AZƏrbaycan mġLLĠ elmlər akademġyasi məRKƏZĠ NƏbatat bağI

 
BULGULAR 
Yapılan  arazi  çıkışları  sonucunda  Pistacia  cinsine  ait  8 
türün  Botanik  Bahçesinde  koleksiyonları  oluşturulmuştur. 
Koleksiyonda bulunan türler aşağıda verilmiştir.  
 
Pistacia mutica F. et. M.; Pistacia khinjuk Stocks.; Pistacia 
palaestina Boiss.; 
Pistacia  vera  L.;  Pistacia  chinensis  Bunge;  Pistacia 
atlantica Defs.; Pistacia terebinthus L.; 
Pistacia integerrima Stewart ex Brandis 
Gaziantep  Üniversitesi  Nizip  Meslek  Yüksek  Okulu  ve  T. 
C.  Tarım  Bakanlığı  Gaziantep  Antepfıstığı  Araştırma  Enstitüsü 
Müdürlüğünde  tüplerde  yetiştirilen  aşağıdaki  çeşitler  Kasım 
2001  tarihinde  getirilerek  Gaziantep  Üniversitesi  Botanik 
Bahçesine dikilmiş ve bu çeşitlere ait betimlemeler çıkarılmıştır. 
Bu çeşitler şunlardır: 
 Siirt;  Ohadi;  Uzun;  Kırmızı;  Halebi;  Sultani;  Değirmi; 
Keten Gömleği; Beyaz Ben 
 

 
252 
Çimlenme Oranları (%)
45
35
78
80
60
30
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Pistacia mutica F.
et. M.
Pistacia khinjuk
Stocks.
Pistacia palaestina
Boiss.
Pistacia vera L.
 Pistacia atlantica
Defs.
Pistacia
terebinthus L. 
 
ġekil 1: Ekimi yapılan örneklere ait çimlenme yüzdeleri 
Şekil  1‟de  en  iyi  çimlenme  yüzdesini  P.  vera  L.  (%80);  en 
kötü oranı ise P. terebinthus L. (%30) verdiği görülmektedir.   
Arazi  çalışmaları  sonucunda  toplanan  Pistacia  türlerine  ait 
tohumlar  Botanik  Bahçesine  ekilmiş  ve  ekilen  tohumların 
çimlenme  yüzdeleri  ölçülmüş,  ayrıca  toprak  üstü  kısımlarının 
büyüme ve gelişme oranları da gözlemlenmiştir. 
 
 
Tablo 1: Pistacia türlerinin 2000-2001 vejetasyon yılındaki boy 
artışı (değerler cm. olarak verilmiştir)  
Bitkinin adı 
1 yıllık 
boy artıĢı 
Yan 
dalların 
boyu 
2 yıllık bitkinin 
boyu ortalama 
1.
 
P. Atlantica Defs. 
4 
5 
42 
2.
 
P. Atlantica Defs. 
10 
4 
35 
3.
 
P. vera L. 
7 
- 
30 
4.
 
P. vera L. 
12 
3 
20 

 
253 
5.
 
P. terebinthus L.  
6 
6 
29 
6.
 
P. terebinhtus L.  
12 
5 
39 
7.
 
P. vera L.  
9 
10  
26 
8.
 
P. mutica F.et.M. 
6 
- 
10 
9.
 
P. khinjuk Stocks. 
9 
3 
20 
10.
 
P. palaestina Boiss 
6 
2 
30 
11.
 
P. integerrima  
10 
11 
40 
 
Tabloda  belirtilen  bitkiler  fidan  olarak  Nisan  ayında 
dikilmiştir.  Dikim  zamanı  verilen  can  suyundan  sonra  Mayıs 
ayında  da  bir  kez  sulanmıştır.  Bitkiler,  Mayısın  sonu  ve  20 
Hazirana  kadar  büyümesini  devam  ettirmiş  ve  boy  artışı 
gözlenmiştir.  Tablodan  da  anlaşılacağı  üzere  Pistacia  türleri 
ikinci  vejetasyon  yıllarında  4  ila  12  cm.  arasında  değişen 
değerlerde  boy  artışı  kaydetmişlerdir.  Bu  verilere  bakıldığında 
en  iyi  boy  artımı  42  cm.  ile  Pistacia  atlantica  Defs.’da 
görülmüştür.  En  düşük  boy  artımı  ise  Pistacia  mutica  F.  et. 
M.’da  görülmüştür.  Bunun  yanında  ikinci  vejetasyon  boy 
artışları  kıyaslandığında  12  cm.lik  boy  artımı  ile  Pistacia 
terebentus  L.  ilk  sırada  bulunurken,  Nizip‟ten  getirilen  fidanlar 
arasında  4  cm.lik  boy  artımı  ile  Pistacia  atlantica  Defs.  en  az 
gelişimi  göstermiştir.  Bunun  yanında  Antepfıstığı  Araştırma 
Enstitüsünden  getirilen  fidanlarda  ise  boy  artımı  ortalama  10 
cm.  olmuştur.  Farklı  ekolojik  çevrelerden  getirilen  fidanların 
adaptasyon  yetenekleri  değişik  olmakta  ve  bu  farklılık  boy 
artımlarında bariz olarak görülmektedir.  

 
254 
Pistacia  türlerinin  ikinci  yaşından  başlayarak  yan  dal 
verdikleri görülmüştür. Ancak iyi gelişmemiş bireyler yan dallar 
verememektedir. Pistacia türlerinin yan dal boy artımı 3-10 cm. 
arasında olmaktadır. Pistacia vera L.‟nın yan dal veren bireyleri 
üzerinde  yapılan  ölçümlere  göre  10  cm.  uzunluğunda  yan  dal 
verdikleri görülmüştür.  
 
 
TARTIġMA 
 
İntroduksiyonu  yapılmış  olan  türler  tohum  ve  canlı  olarak 
Gaziantep  ili  ve  ilçelerinden,  Antepfıstığı  Araştırma  Enstitüsü 
Müdürlüğünden  ve  Azerbaycan  Baku  Botanik  Bahçesinden 
getirilerek 
Gaziantep 
Üniversitesi 
Botanik 
Bahçesine 
koleksiyonları oluşturulmuştur.  
Doğal  olarak  yetişen  bu  türlerin  tohum  kalitelerinde 
ekolojik  faktörlerin  etkisinden  dolayı  bir  azalma  meydana 
gelmekte  bunun  da  çimlenme  oranları  üzerine  etki  yaptığı 
düşünülmektedir. Ayrıca P. khinjuk  Stocks ve P. terebinthus  L. 
türlerinin  tohumlarının  çimlenme  oranlarının  düşük  olmasının 
bir sebebi de bu tohumların sert dış  kabuğa sahip olması  ve bu 
kabukların  zayıflatılması  için  bir  kimyasal  madde  (GA3 
çözeltisi)  kullanılmamış  olmasından  kaynaklanmaktadır.  Tekin 
ve  ark.,  2001‟e  göre,  1  hafta  250  ppm.  GA3  çözeltisinde  bu 
tohumların  tutulması  ile  çimlenme  oranı  %  90‟ın  üzerine 
çıkabildiği  belirtilmiştir.  P.  vera  L.  ise  kültüre  alınmış 

 
255 
bitkilerden  toplandığından  çimlenme  oranı  yüksektir.  Çünkü, 
kültür  ortamlarında  ekolojik  faktörler  kontrol  edilebildiğinden 
bitki  tohumlarının  kalitesi  artmaktadır.  Nekrasov  ve  Smirnova, 
1963  yılında  yaptıkları  çalışmada  Pistacia  vera  L.‟yı  tohumla 
çoğaltma  çalışmalarında  ki  elde  ettikleri  sonuçlar  bu  çalışma 
sonuçlarını destekleyen yönde olmuştur. 
Ayfer,  1968  ve  Bilgen,  1973‟e  göre,  Güneydoğu  Anadolu 
Bölgesinde,  Pistacia  vera  L.,  P.  terebinthus  L.,  P.  khinjuk 
Stocks  ve  doğal  açılımları  sonucunda  oluşan  hibritler  bol 
miktarda  bulunmaktadır.  Çalışmalarımız  kapsamında  yapılan 
arazi  çıkışlarında  bu  3  türe  ilave  olarak  P.  palaestina  Boiss.‟da 
bulunmuştur. 
Arpacı 2001‟e göre Kış soğuklarının – 15 
0
C ve daha fazla 
düşme  ihtimalinin  olduğu  alanlarda  açılma  zamanında  meyve 
gözlerinde  zarar  görülmüştür.  Bizim  yaptığımız  gözlemler 
sonucunda  vejatatif    ve  generatif  tomurcuklarda    –  15 
0
C 
altındaki sıcaklık derecelerinde bir zarar gözlenmemiştir.  
Botanik bahçesinde  yapılan fenoloji denemeleri  sonucunda 
erkek  ağaçların,  dişi  ağaçlara  oranla  kuraklığa  daha  dayanıklı 
olduğu 
belirlenmiştir. 
Sheremetev 
(1986)‟nın 
yaptığı 
çalışmalarda da aynı sonuçlar alınmıştır.  
Yaptığımız  çalışmalarda  P.  atlantica  ve  P.  khinjuk  üzerine 
aşılı çeşitler, P. vera üzerine aşılı çeşitlere göre daha büyük taç 
oluşturdukları  gözlemlenmiştir.  Ulusaraç,  1992‟ye  göre  de 
yukarıdaki  iki  tür  (P.  khinjuk  ve  P.  atlantica)  üzerine  aşılanan 
çeşitler daha iyi gelişim gösterdikleri belirlenmiştir.  
 

 
256 
 
LĠTERATÜR 
 
1.
 
Anonymous,  Gaziantep  İli  İstatistiki  Bilgileri,  T.  C.  Tarım 
ve  Köy  İşleri  Bakanlığı  Gaziantep  İl  Müdürlüğü,  63, 
Gaziantep (1999) 
2.
 
Ayfer,  M.,  Investigations  on  Insemination  Biology  of 
Pistachio Research Inst., Gaziantep, (1959) 
3.
 
Beydeman,  N.  İ.,  Bitki  ve  Bitki  Örtülerinde  Fenolojik 
Deneme  Metotları,  Nauka  Yayınevi,  V.353,  Novosibisk, 
(1974) 
4.
 
Bilgen,  A.  M.  ,  Pistachio,  Ministry  of  Agriculture,  Ankara, 
(1973) 
5.
 
Davis, P. H.,  Flora  of  Turkey, Vol:2,  Edinburg  Üniversitesi 
Matbaası, (1972), pp:544, Edinburg 
6.
 
Nekrosov,  V.  İ.  Ve  Smirnova,  N.  G.,  İntroduksiyonu 
Yapılmış  Ağaç  Ve  Çalı  Bitkilerinin  Tohum  Kalitesi  Ve 
Üretilmesi,  Moskova  Baş  Botanik  Bahçesi  Dergisi,  48, 
Moskova, USSR, (1963) 
7.
 
Özbek,  S.,  Özel  Meyvecilik  (Kışın  Yaprağını  Döken  Meyve 
Türleri), Ç. Ü. Ziraat Fak. Yayınları No:128, Adana, (1978), 
pp:322-364, 
8.
 
Sheremetev, S.N., Water Balance of Pistacia vera L., USSR, 
(1986) 
9.
 
Ulusaraç,  A.,  Mevcut  Standart  Antepfıstıklarına  Anaç 
Seçimi, 
Gaziantep 
Antepfıstığı 
Araştırma 
Enstitüsü 
Müdürlüğü Yayınları, Gaziantep, (1992)  

 
257 
10.
 
Tekin, H. ve ark., Antepfıstığı Yetiştirme Tekniği,  Antepfıstığı 
Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları No: 4, Gaziantep, 
(1995)  
11.
 
Tekin,  H.  ve  ark.,  Antepfıstığı  Yetiştiriciliği,  Antepfıstığı 
Araştırma  Enstitüsü  Müdürlüğü  Yayınları  No:  13, 
Gaziantep, (2001) 
 
 
BIOECOLOGICAL FEATURES OF SPECIES AND KIND 
OF PISTACIA THAT IS SPREAD OF DISTINC 
GAZIANTEP 
 
            This  study  was  carried  of  identification  bioecological 
features of Pistachio genus that is an importance in economy of 
Gaziantep  and  Turkey.  Eight  species  and  9  kind  of  Pistachio 
were  employed  in  this  study.  Germination  rate,  growing  stem 
and rootstock of these specimens were determineted.  P. vera L. 
was  showed  the  best  germination  rate  (%80)  and  P.  atlantica 
Defs was showed the best growing stem (42 cm) 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
258 
 
 
 
 
Yayla, F. 
*
, Zeynalov Y. ,  
Farzaliyev V., Iskender E., Safarova E., 
 
 
GAZĠANTEP ÜNĠVERSĠTESĠ BOTANĠK BAHÇESĠNE 
ROSA L TÜRLERĠNĠN ĠNTRODUKSĠYONU 
 
Bu  çalışma  2000-2003  yılları  arasında  Bakü  Baş  Botanik 
Bahçesi ve Gaziantep ili ve çevresinden getirilen doğal Rosa L. 
türlerinin 
Gaziantep 
Üniversitesi 
Botanik 
Bahçesine 
introduksiyonunu  ve  bu  türlerin  biyoekolojik  özelliklerinin 
(çimlenme, büyüme ve gelişme özellikleri) belirlenmesi üzerine 
yapılmıştır.  Bu  çalışmada  Gaziantep  Üniversitesi  Botanik 
Bahçesinde 11 farklı yabani gül tür kullanılmıştır. Bunlar: Rosa 
afzeliana  Freis.,  Rosa  canina  L.,  Rosa  chinensis  Jacg.,  Rosa 
foetida  J.  Herm.,  Rosa  haemisphaerica  Herm.,  Rosa  multiflora 
Thnb.,  Rosa  rubiginosa  L.,  Rosa  spinosissima  L.,  Rosa 
tomentosa Sm., Rosa pulverulenta Bieb., Rosa sicula Tratt.  
Rosaceae  familyasına  bağlı  bulunan  Rosa  L.  cinsi  kuzeyde 
ılıman  bölgelerden  tropikal  dağlara  kadar  geniş  bir  yayılış 
göstermektedir.  Dünya  üzerinde,  bazı  literatürlere  göre  100‟den 
                                           
*
 
Gazиantep Цnиversиtesи, Fen Edebиyat Fakцltesи, Bиyolojи Bюlцmц 27310 
Gazиantep
 
 

 
259 
fazla  diğer  bazılarına  göre  de  600‟den  fazla  Rosa  L.  türü 
bulunduğu bildirilmiştir (Agamirov ve ark, 1972). Yaprak döken 
dik,  tırmanıcı  ve  sürünücü  gövdelere  sahip  çalılar  oluşturan 
güllerin dalları ve gövdeleri üzerinde koruyucu dikenler bulunur. 
5  sepal  ve  5  petale  sahip  çiçekler  sarı,  kırmızı  ve  beyaz  gibi 
renklerde  olabilmektedir.  Ülkemizde  toplam  24  tane  yabani  gül 
türünün  yayılış  gösterdiği  mevcut  literatürlerde  bildirilmektedir. 
Bunun  yanı  sıra  güllerin  meyvelerinde  bol  miktarda  C  vitamini, 
eterik yağlar, tanenli maddeler, alkoloidler, bazı karotinoidler gibi 
maddelerin 
bulunması 
da 
güllerin 
kullanım 
alanlarını 
genişletmektedir.  Örneğin  yapılan  araştırmalarda  C  vitamini 
konsantrasyonunun  domatesten  daha  fazla  olduğu  görülmüştür 
(589mg/100gr - Rathore 1984). 
 
MATERYAL METOD 
Çalışma  materyalini  Gaziantep  ili  ve  Bakü  Botanik 
Bahçesinden  toplanan  gül  tohumları  oluşturmaktadır.  Ayrıca 
güllerin  fotoğraf  çekimlerinde  Zenit  TTI  marka  fotoğraf 
makinesi kullanılmıştır.  
Mevcut gül örneklerinin teşhisinde Davis (1972), Agamirov 
ve ark. (1972),  IJEVSKİY (1958) dan  yararlanılmıştır. Güllerin 
ekiminde  Rusanov  (1971),  Agamirov  ve  ark.  (1972),  Tarım 
Bakanlığı  Resmi  Web  sitesi;  güllerin  çimlenmesi,  yan  dal  ve 
kök  piçlerinin  incelenmesinde  Zeynalov  (1988,  1996  ve  1998) 
ile  Zeynalov  ve  Kuluyev  (1983  ve  1989)  yöntemlerinden 
yararlanılmıştır.  
 
BULGULAR 
 

 
260 
Çalışmada kullanılan örnekler ekim tarihlerine göre üç ayrı 
döneme  ayrılmaktadır.  Buna  göre,  çalışmamızda  kullanılan  ilk 
grup  17.11.1999  tarihinde  Bakü  Botanik  Bahçesinden  tohum 
olarak  getirilip  ekimi  yapılan  Rosa  foetida  J.  Herm.  “Bi  color” 
(8), Rosa hemisphaerica Herm. rapini’dir (9) ve Rosa multiflora 
Thnb.‟dir.  Bu  türlerin  çimlenmeleri  yüksek  oranda  (%30-70) 
olmuştur.  Bu  türlere  ait  toprak  altında  kalan  tohumlar  bir  yıl 
sonra  çimlenmiş  ve  bu  oran  %75-87‟ye  ulaşmıştır.  Ayrıca  bu 
türler ilk yıl itibari ile toplam 17-25 cm.lik boya ulaşmış ve her 
biri  kök  boğazından  4-7  adet  yan  dal  vermiştir.  Yan  dalların 
uzunluğu 25-30 cm. olmuştur. Bu gül örnekleri ikinci vejetasyon 
yılında  kök  piçleri  vermiştir  ve  yıl  sonu  itibari  ile  boyları  60 
cm.ye  ulaşmıştır.  Rosa  foetida  J.  Herm.  “Bicolor”‟un  daha  çok 
kök  piçleri  verirken  yan  dallanma  nadiren  olduğu  tespit 
edilmiştir.  Rosa  hemisphaerica  Herm  rapinii‟de  ise  hem  kök 
piçleri  hem  de  yan  dallanma  sıklıkla  görülmüştür.  İlk 
sürgünlerin boyu 55-60 cm. kadar olmuştur. Üçüncü vejetasyon 
yılı  itibari  ile  ilk  sürgün  65-70  cm.,  kök  boğazı  yan  dalları 
120cm. ve kök piçleri de 120-150 cm. şeklinde ölçülmüştür. 
 
Tablo 1. Gül örneklerinin ekim tarihleri  
ve getirildikleri yerler  
 
Gülün Adı 
Ekim 
Tarihi 
GetiriliĢ Yeri 
Rosa 
haemisphaerica 
Herm. “Raphini” 
17.11.1999 
Bakü Baş Botanik Bahçesi 
Rosa  foetida  J.  Herm 
“Bicolor” 
17.11.1999 
Bakü Baş Botanik Bahçesi 

 
261 
Rosa multiflora Thnb 
17.11.1999 
Bakü Baş Botanik Bahçesi 
Rosa canina L. * 
09.11.2000 
Huzurlu Yaylası / Gaziantep 
Rosa canina L. ** 
01.11.2000 
Sof dağı / Gaziantep 
Rosa spinosissima L. 
09.11.2000 
Bakü Baş Botanik Bahçesi 
Rosa arvensis Huds. 
09.11.2000 
Barak Ovası / Gaziantep 
Rosa rubiginosa L. 
01.03.2002 
Bakü Baş Botanik Bahçesi 
Rosa chinensis Jacg. 
01.03.2000 
Bakü Baş Botanik Bahçesi 
Rosa multiflora Thnb 
01.03.2000 
Bakü Baş Botanik Bahçesi 
Rosa afzeliana Fr. 
01.03.2002 
Bakü Baş Botanik Bahçesi 
Rosa pulverulenta Bieb. 
01.11.2002 
Huzurlu Yaylası / Gaizantep 
Rosa sicula Tratt 
01.11.2002 
Huzurlu Yaylası / Gaiznatep 
 
Çalışmamızın  ikinci  örnek  grubunu  2000  yılı  itibari  ile 
Gaziantep  Üniversitesi  Botanik  Bahçesine  getirilip  ekilen 
tohumların listesi verilmiştir (Tablo 1). Bu örnekler içerisinde en 
fazla  çimlenmeyi  %  6  ile  Rosa  arvensis  Huds.    vermiştir. 
Çimlenen  gül  tohumlarında  oluşan  fideler  kök  boğazından  4-7 
adet  yan  dal  vermektedir.  İlk  yıl  sonundaki  boy  ölçümleri  ilk 
sürgün  için  17-45  cm.,  yan  dallar  için  18-40  cm.  olmuştur 
(Tablo  3).  İkinci  vejetasyon  yılı  sonunda  yan  dalların  sayısı  ve 
boyu artmıştır ve her bir bitki için 120-170 cm uzunluğunda ve 
5-8  adet  yan  dal  tespit  edilmiştir.  (Tablo  4).  İlk  yıl  oluşan 
fidelerin  ikinci  yıl  verdikleri  sürgünlerin  ucunda  çiçek 
tomurcukları  oluşmuş  ve  çiçekler  türlere  bağlı  olarak  Nisan 
ortasından  Mayıs  başına  kadar  olan  dönemde  başlamıştır  ve 
çiçeklenme  dönemi  yine  türlere  göre  Mayıs  sonu  Haziran  başı 
gibi sona ermiştir. Beyaz çiçek açan tür Haziran ayının başında 
çiçek  açmaya  başlamış  ve  Temmuz  ayı  sonuna  kadar  üzerinde 
çiçek  bulundurmuştur  (Tablo  5).  Çiçeklenmeyi  takiben  meyve 

 
262 
oluşumu  görülmüştür.  Bu  yöndeki  incelemeler  devam 
etmektedir. 
 
 
Tablo 2. Tohumların ilk yıl ve ikinci yıl çimlenme oranları 
Gülün Adı 
Çimlenme 
Tarihi 
Ġlk yıl 
çimlenme 
oranı (%) 
Ġkinci Yıl 
Çimlenme 
oranı (%) 
Rosa 
haemisphaerica 
Herm. “Raphini” 
12.04.2001 
70 
87 
Rosa  foetida  J.  Herm 
“Bicolor” 
10.04.2000 
60 
75 
Rosa multiflora Thnb 
12.04.2000 
30 
65 
Rosa canina L. * 
10.04.2001 
12 
85 
Rosa canina L. ** 
10.04.2001 
4 
75 
Rosa spinosissima L. 
13.04.2001 
1 
1 
Rosa arvensis Huds. 
03.04.2001 
6 
55 
Rosa pulverulenta Bieb. 
22.03.2003 
1 
1 
Rosa sicula Tratt 
03.03.2003 
1 
- 
 
Çalışmamızın  ikinci  örnek  grubunu  2000  yılı  itibari  ile 
Gaziantep  Üniversitesi  Botanik  Bahçesine  getirilip  ekilen 
tohumların listesi verilmiştir (Tablo 1). Bu örnekler içerisinde en 
fazla  çimlenmeyi  %  70  ile  Rosa  haemisphaerica  Herm 
“Raphini”  vermiştir.  Çimlenen  gül  tohumlarında  oluşan  fideler 
kök boğazından 4–7 adet yan dal vermektedir. İlk yıl sonundaki 
boy  ölçümleri  ilk  sürgün  için  17-45  cm.,  yan  dallar  için  18-40 
cm. olmuştur (Tablo 3).  

 
263 
 
 
 
 
 
Tablo 3. Birinci vejetasyon yılı sonunda ana sürgün, yan dal 
sayısı ve uzunlukları  
Gülün Adı 
Ġlk 
Sürgün 
uzunluğu 
(cm) 
Yan dal 
sayısı (kök 
boğazından
) 
Yandal 
Sayısı 
(Gövde 
Üzerinde) 
Ortalama 
Yan Dal 
Uzunluğu 
(cm) 
Rosa 
arvensis 
Huds. 
17-20 
8-9 
- 
18-25 
Rosa canina L. * 
20-30 
7-8 
- 
25-40 
Rosa canina L. ** 
35-40 
6-8 
- 
30-35 
Rosa 
haemisphaerica 
Herm. “Raphini” 
25-30 
- 
2 
30-40 
Rosa  foetida  J. 
Herm “Bicolor” 
30-35 
- 
2 
25-30 
Rosa 
multiflora 
Thnb 
20-30 
- 
4 
30-40 
Rosa  spinosissima 
L. 
45 
9 
- 
30-40 
Rosa  pulverulenta 
Bieb. 
20 
- 
2 
10-15 
Rosa sicula Tratt 
30 
- 
2 
15-20 
 
İkinci  vejetasyon  yılı  sonunda  yan  dalların  sayısı  ve  boyu 
artmıştır  ve  her  bir  bitki  için  120-170  cm  uzunluğunda  ve  5-8 

 
264 
adet  yan  dal  tespit  edilmiştir.  (Tablo  4).  İlk  yıl  oluşan  fidelerin 
ikinci  yıl  verdikleri  sürgünlerin  ucunda  çiçek  tomurcukları 
oluşmuş ve çiçekler türlere bağlı olarak Nisan ortasından Mayıs 
başına  kadar  olan  dönemde  başlamıştır  ve  çiçeklenme  dönemi 
yine  türlere  göre  Mayıs  sonu  Haziran  başı  gibi  sona  ermiştir. 
Beyaz  çiçek  açan  tür  Haziran  ayının  başında  çiçek  açmaya 
başlamış  ve  Temmuz  ayı  sonuna  kadar  üzerinde  çiçek 
bulundurmuştur  (Tablo  5).  Çiçeklenmeyi  takiben  meyve 
oluşumu  görülmüştür.  Bu  yöndeki  incelemeler  devam 
etmektedir.  
Tablo 4. İkinci vejetasyon yılı sonunda örneklere ait ana sürgün 
kök piçlerinin adeti ve uzunluğu  
Gülün Adı 
Ġlk 
Sürgün 
uzunluğ
u (cm) 
Kök Sürgünleri 
Ortalama 
Yan Dal 
Uzunluğu 
(cm) 
Adeti  Uzunluğu 
Rosa arvensis Huds. 
120 
7-9 
150-175 
170 
Rosa canina L. * 
110 
5-6 
90-120 
150 
Rosa canina L. ** 
125 
6-8 
100-115 
135 
Rosa 
haemisphaerica 
Herm. “Raphini” 
110 
9-10 
110-120 
60-70 
Rosa 
foetida 
J. 
Herm 
“Bicolor” 
95-100 
8-9 
125-155 
60-65 
Rosa multiflora Thnb 
120-150 
8-9 
150-230 
45-50 
Rosa spinosissima L. 
155 
- 
- 
40-45 
Rosa pulverulenta Bieb. 
40 
- 
- 
15-20 
Rosa sicula Tratt 
60 
- 
- 
25-30