O. E. Toshmurodov milliy kurashning nazariy asoslari

 
7.5. Asosiy taktik harakatlar 
 
Qat’iy hujumkorlik harakatlari, mudofaa - himoya va qarshi 
hujum harakati asosiy taktik harakatlardir.
Hujum qilishdagi oddiy hujum usuli va harakatlariga ko‘proq 
bir sur’atda bajariladigan va bir taktik vazifani hal qiladigan ayrim 
uloqtirishlar kiradi. Ular chil, supurma usullari bilan va ko‘tarib 
uloqtirish; bir siltab ko‘tarib olib, engashib yelkadan oshirib 
uloqtirish usullaridir. 
Hujum qilishdagi murakkab hujum usuli va harakatlari - bular 
ikki tezlikda aldash, soxta harakatlar bilan birgalikda bajariladigan 
uloqtirish hamda turli xil kombinasiyalar-usullar majmuidan iborat. 
Himoya usuli va harakatlari - bular himoya va qarshi hujum 
harakatlaridir. Himoya harakatlariga quyidagilar kiradi: raqibning 
hujumda qo‘llaydigan usullariga qarshi usul ishlatish bilan hujumdan 
qutilish yoki undan qochish. 
Qarshi hujum harakatlari - bu raqibning hujumiga qarshi 
hujumni tayyorlayotganda tashabbusni o‘z qo‘liga olish va qarshi 
hujum usulini oldinroq qo‘llash uchun hujum qilish yoki qulay 
himoyalanib olib, keyin qarshi hujum qilishdan iborat. Qarshi 
hujumlar bu o‘z nomi bilan raqib hujumning yakunlovchi vazifasiga 
qarshi javob hujumi bo‘lishi mumkin. 
Taktik tafakkur va harakatlar tezligini tarbiyalash uchun 
o‘quv-mashg‘ulotlari jarayonida kurashni endi o‘rganuvchilar, toifali 

---

96 
kurashchilar va sport ustalari bilan turli xil o‘quv, nazorat va 
kalendar musobaqalarini doimo rejalashtirish va o‘tkazib borish 
kerak. Nazorat musobaqalarida vaqtni qisqartirib va oshirib hamda 
musobaqa qoidalari bo‘yicha bellashuvlar o‘tkazish lozim.
Mavzuni takomillashtirish uchun savollar va topshiriqlar 
1. Kurashda usullar texnikasi va harakatlar taktikasi qanday 
namoyon bo‘ladi? 
2. Usul tizimlariga ta’rif keltiring. 
3. Texnik harakatlar tasnifiga ta’rif keltiring. 
4. Kurashdagi turish holatlarini izohlab bering. 
5. Siljib yurishlar deganda nima tushuniladi? 
6. Milliy kurashda qanday ushlash variantlari mavjud? 
7. Muvozanatdan chiqarish, aldash va soxta harakatlar deganda 
nima tushuniladi? 
8. Asosiy usul va harakatlar qanday amalga oshiriladi? 
9. Kurashdagi taktik harakatlar tasnifi va mazmuniga ta’rif 
keltiring. 
10. Asosiy taktik harakatlarni izohlang.