“Umumiy matematika” kafedrasi Mavzu: O'zbekistonda matematika fanini o'qitish metodikasi tarixi va rivojlanishi

Adabiyotlar ......................................................................................... 30 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 

---

3 
KIRISH 
Mamlakatimizda xozirgi paygda yoshlarga ta'lim va tarbiya berishga alohida 
e'tibor qaratilmoqda. Ta'lim-tarbiya hamisha jamiyat taraqqiyotining asosi bo‘lgan. 
Chunki, inson jamiyatdagi barcha munosabatlar, aloqalarning markazida turadi. 
Fan-texnika va axborotdagi revolyutsiya inson va uning ilmiy-ma'rifny poten- 
tsialini ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning hal qiluvchi omiliga aylantirdi. 
Barqaror iqtisodiy o‘sishni ta'minlash, xalqaro mexnat taqsimotida munosib 
o‘rin egallash, milliy iqtisodiyotning raqobat- bardoshligini ta'minlash 
muammolari ko‘p jihatdan ish kuchining bilimi, malakasi, vaziyatga qarab ish tuta 
olishiga bog‘liq. Kelajakda erishishimiz lozim bo‘lgan buyuk maqsadlarga erishish 
uchun eng avvalo yuqori malakali, zamon talabiga javob beradigan mutaxassis 
kadrlar tayyorlashimiz kerak. 
Matematika fanini rivojlanishini asoslari, boshqa fanlarini rivojlanishi kabi, 
insoniyat faoliyatining amaliy ehtiyojlaridan kelib chiqadi. Fanning rivojlanishi bu 
ishlab chiqarishning shakllanishi bilan asoslanadi. ‖Matematika, boshqa fanlar 
kabi, odamlarning amaliy ehtiyojlari natijasida vujudga keldilar: er maydonining 
yuzalarini ulchash, idishlarning sig‘imini o‘lchash, vaqtni o‘lchash va 
mexanikaning elementlaridir‖. F.Engels.Andi - Dyuring. 
Haqiqatan ham matematikaning turli bulimlari real dunyoning fazoviy 
formalarini va miqdoriy munosabatlarini o‘rganishda o‘zining metodlarining turli 
tumanligi bilan ajralib tursada, yagonaligi va umumiyligi bilan yaxlit birlashtirib 
turadi. Matematika fanining mazmuni quyidagicha; 
1) uning rivojlanish jarayonida yig‘iladigan - faktlar; 
2) faktlar asosida ilmiy tasavvurning shakllanishi - gipoteza. O‘z o‘rnida bu 
tajriba orqali tekshiriladi; 
3) faktlar va tajribalar natijalarini umumlashtirish hamda ularni nazariya va 
qonunlar ko‘rinishiga keltirish; 
4) 
nazariya 
va 
qonunlarni 
o‘rganish, 
matematikani 
o‘rganishni 
xarakterlaydigan umumiy yo‘nalishlarni ifodalovchi metodologiyani yaratish. 

---

4 
Bu elementlar doimo o‘zaro aloqadorlikda va rivojlanishdadir.Ana shu 
aloqadorlikni va rivojlanishni o‘rganish bizlar qanday tarixiy davrga olib borishni 
aniqlash ro‘yobga kelish sabablarini aniqlash - aynan mana shu matematika 
tarixining 
predmetini 
ifodalaydi. 
Shuning uchun matematika tarixi - 
matematikaning rivojlanishining qonunlarini o‘rganuvchi fandir. 
Yuqoridagi aytilganlarga asosan matematika tarixi quyidagi masalalarni hal 
qilishi kerak.