Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

5. Duyuları İşleme Sürecinin Anatomik Yapısı 
Beynin işlem yapması nöron demetlerinin aktivitesi ile 
gerçekleşmektedir. Nöronlar hücre gövdesi, dentrit ve akson kısımlarından 

---

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 
 Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences 
Cilt: 19 Sayı: 35 / Volume: 19 Issue: 35 
750 
oluşur. Nöronların iletişim kurması sinaps ve sinapslar arası boşluklar ile 
gerçekleşmektedir. Dış dünyadan gelen bilgilerle dentritler sayesinde fiziksel 
bağlantı kurulmakta ve kortikal bağlantılar aracılığıyla hipokampus ve 
amigdalaya ve sinir sisteminin diğer yapılarına ulaşmaktadır. Bu şekilde 
koklama, görme, tatma ve hissetme ile uyaranların anlamlandırılması, beyinde 
kodlanması, gruplanması, bilgilerin saklanması ve tepkinin oluşması mümkün 
hâle gelmektedir (Keleş vd. 2006: 75).
Nöroanatomi beyni dört temel bölüm olarak sınıflandırmaktadır. Her 
ne kadar loblar birlikte çalışsa da bazı zihinsel süreçlerde belli bir bölge öne 
çıkmaktadır. Görsel girdinin işlenmesinde oksipital alanlar öne çıkmaktadır. 
Temporal lob kulaktan gelen bilgiyi işleyen ve görsel bilginin zihinde 
tutulmasından sorumlu olan bölgedir. Koku alma soğanı da bu bölgede yer 
almaktadır. Parietal loblar bilinç, dikkat ve matematiksel düşünme ile ilgili 
işlevleri üstlenmektedir. Frontal loblar planlama, davranış, karar verme, 
duyguların işlenmesi ve kişiliğe yön veren belleğin oluşması gibi 
mekanizmaları yürüten yüksek kortikal işlevlerin merkezidir (Keleş vd. 2006: 
73). 
Talamus koku dışında diğer tüm duyu organlarından gelen verilerin 
kontrol edildiği bilginin düzenlenmesi ve dikkatle ilgili bilişsel süreçleri 
yöneten yapıdır. Bazal çekirdekler gündelik davranışların düzenlenmesinde 
görev almaktadır. Limbik sistemin parçaları olan hipokampus ve amigdala 
savaş ya da kaç davranışını yöneten yapılardır. Hipokampus alınan verilerin 
içerik analizi, geçmiş yaşantılarla karşılaştırma, bilginin depolanması 
sürecinin yürütüldüğü merkezdir. Amigdala duyguları tanıma ve ifade etme ile 
ilgili görev alan alandır. Amigdala duygusal yönü olan içeriğin hipokampus 
tarafından daha canlı şekilde depolanmasını sağlamaktadır (Keleş vd. 2006: 
72). Koku ile kodlanmış belleğin daha canlı anılardan oluşması bu kortikal 
bağlar sayesinde olduğu kabul edilmektedir.