T. C. BÜLent eceviT ÜNİversitesi Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü

Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 49 
 
 
1.
 
AMAÇ:  Derin  solunum  egzersizinde  akciğer  kapasitesini  artırarak  alveollerin  kollebe 
olmasını  önlemek,  solunum  yollarında  biriken  mukus  ve  sekresyonları  harekete 
geçirerek 
çıkartılmasını 
sağlamak, 
solunum 
fonksiyonunu 
kolaylaştırmak, 
hipoventilasyonu  önlemek,    öksürme  egzersizinde  de  bronşlarda  biriken  sekresyonun 
kolay  çıkartılmasını  sağlayarak  solunum  yolları  açıklığını  sürdürmek  amacıyla 
uygulamada standart bir yöntem belirlemektir. 
2.
 
KAPSAM:  Bu  protokol  Derin  Solunum  ve  Öksürme  Egzersizleri’ni  uygulama 
faaliyetlerini kapsar. 
3.
 
SORUMLULAR:  Bu  protokolün  uygulanmasından  Hekim,  Hemşire  ve  Fizyoterapist 
sorumludur. 
4.
 
TANIMLAR: 

 
Derin Solunum Egzersizi; Abdominal (Diyafragmatik), Büzük Dudak (Pursed Lip) 
Solunumu ve Segmental Solunum olarak üç şekilde yapılır. Derin solunum egzersizi 
Spirometre denilen solunuma yardımcı aletlerle de yapılabilir. 

 
Tapotman: Ellerin yanları, küçük parmakların üzerinde yelpaze gibi açılıp kapanan 
parmaklar, parmak sırtları yarı kapanmış avuçlarla uygulanan darbelere denir.  
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER:  

 
Derin Solunum Egzersizi, birey uyanık olduğu zamanlarda saat başı ya da günde 3-5 
kez  yapılabilir.  Bireyin  genel  klinik  durumu,  yapılan  ameliyat  türü,  egzersizin  gün 
içinde hangi sıklıkta yapılacağını belirler. 

 
Derin Solunum Egzersizi, yemeklerden iki saat sonrası için planlanmalıdır. 

 
Derin Solunum Egzersizi’ne 2-3 dakika olarak başlanır, tolere edebilirse 10 dakikaya 
çıkarılır. 

 
Birey Derin solunum Egzersizi’ni yan yatarken, otururken ve ayakta yapabilir. 

 
Öksürme  Egzersizi;  beyin,  spinal,  göz  ameliyatı  yapılan,  kafa  içi  basıncı  artmış, 
vertebra kırığı, kanaması, ağrısı, diyafragma rüptürü olan bireyde uygulanmamalıdır. 

 
Öksürme Egzersizi’nde işlem günde 3 kez, hasta tolere edebiliyorsa 5 kez tekrarlanır. 
Hasta egzersiz sırasında çok yorulmuşsa dinlenmesi için zaman verilmelidir. 

 
Öksürme  Egzersizi  sırasında,  dispne  ya  da  siyanoz  gelişmesi  halinde  işleme  son 
verilmelidir. 

 
Bireye  sekresyonun  dışarıya  atılmasında  arka  arkaya  öksürmenin  kuvvetli  bir 
öksürükten daha etkili olduğu bilgisi verilmelidir. 

 
Bireye  ameliyat  öncesinde,  öğrenmesi  için  öksürük  egzersizi  en  az  1  kere 
yaptırılmalıdır. 

 
Göğüs  ya  da  karın  ameliyatlarından  sonra  öksürme  egzersizi  sırasında  solunuma 
yardımcı  kaslar  ve  karın  kasları  kullanılırken  ağrı  oluşabileceğinden,  ameliyat 
bölgesi ve çevre dokular yastıkla desteklenerek ağrı azaltılabilir. 
  16-  DERİN SOLUNUM VE ÖKSÜRME EGZERSİZİ TALİMATI 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 50 
 
 
Şekil 1: Ameliyatlı bölgenin desteklenmesi 
6.
 
ARAÇ ve GEREÇLER:  

 
Paravan 

 
Kâğıt havlu 

 
Balgam kabı 

 
Böbrek küvet 

 
Ağız bakımı malzemeleri 

 
Yastık veya battaniye 

 
Maske 

 
Eldiven 

 
Spirometre (Triflow) 
 
7.
 
UYGULAMA: 

 
İşlem hakkında hasta ve yakınlarına bilgi verilir. Uygulamaya katılımları sağlanır. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
Fiziksel ortam düzenlenir (Oda havalandırılır, paravan veya perde çekilir, uyaranlar 
azaltılır). 
A.
 
DERİN SOLUNUM EGZERSİZİ: 
Abdominal (Diyafragmatik) Solunum Egzersizi: 

 
Hastaya  sırt  üstü  yatar  pozisyon  verilir.  Dizlerinin  başının  altına  bir  yastık 
yerleştirilir.  

 
Hastaya rahat ve sakin soluk alıp vermesi söylenir. 

 
Sağ  elimiz  hastanın  karnının  üzerine,  sol  elimiz  hastanın  sternumun  üzerine 
yerleştirilir. 

 
Hastaya yavaşça burnundan nefes alması söylenir. 

 
Hastadan, içinden 4 sayana kadar burundan yavaş ve derin bir nefes alması istenir. 

 
Nefes alınan süre kadar, havayı içinde tutması söylenir. (Hasta isterse içinden dörde 
kadar sayabilir) . 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 51 
 

 
İnspirasyon  süresince  hava  akciğerlere  doldukça  sağ  elimizin  yukarı  doğru 
yükselmesi beklenir. Abdominal solunumda burundan nefes alınırken karın mümkün 
olduğunca şişirilmeye çalışılır. 

 
Sol elimizin altında fazla bir hareket olmaması gerektiği konusunda hasta uyarılır. 

 
Hasta nefes alırken sağ el ile uygulanan basınç giderek azaltılır. 

 
Bu  egzersiz,  hasta  kendi  kendine  doğru  bir  şekilde  yapmaya  başlayıncaya  kadar 
tekrarlanır. 

 
Hastadan kaslarını kasarak, ekspirasyon yaparken dudaklarını büzerek nefes vermesi 
istenir. 

 
Egzersiz  hastaya  duyusal,  görsel  ve  dokunmayla  ilgili  uyaranları  yavaş  yavaş 
kaldırarak ve zorlaştırarak uygulatılır. 

 
Tam oturma pozisyonunda, ayakta ve yürürken egzersizi uygulaması istenir. 
 
Şekil 2: Diyafragmatik Solunum Egzersizi 
Büzük Dudak Solunumu ( Pursed lip): 

 
Hasta rahat bir pozisyonda oturtulur. 

 
Hastaya  ellerini  kaburga  kemikleri  altına,  orta  parmaklar  birbirine  dokunacak 
biçimde diyafragma üstüne yerleştirmesi söylenir. 

 
Büzük  Dudak  Solunumu,  nefes  verme  süresi  alma  süresinin  en  az  iki  katı  olacak 
biçimde  ve  sürekli  olarak,  zorlamadan  büzülmüş  dudakların  arasından  nefes  verme 
şeklidir.  

 
Hastaya burnundan yavaşça gül koklar gibi nefes alması söylenir. 

 
Hastadan dudaklarını büzerek ıslık çalar gibi yavaş yavaş nefes vermesi istenir. 

 
Hastaya egzersiz ayaktayken ve efor sarf ederken de uygulatılır. 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 52 
 
Şekil 3: Büzük Dudak Solunumu ( Pursed lip) 
Segmental Solunum Egzersizi: 

 
Hastaya rahat bir pozisyon verilir (Oturarak veya yatarak). 

 
Egzersize başlamadan önce hava yolu açıklığı sağlanır. 

 
Etkilenmiş olan akciğer bölgesi belirlenir, sınırları saptanır. 

 
Ellerimiz belirlenen bölge üzerine yerleştirilir (Göğüs duvarına) 

 
Ekspirasyon sonunda ellerimiz güçlü bir şekilde göğse bastırılır. 

 
Hastaya  ağızdan  derin  bir  soluk  alarak  elimizi  itmesi  istenir  (“Elimi  yukarı  doğru 
kaldıracak şekilde nefes alın” denir). 

 
Hasta  nefes  aldığı  sürece  göğse  uygulanan  basınç  yavaş  yavaş  azaltılarak 
sonlandırılır. 

 
Egzersiz doğru yapılana kadar tekrarlanır. 

 
Programı bağımsız yapabilmesi için hastanın kendi eliyle öğrenmesi sağlanır. 
Spirometre  (Triflow)  ile  Solunum  Egzersizi:  “Solunum  Egzersiz  Cihazı  (Triflow) 
Uygulama Talimatı”na göre yapılır. 
 
B.
 
ÖKSÜRME EGZERSİZİ: 

 
Hasta rahat oturtulur ve vücudunu öne doğru eğer. 

 
Hastanın diğer eline kağıt havlu ya da mendil verilir. 

 
Hastaya  üç  kez  solunum  egzersizinde  olduğu  gibi  nefes  alıp  vermesi  söylenir.  Son 
nefesten  sonra,  burundan  derin  bir  nefes  alması  ve  nefes  verirken  güçlü  ve  kesik 
kesik,  ardı  ardına  öksürmesi  söylenir.  Öksürme  sırasında  hastanın  sırtına  tapotman 
yapılır.  

 
Hasta  derin  bir  nefes  alır,  bir  kaç  saniye  nefesini  tutar.  Başka  nefes  almadan  açık 
ağızdan iki veya üç kez öksürür. 

 
Nefes verirken öne doğru eğilmesi istenir. 
Egzersizler bittikten sonra; 

 
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.  

 
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
Yapılan işlem “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir. 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 53 
 
17- DİYABETİK AYAK YARASI OLUŞUMUNU ÖNLEME/
 
DİYABETİK AYAK BAKIM 
TALİMATI
 
 
1.
 
AMAÇ:  Diyabetli  hastada  ayak  yarasının  oluşmasını  önlemek,  oluşan  yaranın 
komplikasyonsuz gerilemesini sağlamaktır. 
2.
 
KAPSAM:  Diyabetli  hastada  ayak  yarasının  oluşmasını  önlemeye  yönelik  faaliyetleri 
ve tanılamayı kapsar. 
3.
 
SORUMLULAR: Klinik/ ünite hemşiresi  
4.
 
TANIMLAR: 

 
HgbA1c:  Diğer  ismiyle  glikozillenmiş  hemoglobin,  şeker  hastalığında  tedavinin 
etkinliğini  ölçmek,  kimi  zaman  da  şeker  hastalığı  tanısı  koymak  için  kullanılan  bir 
kan  tahlilidir.  Hemoglobin  A
1c
  sıklıkla  HbA
1c
  olarak  da  kısaltılır.  Şeker  hastalığı 
tedavisinde geçmiş iki-üç ay ait kan şekeri profili hakkında bilgi verir. 

 
Monofilament:  10  gr’  lık  bir  basınçla  ayağın  duyu  durumunu  değerlendirmeye 
yarayan ince plastik ucu olan alet. 
 
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER 
Temel İlkeler  

 
Diyabet teşhisi konan her hastaya diyabet hakkında eğitim talimatı uygulanır.  

 
Bakımın tüm aşamalarında hasta yeterli düzeyde bilgilendirilir ve bakıma katılımı 
sağlanır.  

 
Kan şekeri kontrol altında tutulur ( Açlık - 80-140 mg/dl Tokluk- 180 mg/dl).  

 
Ayak bakımından sonra ayaklar / parmak araları kurulanır ve nemlendirilir.  

 
24 saatte bir “Ayak Bakım Uygulama Talimatı” uygulanır.  
Ayağın Değerlendirilmesi 
 

 
Parmak uçları: Sıcaklık, ödem ve enfeksiyon açısından değerlendirilir. 

 
Tırnaklar: Şekil bozukluğu ve kesim şekli (düz kesilmeli) açısından değerlendirilir. 

 
Ayak gövdesi: Sıcaklık, ödem, hidrasyon vb. açısından değerlendirilir. 

 
Bacaklar: Sıcaklık, ödem, hidrasyon vb. açısından değerlendirilir. 

 
Renk:  Bacaklar,  ayaklar  ve  parmaklarda  solukluk,  siyonize,  kızarıklık  olup 
olmadığına bakılır, bütün nabızların alınabilmesi gerekir. 

 
Monofilament  ile  ayaktaki  bası  noktalarına  basınç  verilerek  his  kaybı  olup 
olmadığına  bakılır.  Monofilament  yoksa  bir  kağıdın  ucu  ayak  tabanındaki  bası 
noktalarına sürülerek bakılır. 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 54 
 
  Diyabetik Ayak Sınıflandırma Skalası (Wagner Sınıflandırması)  
o
 
Grade 0: Açık ülser yoktur, risk faktörü yüksektir, zedelenme ve incinme vardır,  
o
 
Grade 1: Yüzeyel ülser vardır, açık enfeksiyon yoktur. 
o
 
Grade 2: Tendon, ligament ve yumuşak doku tutulumu vardır. 
o
 
Grade 3: Derin enfeksiyon, osteomyelit vardır. 
o
 
Grade 4: Ayağın ön bölümünde nekroz vardır. 
o
 
Grade 5: Ayağın tamamında nekroz oluşmuştur.  
 
6.
 
ARAÇ ve GEREÇLER: 

 
Non steril eldiven 

 
Aseton 

 
Orta boy derin küvet 

 
Ilık su 

 
Sabun 

 
Havlu 

 
Nemlendirici krem/Vazelin 

 
Tırnak makası 

 
Törpü 

 
Povidon iyot 

 
Tedavi tepsisi 
 
7.
 
İŞLEM BASAMAKLARI: 

 
İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun yıkanır. 

 
Eldiven giyilir. 

 
Ayak bakımı “Ayak Bakımı Uygulama Talimatı”na uygun yapılır/yaptırılır.  

 
Ayak bakımından sonra ayakların kuru tutulması sağlanır.  

 
Uzun  tırnaklar  törpülenerek  kısaltılır  (Tırnakların  köşelerine  dokunmadan 
törpüleyin).  

 
Banyo ve bakımlardan sonra ayağa nemlendirici sürülür. 
GRADE DERECESİ 
TANILAMA SIKLIĞI 
BAKIM PLANI 
GRADE 0 
24 saatte  
24 saatte bir 
GRADE 1 
24 saatte  
12 saatte bir 
GRADE 2 
24 saatte 
12 saatte bir 
GRADE 3 
12 saatte 
12 saatte bir 
GRADE 4 
12 saatte 
12 saatte bir  
GRADE 5 
12 saatte 
12 saatte bir 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 55 
 

 
Çorapların temiz, kuru, terletmeyen ve emici özellikte olmasına dikkat edilmelidir.  

 
Ayakkabıların  önü  kapalı,  bağcıklı,  az  topuklu,  yumuşak  derili  ve  kalın  tabanlı 
olmasına dikkat etmesi konusunda hasta ve hasta yakınları bilgilendirilir.  

 
Basınç bölgeleri desteklenir.  

 
Kan şekeri kontrol altında tutulur.  

 
Diyetine göre beslenmesi sağlanır.  

 
Banyo ve bakımdan sonra aşağıdaki gibi ayak egzersizleri yapmaları sağlanır; 

 
Sandalyeye oturulur (yalın ayak)  

 
Ayak parmakları aşağı yukarı açıp kapatılır. (10 defa)  

 
Bir ayak parmak ucu diğer ayak topuk basarak dikiş makinesi hareketi yapılır. (10 
defa)  

 
Tek tek her iki ayak bileği daireler çizerek döndürülür.  

 
Parmak uçları yere basılarak, topuk çevrilir.  

 
Ayak yukarı kaldırılır, parmaklar aşağıya itilir.  

 
Ayak yukarı kaldırılır, parmaklar öne itilir.  

 
Her iki ayak yukarı kaldırılır, parmaklar öne çekilir.  

 
Her iki ayak yukarı kaldırılır, bir ayak öne çekilir, diğer ayak yere itilir.  

 
Tek ayak kaldırılarak ayak parmaklarına daireler çizdirilir.  

 
Yere bir gazete konulur, çıplak ayak parmaklarıyla gazete almaya çalışılır.   

 
 Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.  

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun yıkanır. 

 
İşlem “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir.                  
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 56 
 
    18- EKSTRAVAZASYON ACİL BAKIM TALİMATI 
 
1.
 
AMAÇ: Ekstravazasyon  yaşanan bölgede doku  hasarını en  aza indirmek için standart 
bir yöntem belirlemektir. 
2.
 
KAPSAM:  Ekstravazasyon  oluştuktan  sonra  ilk  60  dakikada  yapılan  uygulama 
faaliyetlerini kapsar. 
3.
 
SORUMLULAR: Doktor ve servis/ünite hemşiresi. 
4.
 
TANIMLAR: 

 
Ekstravazasyon:  Damar  yolunun  açıldığı  alanda  vezikant  veya  irritant  ilaçların 
sızması sonucunda ağrı ya da nekroz olmasına denir. 

 
Vezikant İlaç: Ekstravazasyon durumunda doku hasarına neden olan ajan. 

 
İrritant ilaç:
 
 
Tahriş eden tahrişe neden olan enjeksiyon odağında veya ven boyunca 
flebit, gerginlik hissi ve ağrı oluşturabilen ajan. 

 
Flebit: Toplardamar iltihabına denir. 

 
Sitotoksik Ajan:
 Hücreleri yok eden ya da çoğalmalarını önleyen ilaçlardır. 
 
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER 

 
Vezikant/irritant  sitotoksik  ajanların  antidotları  kemoterapi  uygulaması  esnasında 
hazır bulundurulur.(Türkiye’de kemoterapi ilaçlarının antidotu bulunmamaktadır.) 

 
İnfüzyon  gidişinde  değişiklik,  kateter  giriş  yerinde  ağrı,  yanma,  kızarıklık,  şişlik 
olması ve hastanın kateter giriş odağında tanımladığı her türlü yakınmanın varlığında 
kemoterapi ilaç uygulaması durdurulur. 

 
Ekstravazasyon olayı, kızarıklık reaksiyonu ve ven irritasyonundan ayırt edilir. 
 
Değerlendirme 
Parametreleri 
Ekstravazasyon 
Ven irritasyonu 
Kızarıklık 
Reaksiyonu 
İntraketten kan 
aspirasyonu 
Bazı  olgular  dışında 
aspirasyondan 
kan 
gelmez 
Aspirasyonda  kan 
gelişi mevcuttur.  
Aspirasyonda 
kan 
gelişi mevcuttur 
Ağrı 
Dakikalar  ya  da  saatler 
süren  yavaş  ağrı  ve 
yanma  mevcuttur.  İğne 
odağının 
çevresinde 
ortaya çıkar. 
Ven  boyunca  ağrı 
vardır.  Gerginlik 
hissi mevcuttur 
Ağrı yoktur. 
Kızarıklık 
İğne 
odağının 
çevresinde, 
lekeli 
kızarıklık  gelişir.  İlaç 
verilmesi 
kesildiğinde 
kızarıklık kaybolmaz. 
Ven seyri boyunca 
kızarıklık 
ve 
hiperpigmentasyon 
olabilir. 
İlaç  verilirken  ven 
boyunca  ani  lekeler 
ortaya 
çıkabilir. 
Genellikle  30  dk. 
içinde kaybolur. 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 57 
 
Şişlik 
İğne 
odağının 
çevresinde, hemen ya da 
birkaç  saat  sonra  şişlik 
çıkabilir. 
Şişlik yoktur. 
Şişlik yoktur. 
Ülserasyon 
Sinsice 
gelişir. 
Genellikle  48-96  saat 
sonra görülür. 
 
Ülserasyon yoktur. 
Diğer 
İnfüzyon 
niteliğinde 
değişiklik,  sıvı  akışına 
direnç  gelişmesi,  lokal 
karıncalanma görülür. 
 
Kaşıntı olabilir. 
 
Ekstravazasyon geliştikten sonra doktor orderine göre sıcak/soğuk uygulama yapılır. 

 
Soğuk  uygulama:  Vazokonstrüksiyon  etkisiyle  ilacın  subkutan  dokulara  emilimini 
azaltır. İlk 30 - 60 dakika soğuk uygulamadan sonra 48 - 72 saat boyunca 2 saatte bir 
15 dakika uygulanır. Bu ilaçlara soğuk uygulama yapılması deride ülserasyona neden 
olabilir. 

 
Sıcak uygulama: Vazodilatasyon etkisiyle lokal kan akımını arttırır. İlacın emilimini 
ve dolaşıma katılımını sağlar. Uygulama sıklığı soğuk uygulamadaki gibidir. Sadece 
Vinca Alkaloidleri ve Etoposid gibi ilaçlarda uygulanır. 

 
Ekstravaze  bölgede  damar  dışına  sızan  vezikant  veya  irritant  ilacın  oluşturduğu 
şişlik, doktor tarafından enjektör ucu ile aspire edilmeli. 
 
6.
 
ARAÇ VE GEREÇLER
 

 
Enjektör 5cc’ lik 3 tane 

 
Uygulanan ilacın antidotu 

 
Sıcak / soğuk kompres 

 
Steril spanç 

 
Non - steril eldiven 
 
7.
 
UYGULAMA: 

 
Kemoterapik ilaç uygulaması hemen durdurulur. 

 
İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na göre yıkanır. 

 
Eldiven giyilir. 

 
Kateter yerinden oynatılmadan 5cc’ lik enjektörle aspire edilir. 

 
Aspire edilen ilaç miktarı kaydedilir. 

 
Verilen ve geri kalan ilaç miktarını hesaplayarak infiltre edilen miktar belirlenir.