Boshlang’ich talimda o’yin – ta’limiy faoliyat sifatida yoriyeva Moxigul Oltinovna

International Conference on Developments in Education 
Hosted from Bursa, Turkey 
https: econferencezone.org August 15
th
2022 
29 
- ikkinchidan esa, bolalar o’yin jarayonida o’z ixtiyorlaridagi narsalarni, o’zlarini qiziqtirgan, 
ammo kattalargagina mansub bo’lgan narsalarga aylantirib, xohlaganlaricha erkin faoliyatda 
bo’ladilar. Bolalarning o’yin faoliyatlari ularning jismoniy va psixik jihatdan garmonik 
ravishda rivojlanishi uchun birdan-bir vositadir. O'yin mashqlari an'anaviy ravishda 
muloqotga o'rgatish uchun o'yin mashqlari tizimi deb nomlanadi. Uning maqsadi 
psixoterapevtikdir. Ushbu o'yinlar maxsus metodika yordamida olib boriladi. Bu erda asosiy 
narsa har birida qanday o'rnatish 
o'yin mashqlari
 boshni beradi. Kattaroq o'spirinlar o'zlarining 
shaxsiyatiga juda qiziqish bildirishgani sababli, ularni uyushtirish mumkin « 
psixologik 
o'yinlar
» ... Treningning maqsadi to'g'ridan-to'g'ri maktab o'quvchilari uchun shakllantirilishi 
kerak, masalan, boshqa odamlarni tushunishni o'rganish, o'zini baholash, tushunish, engish va 
o'zini namoyon qilish. Mavjud 
turli xil turlari
o'yinlar: mobil, didaktik, o'yinlar - 
dramatizatsiya, konstruktiv. Erta bolalik davrida rol o'ynash elementlari paydo bo'ladi va 
shakllana boshlaydi. Rolli o'yinlarda bolalar o'zlarining kattalar bilan birga yashash istagini 
qondiradilar va maxsus, o'ynoqi tarzda munosabatlarni va mehnatni ko'paytiradilar. kattalar 
faoliyati. Leontyev A. N., D. B. Elkonin, A. V. Zaporojets rol o'ynash o'yinini etakchi deb 
atashdi tadbirlar maktabgacha yoshdagi bola. Rol o'ynash o'yinbolalar amaliyotining boshqa 
turlari bilan bog'liq holda paydo bo'ladi va mavjud: birinchi navbatda atrofdagi hayotni 
kuzatish, kattalar bilan hikoyalar va suhbatlar tinglash. Rol o'ynash o'yin kattalar harakatlari 
va ular o'rtasidagi munosabatlarni bolalar tomonidan ko'paytirilishidan iborat. Ya'ni, o'yinda 
bola kattalar va ularning munosabatlarini modellashtiradi. Ushbu turdagi o'yinlardan tashqari, 
maktabgacha yoshdagi bola bolaning intellektual rivojlanishiga, asosiy harakatlar va motor 
sifatlarini yaxshilashga yordam beradigan qoidalar bilan o'yinlarni o'rganadi.
O’yin bolalar hayotida shunday ko’p qirrali faoliyatki, unda kattalarga mansub bo’lgan mehnat 
ham, turli narsalar haqida tafakkur qilish, xom-xayol surish, dam olish va xushchaqchaqlik 
jarayonlarining barchasi o’yin faoliyatida aniq bo’ladi. Shuni ham ta’kidlab o’tish kerakki, 
o’yin faqat tashqi muhitdagi narsa hodisalarni bilish vositasigina emas, balki qudratli tarbiya 
vositasi hamdir. Ijodiy va syujetli o’yinlarda bolalarning barcha psixik jarayonlari bilan 
birgalikda ularning individual hislatlari ham shakllanadi. Demak, ta’lim-tarbiya ishlarining 
muvaffaqiyati ko’p jihatdan bolalarning o’yin faoliyatlarini maqsadga muvofiq tashkil qila 
bilishga bog’liqdir. O’yin bolalar hayoli tomonidan yaratilgan narsa emas, aksincha, bolalar 
hayolining o’zi, o’yin jarayonida yuzaga kelib, rivojlanadigan jarayondir. Shuni ham 
ta’kidlash joizki, fan-texnika mislsiz rivojlanayotgan bizning hozirgi davrda hayratda 
qoldiradigan narsalar bolalarga go’yo, bir mo’jizadek ko’rinadi. Natijada ular ham o’zlarining 
turli o’yinlari jarayonida o’xshatma qilib (ya’ni, analogik tarzda), har xil hayoliy narsalarni 
o’ylab topadilar (uchar ot, odam mashina, gapiradigan daraxt kabilar). Bundan tashqari, 
bolalarning turli hayoliy narsalarni o’ylab chiqarishlari yana shuni anglatadi-ki, ular 
o’zlarining turli o’yin faoliyatlarida faqat atroflaridagi bor narsalarni emas, balki ayni chog’da 
ehtiyojlarini ham aks ettiradilar. Bolalarning o’yin faoliyatlarida turli hayoliy va afsonaviy 

---