Buxoro muhandislik texnologiya instituti

 
Multimedia vositalari: Yangi axborot texnologiyalari yaratilmasidan oldin 
ekspertlar ko’pgina tajribalar orqali ma’lumotlarni o’zlashtirish usullari va olingan 
bilimlarni bir qancha vaqt o’tgandan keyin qayta tiklash qobiliyati o’rtasidagi 
bog’liqlikni aniqlashgan. Agar ma’lumot ovozli bo’lsa u holda inson uning ¼ qismini 
eslab qolgan. Agar axborot visual tasvirlangan bo’lsa 1/3 qismini eslab qolgan. 
Birgalikda ta’sir etganda eslab qolish 50% ga oshgan, agar inson o’rganish jarayoni 
faol ishtirok etgan bo’lsa o’zlashtirilgan ma’lumotlar miqdori 75% ni tashkil etgan. 
Shunday qilib, multimedia axborotni bir nechta yetkazish usullari – matn, 
harakatsiz tasvir, harakatlanuvchi tasvir (multiplikasiya yoki video) va tovushlarning 
(raqamli yoki MIDI) birlashmasini anglatadi.
Audioaxborotlar nutq, musiqa, tovushli effektlarni o’z ichiga oladi. Bu holda 
asosiy muammolardan biri tashuvchining axborot hajmi hisoblanadi. Audio 
ma’lumotlarga qaraganda videoma’lumotlar ancha ko’p miqdorda foydalaniladigan 
elementlar orqali tasvirlanadi. Eng avvalo bularga statik elementlar kiradi. Ularni ikki 
guruhga ajratish mumkin: grafika (chzilgan rasmlar) va foto. Birinchi guruhga har xil 
rasmlar, badiiy bezaklar, sirtlar, grafik ko’rinishdagi simvollar kiradi. Ikkinchi 
guruhga fotosuratlar va skanerlangan tasvirlar kiradi [14]. 
Dinamik elementlar aslida statik elementlar ketma-ketligidan (kadrlardan) 
tashkil topadi. Bu yerda uch xil turdagi elementlar ajratiladi: oddiy video (taxminan 
sekundiga 24 fotosurat), kvazivideo (sekundiga 6-12 fotosurat), animatsiya. 
Multimuhit tarkibida videoelemetlarning qo’llanilishi ancha ko’p masalalarni 

---

FIO 
Imzo
“Intellektual tizimlar” fanining “Ekspert tizimlar” 
bo`limi bo`yicha elektron modul yaratish.
bet 
Rahbar Nurullayev M.M.
Talaba 
Najmiddinov J.R. 
yechishni taqozo etadi. Ularning orasida eng muhimlari: ekranning hal etish 
qobiliyati va ranglar soni, shuningdek axborot hajmi. 
Multimedia maxsulotlarning boshqa turdagi axborot resurslaridan farqli tomoni 
axborot hajmining sezilarli darajada kattaligidir. Shuning uchun bu turdagi 
axborotlarning asosiy tashuvchilari CD, DVD disklar hisoblanadi.