlarni yetkazib berishda namoyon bo‘ladi. Xizmatlar, u iboraning
umumiy tushunchasi sifatida
kimningdir xatti-harakati, hamda boshqalarga
yordam ko‘rsatuvchi vosita ekanligini bildiradi. Xizmat ko‘rsatish bo‘yicha ishlar,
ya’ni kimningdir ehtiyojini qondirish uchun qilingan harakat xizmat ko‘rsatish deb
ataladi.
Logistik faoliyatning tabiati moddiy vositalar iste’molchisiga
turli xildagi
logistik xizmatlarni ko‘rsatishni nazarda tutadi. Logistik xizmat ko‘rsatish
taqsimot jarayonlari bilan uzviy bo‘glangan bo‘lib, tovarlarni yetkazib berish
jarayonida ko‘rsatilayotgan kompleks xizmatlarni o‘z ichiga oladi. Logistik xizmat
ko‘rsatish bo‘lib moddiy xizmat oqimining turlicha iste’molchilari hisoblanadi.
Logistik xizmat ko‘rsatish tovar yetkazib beruvchi tomonidan yoki ekspeditorlik
firmasi (logistik xizmat ko‘rsatish sohasiga ixtisoslashgan)
tomonidan amalga
oshiriladi.
Logistik xizmat ko‘rsatish sohasidagi barcha ishlarni uchta asosiy
guruhlarga bo‘lish mumkin:
sotishdan
oldingi ishlar, ya’ni logistik xizmat ko‘rsatish tizimining
shakllanishi bo‘yicha ishlar;
tovarlarni sotish
jarayonida amalga oshirilib, logistik xizmatlarni ko‘rsatish
yuzasidan qilinadigan ishlar;
tovar sotilganidan keyingi qilinadigan logistik xizmatlar.
Tovarlarni sotish jarayonlariga qadar logistik xizmat sohasida bo‘ladigan
ishlar o‘z ichiga asosan xizmat ko‘rsatish bo‘yicha firmaning siyosatini belgilaydi
va ularni rejalashtirishni oladi. Tovarlarni xarid qilish jarayonida turli tuman
logistik xizmatlar vujudga kelishi mumkin, masalan:
omborda tovar zaxiralarining mavjudligi;
talablarning bajarilishi shu jumladan ro‘yxat
asosida tanlab olish, o‘rash-
bog‘lash, yuk to‘plamini shakllantirish va boshqa jarayonlarni amalga
oshirish;
yetkazib berishni ishonchliligini ta’minlash;
yuklarni o‘tishi haqidagi axborotlarni berib borish.
152
Tovar sotilganidan keyingi xizmatlar – bu kafolatli xizmat ko‘rsatish,
xaridorlarning e’tirozlari bo‘yicha majburiyatlarni ko‘rib chiqish,
almashtirish va
boshqa jarayonlarni o‘z ichiga oladi.
Dostları ilə paylaş: