O`zbekiston respublikasi

«Abduvali», «Yorginam», «Temirxon» singari dostonlar yozib olingan. U axloq va 
odob mavzulariga oid «Kunlarim», «Ayrildim», «Toshkentim», «Terimchi 
qizlar», «Pishqo`rg`onim», Navoiyga bag`ishlab «Buyuk Alisher» singari 
termalarni kuylagan. Razzoq shoir 1983 yil 85 yoshida vafot etgan.
Haydar sannovchi Boychayev 1890 yil Ko`lbuqon qishlog`ida tug`ilgan. U 14-
15 yoshidan boshlab doston kuylashni o`rgangan. Haydar shoir keyinroq qo`shni 
G`ovazon qishlog`ida yashab ijod qilgan. Haydar sannovchidan 20 ga yaqin dostonlar 
yozib olingan. Shuningdek, turkum dostonlardan «Alpomish» dostoni yozib olingan.
Haydar shoirdan o`nlab ertaklar ham yozib olingan. Bulardan «Ilonpari», 
«Oqbo`ri», «Sakparast», «Echkining o`ch olishi» kabi ertaklar «Gulpari» 
(Namangan ertaklari) to`plamiga kiritilgan. Shoirdan «Do`mbiram», «Dangasa», 
«Yosh o`g`il-qizlarga», «Mehnat bilan» kabi zamonaviy termalar yozib olingan. 
Shoirning 70 yillik yubileyi Chortoq va Yangiqo`rg`on tumanida katta to`y 
qilib nishonlandi. U 1954 yil xalq ijrochilari konkursida ishtirok etadi. Shoir 1966 yil 
G`avozonda vafot etadi. Haydar sannovchining kampiri ham dostonlardan parchalar 
kuylaganligini keksalar ko`p eslashadi. 
Alimqul baxshi Niyozov 1912 yilda Ko`lbuqonda tug`ilgan. U Haydar 
sannovchining jiyani va shogirdi bo`lgan. Uning o`ziga xos tomoni bir necha yillar 
Uchqo`rg`onda yashab ijod etgan va doston kuylagan. Umrining oxirgi yillarida 

---

59 
Yangiqo`rg`onning Navkent qishlog`ida yashadi. Undan asosan «Go`ro`g`li» 
turkumiga kiruvchi dostonlar yozib olingan. Alimqul baxshi, adabiyotshunos 
Otamirza Xolmirzayevning hikoya qilishicha, doston kuylayotgan paytida ehtirosga 
berilib syujetga kirishib ketar ekan. Xulosa qilib aytganda, dostonlar o`zbek 
folklorining eng go`zal namunalari sifatida juda katta tarbiyaviy, tarixiy, estetik 
adabiy qimmatga ega bo`lib, yosh avlodni ma`naviy jihatdan yetuk va barkamol qilib 
tarbiyalashda muhim ahamiyat kasb etadi.
Savollar: 
1. 
Dostonchilik maktabi nima? 
2. 
Samarqanddagi qanday dostonchilik maktablarini bilasiz? 
3. 
Sherobodlik mashhur baxshilar kimlar? 
4. 
Xorazm dostonchilik an`analarining o`ziga xos xususiyatlari nimalarda 
namoyon bo`ladi?
5. 
Namanganlik doston ijrochilaridan qanday dostonlar yozib olingan?