Феъл сыз туркуми


ko'p, kam, oziq-ovqat, biroz, sal, picha, qittak, hiyol



Yüklə 0,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə35/39
tarix05.01.2023
ölçüsü0,57 Mb.
#78522
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39
Феъл сыз туркуми

ko'p, kam, oziq-ovqat, biroz, sal, picha, qittak, hiyol kabi. 
2. Daraja ravishi harakat va belgi ma'nosini kuchaytiradi: juda, g'oyat, 
nihoyatda, har qancha, obdon, ozmuncha, aslo, hech kabi. Miqdor-daraja 
ravishlari gapda ko'pincha hol vazifasida qo'llanadi. Masalan: Kechga yaqin 
biroz charchadik. Ba'zan aniqlovchi yoki kesim vazifasida qo'llanadi. Masalan: 
Ko'p o'qigan, ko'p bilar. Bu yil hosil mo'l. Miqdor ravishlari otlashib, son, 
egalik va kelishik qo'shimchalarini oladi. Gapda ega, to'ldiruvchi, qaratqich 
vazifalarini ham oladi. Masalan: bir piyola choy bahonasida, ko'plar bilan 
miriqib gaplashib oldik (I.R). 
3. Payt ravishi.  
Payt ravishi ish-harakatning bajarilish paytini bildirib, qachon?, 
qachongacha?, qachondan? kabi so'roqlariga javob bo'ladi. Endi, erta, avval, 
dastlab, tunov kun, qadim, burun, yiliga, yaqinda, tongda, kechqurun, 
bahorda, yildan yilga, qishin-yozin, erta-kech kabi so'zlar payt ma'nosini 
ifodalaydi. Masalan: bu yerda kunduzi bolalar, kechqurun kattalar bilim 
olishadi. Payt ravishlari gapda payt holi vazifasida keladi. Masalan: hozir choy 
qaynaydi, chaqchaqlashib tong orttiramiz (S.A.). Ba'azan kesim vazifasida 
qo'llanishi ham mumkin. Masalan: Biz borganda vaqt kechqurun edi.  
4. O'rin ravishi. 
O'rin ravishi ish-harakatning bajarilish o'rnini bildiradi va qayerda?, 
qayerdan?, qayerga? kabi so'roqlariga javob beradi. O'rin ravishini oldinda, 
uzoqda, yaqinda, pastda, nari, quyiga, soy bo'yida, tong payti dalada
qishloq tomorqalarida, bu yoqqa kabi so'zlar hosil qiladi. O'rin ravishi gapda 
hol vazifasida qo'llanadi. Masalan: Tog' cho'qqilari uzoqdan ko'rinib turibdi.  


37 

Yüklə 0,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin