Səh. 2-də Səh. 8-də Səh. 5-də Səh. 10-da İbrahimxəlil r e g I
Yüklə 2,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Dinamo”-“Qəbələ” matçına azarkeşlər məhdud sayda buraxılacaq
- Marneulidə "2015-2020-ci illər üçün Vətəndaş Bərabərliyi və İnteqrasiya Strategiyası" sənədinin təqdimatı keçirilib
- Səfir: Əfqanıstan Bakı-Tbilisi- Qars layihəsinə qoşula bilər Əfqanıstan Türkmənistan vasitəsilə Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu
- Pakistanda istidən ölənlərin sayı 1400-ü keçdi Pakistanda davam edən isti havalar 1400 nəfərin həyatına son qoyub.
- Rusiya ilə ABŞ kosmosu da bölüşdürdü Rusiya üçün prioritet Ay, ABŞ üçün isə Marsdır.
- Yevqeni Primakov dünyasını dəyişdi
- Almaniyada hicab sərbəst oldu Almaniyanın ən böyük əyalətlərindən olan Şimali Reyn-Vestfaliyada hicab qadağası ləğv olunub.
- Yunanıstanda banklar bağlanır Yunanıstanın maliyyə nazirliyi ölkə banklarının fəaliyyəti ilə
- SOCAR Rumıniyada hər il 10 yanacaqdoldurma məntəqəsi açacaq
- Nizami Saraclı - 65 №09 (184) 30.06.2015 5 Dünya №09 (184) 30.06.2015
|
Partiarxı II İlya ABŞ-da
eynicinslilərlə bağlı qəbul edilən qərara münasibət bildirdi Bütün Gürcüstanın Katolikos-Partiarxı II İlya Amerika Bir- ləşmiş Ştatlarında Ali Məhkəmənin eynicinslilərin niga- hının qanuniləşdiril- məsini böyük səhv adlandırıb. Bu haq- da patriarx “Müqəddəs üçlük” kilsəsində bazar moizəsi zamanı danışıb. Onun sözlərinə görə, insan nəyin pis və qəbuledilməz, nəyin yaxşı və qəbuledilən olduğunu ayıra bilməlidir. II İlya: “Amerika Birləşmiş Ştatlarının bütün ştat- larında eynicinsli insanların evlənməsinə icazə verildiyi- ni mətbuat vasitəsi ilə bildik. Bu böyük səhvdir və bunu amerikalıların özləri, ruhanilər deyirlər. Biz də bunu təsdiq edir və deyirik ki, bu, böyük səhvdir.”
Gürcüstanın məşhur futbol komandası olan Tbilisinin “Dinamo”su UEFA-nın Avropa Liqasının birinci təsnifat mərhələsində Azərbaycanın “Qəbələ” komandası ilə görüşəcək. “Dinamo”-“Qəbələ” matçı iyulun 2-si, saat 20:00-da Tbilisinin “Dinamo Arena” stadionunda baş tutacaq. Biletlər matçın başlamasından bir gün əvvəl “Di- namo Arena” stadionunun kassalarında 5 lariyə satılacaq. Stadionda aparılan yenidənqurma işləri ilə əlaqədar azar- keşlər məhdud sayda iştirak edə biləcəklər. Marneulidə "2015-2020-ci illər üçün Vətəndaş Bərabərliyi və İnteqrasiya Strategiyası" sənədinin təqdimatı keçirilib 1868 — Səmərqənd Rusiya impe- riyasına birləşdi. 1894 — Londonda məşhur körpü Tauer Bric açılmışdır. 1894 — Koreya Çindən öz müs- təqilliyini elan etdi. 1941 — İkinci Dünya Müharibəsi: Almaniya Ukrayna şəhəri Lvovu iş- ğal edir.
təqilliyini elan edir. 1964 — İlk dəfə olaraq ayın ya- xından şəkilini əldə etmək mümkün olmuşdur.
“Bakı – 2015”in Təşkilat Komitəsi Avropa Oyunlarının məşəlini Olimpiya çempionu Dmitri Dovqalenokun başçılıq etdiyi Belarus nümayəndə heyətinə təqdim edib. Bu barədə Azərtac Belarus Milli Olim- piya Komitəsinin (MOK) rəsmi saytına istinadla xəbər verir. Məşəl Belarus MOK-un mənzil-qə- rargahının muzey ekspozisiyasında nü- mayiş etdiriləcək. Avropa Oyunlarının məşəlinin dizaynı ənənəvi Azərbaycan döymə üsulunun tətbiqi ilə hazırlanıb. Məşəlin 660 milli- metr hündürlüyündə gövdəsi "Bakı – 2015"in brendini – nar ağacını xatırladır. Səfir: Əfqanıstan Bakı-Tbilisi- Qars layihəsinə qoşula bilər Əfqanıstan Türkmənistan vasitəsilə Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu layihəsinə qoşula bilər. Bu barədə Trend-ə Əfqanıstanın Azər- baycandakı səfiri Məhəmməd Taqi Xəlili deyib. Səfir bildirib ki, Azərbaycan bu layihənin reallaşdırılmasında əhəmiyyətli rol oynayır: “Bu, Əfqanıstandan idxal və ixrac üçün ən qısa və rahat yoldur”. M.T.Xəlili qeyd edib ki, Azərbaycan və Əfqanıstan arasında əlaqələr sürətlə inkişaf edir və iki ölkə arasında əməkdaşlıq perspektivləri çox şey vəd edir: “Bakıda Əfqanıstan səfirliyinin 2012-ci ildə açılmasına baxmayaraq, xalqlarımızın oxşar cəhətləri sayəsində Azərbaycan və Əfqanıstan arasında əməkdaşlıq yüksək sürətlə inkişaf edir”. Diplomatın sözlərinə görə, Əfqanıstan Azərbaycandan investisiya- ların cəlb edilməsində maraqlıdır: “Düşünürəm ki, Əfqanıstan və Azərbaycan arasındakı iqtisadiyyat sahəsində uğurlu əməkdaşlıq inkişaf edəcək. Tərəflər tez-tez qarşılıqlı səfərlər edirlər. Bu ilin fevral ayında Azərbaycanın iqtisadiyyat və sənaye naziri Şahin Mustafayev ilk dəfə Əfqanıstanda oldu”. Əfqanıstanda fəaliyyət göstərən xarici şirkətlərin təhlükəsizlik məsələsinə şərh verən səfir qeyd edib ki, hökumət bu şirkətlə- rin təhlükəsizliyini tə- min etmək üçün əlindən gələni edir: “Hazırda Əfqanıstanda çoxlu xa- rici şirkət işləyir. Hö- kumət şirkətlərin və şirkət əməkdaşlarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hər şey edir. Müəyyən çətinliklərə baxmayaraq, Əfqanıstan hökuməti bu tapşırığın öhdəsindən yaxşı gəlir”.
Türkmənistan-Əfqanıstan-Pakistan-Hindistan qaz xəttinin tikinti layihəsinin reallaşdırılmasında irəliləyişlərlə bağlı sualı cavablandıran M.T.Xəlili deyib ki, layihənin 2020-ci ildə həyata keçiriləcəyi gözlənilir: “Bu layihənin reallaşdırılması məsələsində çox şey təhlükəsizlikdən asılıdır. Hazırda layihənin reallaşdırılmasında müsbət irəliləyişlər var”. Pakistanda istidən ölənlərin sayı 1400-ü keçdi Pakistanda davam edən isti havalar 1400 nəfərin həyatına son qoyub. “Dawn” qəzeti xəbər verir ki, ölkədə son 3 gündə havanın hərarəti 50 dərəcəyə kimi yüksəlib. Ən acınacaqlı vəziyyət ölkənin Sind vilayətində müşahidə olunur. Təkcə ötən gün Karaçi- də günvurma diaqnozu ilə 500 nəfər xəstəxanaya yerləşdirilib. İstilər ümumilikdə isə 6 min nəfərə ziyan vu- rub. İsti havanın Ramazan ayına təsadüf etməsi və insanların çoxunun oruclu olması da itkilərin sayına təsir edib. İstidən ölənlərin çoxu az gəlirli və çörək pulu qazanmaq üçün gün altında işləməyə məcbur olan insanlardır.
Rusiyanın federal kosmik agentliyi "Ros- kosmos"un rəhbəri İqor Komarov kosmosun araşdırılması haqqında maraqlı açıqlamalar ve- rib. O, 14-15 il sonra Rusiyanın Ayı araşdırmaq üçün pilotlar göndərəcəyini deyib. Komarov ko- smosun araşdırılması sahəsində ABŞ-la əmək- daşlığın mümkün olduğunu da bildirib. "NASA üçün prioritet Marsdır. Biz isə öz növbəmizdə Ayı özümüzə prioritet seçmişik. Ona görə də biz iki ölkə olaraq bu proqram üzərində birgə işləyə və bir-birimizi əla tamam- laya bilərik", - deyə Roskosmosun rəhbəri qeyd edib. Onun sözlərinə görə, kosmik sahədə araşdırmalar Rusiya ilə ABŞ arasında əməkdaşlıq üçün əla örnək ola bilərdi. Çünki bunun siyasətlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Onun fikrincə, "qlobal layihələri birlikdə reallaşdırmaq daha yaxşıdır". Çünki buna daha az investisiya xərclənsə də, hamı üçün daha çox fayda verir. İqor Komarov Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sanksiyaların Beynəlxalq Kosmik Stansiyanın işinə təsir etmədiyini də deyib. "Bununla belə, Rusiya birgə fəaliyyət göstərmək üçün BRİCS ölkələri (Braziliya, Rusiya, Hindistan, Çin və Cənubi Afrika) arasında da partnyor axtarır". Yevqeni Primakov dünyasını dəyişdi Rusiyanın keçmiş baş naziri Yevqeni Primakov 85 yaşında dünyasını dəyişdi. Rusiya mediasının bildirdiyinə görə, son günlər Primakovun səhhətində ciddi prob- lemlər olub. Rus dip- lomat, dövlət və siyasi xadim Yevqeni Primak- ov 1996-1998-ci illərdə Rusiyanın xarici işlər naziri, 1998-1999-cu illərdə isə Rusiya Federasiyasının baş naziri olub. Siyasətdən uzaqlaşandan sonra Primakov elmi işlə məşğul olmağa başlamışdı. Almaniyada hicab sərbəst oldu Almaniyanın ən böyük əyalətlərindən olan Şimali Reyn-Vestfaliyada hicab qadağası ləğv olunub. Verilən məlumata görə, əyalət parlamenti məktəblərdə qadın müəl- limlərin hicab geyinə biləcəyinə qərar verib. Bildirilir ki, qadağanın ləğv olunması üçün parlamentdə keçirilən səsvermədə Sosial De- mokrat, Yaşıllar, “Piratlar” partiyası ilə Xristian Demokratlar birliyi lehinə, Liberal Azad Demokratiya partiyası əleyhinə səs verib. Bu qərardan sonra müəllimlər ölkənin ən çox əhalisi olan və ən böyük əyalətində hicabla dərslərə girə biləcəklər. Qeyd edək ki, Şimali Reyn-Vestfaliya əyalətində bir milyona yaxın türk miqrant yaşayır. Federal Konstitusiya məhkəməsinin keçən ilin mart ayında məktəblərdə hicab qadağasını prinspial olaraq yasaqlamasından sonra əyalət parlamenti hicabın sərbəst olması üçün işə başlamışdı. Ölkədə hicab qadağasını ləğv edən ilk əyalət isə Bre- men olub. Yunanıstanda banklar bağlanır Yunanıstanın maliyyə nazirliyi ölkə banklarının fəaliyyəti ilə bağlı bır sıra fövqəladə tədbirlərin həyata keçirilməsini təklif edib. Verilən məlumata görə, bu gündən iyulun 6-dək ölkə bankları işləməyəcək. İyunun 29-dan bankomatlardan istifadəyə qadağa, sonra isə nağd pulun verilməsinə limit qoyulub. Həmçinin banklararası pul köçürmələrinə məhdudiyyətlərin qoyulması nəzərdə tutulub. Sahibkarların maliyyə əməliyyatları yoxlamadan keçiri- ləcək. Fövqəladə tədbirlər ölkədən xaricə mil- yardlarla avro həc- mində pul axını və əhalinin bankomat- lardan kütləvi şə- kildə pul çıxarması ilə bağlıdır.
Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) yaxın 2-3 il ərzində Rumıniyada yanacaqdoldurma məntəqələri (YDM) şəbəkəsini genişləndirmək üçün 50 mln. avro investisiya yatıracaq. "APA-Economics"in məlumata görə, bunu SOCAR-ın sərmayələr və marketinq üzrə vitse-preziden- tinin müavini Vitali Bəylərbəyov bildirib. Onun sözlərinə görə, SOCAR indiyədək Rumıniya iqtisadiyyatına 50 mln. avro yatırıb: "Hazırda SOCAR brendi altına Rumıniyada 32 ədəd YDM fəaliyyət göstərir. Bu ilin sonuna qədər Rumıniyada daha 3-4 YDM açacağıq. Gələn il ərzində isə daha 10 ədəd YDM-in açılması nəzərdə tutu- lur. Bu tendensiyanı 3-4 il müddətində davam etdirəcəyik. Bununla da, hər il ümumilikdə 10 YDM fəaliyyətə başlayacaq". SOCAR rəsmisi qeyd edib ki, şirkət yerli bazarda böyük oyunçuya çevrilmək niyyətində deyil, ancaq YDM-in şaxələndirməsini davam etdirəcək. Nizami Saraclı - 65 №09 (184) 30.06.2015 5 Dünya №09 (184) 30.06.2015 4 Şairləri susan bir məmləkətdə xalq başı hayına qalar əlbəttə... N.P.Saraclı Nizamii Paşa Saraclının hansı ildə doğulduğu- nu bilmirəm. Ancaq onu bilirəm ki, ilk şeiri on üç yaşında qələmə alıb. Və həmin o ilk şeirin yazıldığı il də Nizamii Paşanın doğulduğu ildir. Şairin ilk şeirini yazdığı gün doğma kəndi Saraclıya şeir kimi bir işıq düşdü. Əvvəlcə ata- baba ocağını, sonra həyət- bacanı, sonra da yolu-izi, kənd ortalığını – Dağdağanın dibini işıqlat- dı, orta məktəb pəncərəsində bərq vurdu, şagirdlərin, müəllimlərin könlünü aydınlatdı, dodaqlarında təbəssümə döndü... Az sonra bu işıq bütün Börcala – Borçalını bürüdü, qurd gözünün parıltısı kimi dərvişlər, elat köçləri görmüş dağ-aran yollarına güzgü tutan və qaranlıqları aydınlada-aydınlada arxasınca gələnlərin göz görümünü genəldə-genəldə həyata, yaşayışa, gün-güzəran qayğısına ho- pub göyərdi, çiçək açdı, bar gətirdi... Bu gün Saraclıda doğan o işıqdan Azərbaycanın hər guşəsinə, Turan dünyasının hər köyünə, kənd- kəsəyinə bir zərrə düşüb. Şairin səsi hər yanda eşidilir, nəfəsi hər yanda duyulur. Nizami Paşaya dünyamızın Dəli Dərvişi demişəm. Nəyə görə demişəm, niyə demişəm... Bunu öyrənmək üçün şairin bağrından parıltı kimi, hayqırtı kimi qopan şeirlərini, poemalarını, dastanlarını oxuyub duymaq gərəkdir:
Cəmisi üç bənd olan bu şeirin məna tutumu, fəlsəfi siqləti, lirik-metodik ahəngi, drama- tizmi, dialoqvari yivli inkişafı, hər sözün yerli-yerində işlədilərək oxucuda qəribə hiss oyatması göz önündədir. Şeir gəraylıdırmı? – Yox! Varsağıdırmı? – Yox! Bayatı düzümlü bir süjetə xidmət edən nəzm parçasıdırmı? – Yox! Bəs bu hansı ölçüyə, hansı qəlibə sığışdırılıb?! – Bilmirəm! Bircə onu bilirəm ki, şeirdir. Özü də hər birimizin mənəvi zənginliyə doğru can atan içimizdəki “mənin” şeiridir, nəğməsidir, əzəli-əbədi nəğməsi... Şairi, şeiri duymayanlar, duymaq istəməyənlər şairin və eləcə də, mənim nə demək istədiyimi anlamazlar. Ona görə də onlar bu cür əsərləri oxumasalar yaxşıdır. Çünki oxusalar, istər-istəməz unamadıqları bir dünyayla qarşılaşacaq, mənfur duyğular ilə qara qəlbin burulğanında baş-başa qalacaqlar... Paxıllanıb dıncıxacaqlar, özlərinə yer üzündə yer tapa bilməyəcəklər, rahatlıqları pozulacaq, dişləri bağırsaqlarını kəsəcək... Mən isə bu adamların, insan zümrəsinə aid olduqlarından , istəmirəm ki, onsuz da qara olan qəlbləri daha da qaralsın, şairə qarşı daha da qanıxıb fəsad törətmək fikrinə düşsünlər... * * * Burda mən Qarabağ uğrunda gedən döyüşlə- rin birində, ön cəbhədə düşmənlə əlbəyaxa vuruşmada olan şair haqqında, polkovnik- leytenant Tanrıverdiyevin, mənim yanımda Müdafiə Nazirinin müavinlərindən birinə dediyi sözləri xatırlamaq istəyirəm: “Cənab general, güllə böyük-kiçik, şair-alim tanımır. Nizami Paşa bizim adı dünyayla bir olan, xalqa bizdən daha çox gərəkli bir insandır. Onu güllə qabağına verməklə nə qazanırıq? Xahiş edirəm, əmr ver, şairi geri çağırsınlar. Demək olmaz, itirərik, dünya bizi qınayar. Deyərlər, Azərbaycan xalqı gör nə günə qalıb, şairin güllə qabağına verir. Burda biz onun özündən yox, sözlərindən yararlansaq daha yaxşı olmazmı?”. Polkovnik-leytenant generala “məruzə”sini bitirdikdən sonra şairin bir şeirindən bu bəndi əzbər söylədi:
Mən bu bir bəndlik şeir parçasını polkov- nik-leytenantın dilindən eşitdikdən sonra, bir qələm əhli, hərbçi-jurnalist kimi qürur hissi keçirməklə bərabər, həm də çox qəmləndim və nigaran baxışlarla Nizami Paşanın da olduğu savaş meydanını daha intizarla seyr eləməkdə davam etdim... Orda bizdən təxminən dörd ki- lometrlik məsafədə ailənin yeganə oğlu, dörd uşaq atası, dul bir qadının saçının birini ağ, o birini qara hörüb böyütdüyü bir türk erkəyi – şair qardaşım savaşırdı... Bəlkə də mənim ona dünyanın Dəli Dərvişi deməyim elə bur- dan, buranın bu qanlı-qadalı, qarma-qarışıq, həyat və ölüm qoxulu abı-havasından, qeyrət və qürur dolu, qorxu-həyəcan yüklü döyüş bölgəsinin, heç bir qanuna sığmayan, mənfur müharibə qaydalarının məntiqli-məntiqsiz məzmunundan irəli gəlirdi... * * *
Mənim fikrimcə, şairin vətən uğrunda özü yox, sözləri vuruşmalıdır. Könüllər atlandıran bədii söz bir küncə sıxışdırılmamalı, söz sahibləri özləri əldə silah vuruşmaq zorunda qalmamalıdırlar. Ölkənin və ordunun başında duranlar bilməlidirlər ki, müharibəni yalnız ruh yüksəkliyi daha çox olan tərəf uda bilər. Bu isə səmimi vətənpərvər sözü, xüsusən də ən çevik təbliğat vasitəsi olan şeir və nəğmə ilə mümkün olur. O ki, qalmış Nizami Paşa kimi söz adamlarına onların özü bir əsgər, sözləri isə bir ordunu əvəz etdiyindən belə şəxslərdən vətən gərəyincə yararlanmalıdır. Şairin milli ordumuza ithaf etdiyi “Millətin is- tiqlal marşı” şeiri on ildən artıqdır ki, yazılıb. “Azərbaycan” qəzetinin və “Hərbi bilik” jurnalının birinci səhifələrində dərc edilib. Bu şeir qardaş Türkiyənin dövlət himninin mətni olan “İstiqlal marşı”ndan heç də geri qalan əsər deyil. Ancaq gəlin görək onu biz gərəyincə dəyərləndiririkmi? Əsla yox! Şeiri bütünlüklə burada vermək imkanı olmadığımızdan yalnız bir bəndini xatırladırıq:
Mənim fikrimcə belə əsərləri orta məktəb dərsliklərinə salmalıyıq. Ayrı-ayrı vaxtlarda təkrar-təkrar çap edərək xalq arasında mümkün qədər, daha çox yayılmasına nail olmalıyıq. Yetər ki, sovet dövründən qalma bayağı tərənnüm ruhlu şeirlərə gənclərimizin zövqünü korladığı dövrlə səsləşən həyatda daha yaxın insanlara daha məhrəm əsərlərlə üz tutmağımızın vaxtı çoxdan çatıb. Şairin vətənpərvərlik və döyüş ruhunda yazılmış dəyərli şeirləri yüzlərlədir. Ancaq ağzına gücü yetməyən bəzi tənqidçilər və jurnalistlər cəmiyyətdə belə bir fikir formalaşdırmaq istəyirlər ki, guya şairlərimiz “41-45” müharibəsində olduğu qədər indi fəal deyillər. Tamamilə yanlış fikirdir! * * * Nizai Paşa Saraclı geniş əhatəli yaradıcılığa malik ustad bir sənətkardır, məhsuldardır. Əsərlərinin keyfiyyəti, hər baxımdan müa- sir oxucunu qane etməyə qadirdir. Şair dos- tumun yeganə qüsuru özünü təbliğlə məş- ğul olmamasında, əsərlərinin öz-özünə yol açacağına arxayın olmasındadır. Bu isə bəlkə də dövrün, müəllifdən, yüksək maddi durum tələb etməyindən irəli gəlir. Axı indi “para”sız heç kim heç kimin kitabını oxumaq istəmir... * * *
Nizami Paşanın yazdıqları əslində, sadəcə şeir deyil, yüz illər öncə dünyaya səpələnmiş gündoğandan günbatana at sürmüş türklərin hayqırtısıdır. Onun şeirlərinə diqqət yetirsələr Altayda, Çində, Sibiryada... yarasından qan fışqıran ulu türkün səsi eşidilər: Dəmirdağda Qurd ana türkü doğubdu azad, Əlinə qılınc verib, altına qısraq bir at. O vaxtdan uçur göydə bir köhlən kişnərtisi, Bir qılınc parıltısı, bir igid nəriltisi, Bu azadlıq həsrəti, bu həyat eşqi türkün, Çıxır, batır yox olur... təkrar doğulur hər gün...
Nizami Paşa şeir yazmır, türkün ulu keçmişini işıqlandırır, dünənimizdən, bu günümüzdən söhbət açır, vəhy şəklində ayələr, ilahilər söyləyir. Sanki diricə Dədə Qorquddur, Manasdır, Koblandı-Batırdır. Bir bax, yapıb getdiyin hər yuvaya öz adını yazır düşmən əli, Türk! Yetir bunca havalandın havaya, hoy günüdü, özünə dön, Dəli Türk!.. Filologiya elmləri doktoru Ş.Vəliyevin təbrincə desək, “kiçik köyün böyük millət şairi” təpədən dırnağa, qandan iliyə, qafa- dan könüləcən vətənpərvər olan bir insan, öz doğmaca türkustanından oğul-uşaqlı, nəvə- nəticəli yuvası dağılmış qartal misalı, vətən göylərində cövlan edir, bu, bəlkə də onun qanadları yorulanacan davam edəcək və bizi illər, əsrlər boyu nəsil-nəsil, yana-yana qoyub bir gün: Salam, torpaq! – deyəcək... Bax, onda kimlər üçünsə “qızıl dövr” adlanan bu dövr sürəkli qınanacaq... Unudulmaalıdır ki, qaranlıq işığın kölgəsidir, onu hər hansı bir kəsərlə yaralamaq olmaz. Şairin bir-birindən sanballı, bir-birindən dəyərli əsərlərini damarlarından saf ana südü kimi türk qanı axanlardan savayı oxuyan, ox- umaq istəyən yoxdur. Çünki bayaq dediyim kimi, oxusalar ürəkləri tab gətirməz, partlayar, çilik-çilik olar. Vaxt var idi ki, türklər dünya- ya hökmranlıq edirdilər, insanlara din, dil, mədəniyyət, azadlıq, demokratiya daşıyırdılar. Türk əsgərləri çarıqlarını, patavalarını Hind okeanında, Sakit okeanda yuyar, Misir ehramlarına at belində tamaşa eyləyər, Zevsin Olimpdəki heykəlini sığallayar, Babilistanda asma bağların kölgəsində dincələrdilər. Vaxt gələcək ki, bir zaman babaları atla gəzən yerləri Nizai Paşanın ruhu şeirləriylə gəzəcək, min illərin xatirələrini hər addımbaşı, durna sürüsü kimi, pırıldada-pırıldada gəzəcək... Şair şeirlərində, poemalarında daha çox kişilikdən, mərdlikdən və millətin qeyrətindən yazır. Çünki özü, bir şəxsiyyət olaraq, bu kimi keyfiyyətlərə malikdir. Vətən dara düşdüyü bir vaxtda hər şeydən, hətta öz nəğmələrindən belə əl götürüb, Borçalıdan gələrək, silaha sarılan şair əlbəttə ki, millətin qeyrətli oğlu, Qarapapaqlar yadigarı bir cəngavərdir. Bütün əsərlərində, yurda, el-obaya, soy-kökə bağlılığı önə çəkən bu cəngavər qələm əhli hər yerdə, hər zaman vətən, millət təəssübkeşi kimi səsini ucaldıb və ucaldır: Dağları verdik yada, düzlərə səpələndik, Bu nə əda, nə əda, dağ ikən təpələndik!.. Və yaxud da: Ayrı-ayrı yeyildik bişsək də bir kürədə, Hey Uludağ, Uludağ, Osman Qazi nerədə?! Şairin səsi hər yanda, bizə elə gəlir ki, Tanrı qatında da eşidilir. Ancaq inanırıq ki, onun səsi daha çox özündən sonra eşidiləcək. Çünki bu gün səsi öz arxasınca sel kimi ilğıyıb gələn Nizami Paşanın, yarın özü dayananda, bu səs seli başından aşıb daha sürətlə çağlayacaq... Bu isə şair şəxsiyyətinin ucalığından şəlalə kimi tökülən səs və söz nəhritək təsəvvürə gəlir. Əsil dərvişlər Tanrının ən sadiq, ən inanılmış və ən etibarlı bəndələrindəndir. Tanrı bən- dələrinə demək istədiklərini Qurani-Kərim vasitəsiylə göndərsə də, bu müqəddəs kitabı oxumayanların sayı oxuyanların sayından çox oldu. Odur ki, dərvişlər köməyə gəldilər, qapı-qapı gəzdilər, məclislərdə, meydanlarda xalq sözünü, haq sözünü danışdılar, düzü-düz, əyrini-əyri qələmə aldılar. Xalqı qəflət yux- usundan silkələyib oyatmağa, özünü tapmağa, haqqa tapınmağa, səslədilər. Xalq sözü, haqq sözü deyənə dəli dedilər. Dərviş qiyafəsində el- el, oba-oba gəzənlər əslində millətin müəllimi və bir növ canlı, özüyeriyən ensiklopedik kitabları idilər. Bu gün isə mənim dərviş şair kimi tanıdığım və qələminə baş söykədiyim, and yeri bilib, sözünün istisinə isindiyim N.P.Mutlutürkün kitabları evləri dolaşır, obaları, mahalları gəzir, ölkə sərhədlərinin hüdudları kənarında elçilik missiyası yerinə yetirir... deməli öz dərvişlik görəvini ləyaqətlə, usanmadan həyata keçirdir... Bu məqalənin bir qədər qısa variantını “Dünya yaxşı adamların çiynində durur” adlı kitabımda çap etdirmişdim. İndi bir az genişləndirdim. Bu da on ildən artıq tanıdığım şair dostu- mun ürəyimdə tutduğu yer kimi oldu... Biz bu müddətdə çox oturub-durmuşuq, çörək kəsmişik, çay içmişik, hərdən içki məclisləri də qurmuşuq. Və bu vaxt ərzində duyğuları bulaq kimi qaynayan, bu dünyanın, bu yer üzünün dəli dərvişi sayılan, yaşı əllini çoxdan ötsə də öz uşaq təmizliyini, öz kənd sadəlövhlüyünü, öz ürək saflığını hələ də özündə saxlayan, ondan bircə xışma da qara yellərə, azğın rüz- garlara verməyən, 16 dəyərli kitab müəllifi, dörd beynəlxalq mükafat laureatı Gürcüstanın “Şöhrət” ordeninin kavalerini sən demə, mən hələ yaxşı tanımamışam. Polkovnik-leytenant İsmayıl Həkimlinin Nizami Paşaya həsr etdiyi “Atlanış” şeirini oxuyandan sonra quruyub yerimdəcə heykələ döndüm. Özümü bir andaca min illərin o tayında Orta Asiya türklərinin arasında hiss etdim. Atı qanadlı ulu babalarım yaraq-yasaqlı gəlib bir-bir gözüm önündən keçdilər. Şair Nizami Paşayla yan-yana, omuz- omuza keçdilər. Sağ əlimi gözüm üstünə qoyub min illərin o tayından bu günümüzə baxdım. Bu günümüzə yazığım gəldi. Şairi Haramı dağlarında haramılarla qılınc döyüşdürən bir xalqın bədəsil oğullarının künc-bucaqda, ar- vad tumanı altda gizlənən nankorlarını seyr et- dim, üzüldüm, ürəyim ağzıma gəldi... Yaşaran gözlərimlə İsmayıl bəyin əksini gördüm, yenidən onun hayqırtısını eşitdim. General Tağı Əhmədovun şairin əmək cəbhəsindəki sücaətindən söz açan könül çırpıntısını ifadə edən “müşairə”sini duydum və pro- fessor Nizamii Cəfərovun Nizami Paşanın yaradıcılığına verdiyi misilsiz dəyərlə təskinlik tapdım. Alim qardaşım Ş.Vəliyevin hələ o vax- tlar köydə yaşayan N.Paşa haqqında dediyi “kiçik köyün böyük millət şairi” kəlamını bir daha öpüb göz üstünə qoydum. Sevindim, qürurlandım...
Yüklə 2,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|