Laboratoriya ishi №9(4soat) Kimyoni chuqur o’qitishda qiziqarli tajribalardan o’rinli foydalanish yo’llari. Ishning maqsadi

Laboratoriya ishlari: Laboratoriya ishlari o‘quvchilarning yangi meterialni 
ancha tushunib idrok etishlari uchun yordam beradigan juda muhim vositalardan 
biridir. Mavjud dasturga muvofiq laboratoriya rejalari maktabning barcha 
sinflarida o‘tiladi. 7 – sinfda o‘quvchilar daftarlariga yozadigan narsani og‘zaki 
o‘qituvchi so‘zlab yozdiradi, yuqori sinflarda esa o‘quvchilar mustaqil suratda 
yozadilar va o‘qituvchi yozilganlarni albatta tekshirishi kerak. 
Yonmaydigan olov
Qadimgi davrlarda, Misr qudratli mamlakat bo'lganida, Muso fir'avnning 
g'azabidan qochib, podaning cho'lida boqilgan. Bir marta u yonib, yonib 
ketmaydigan g'alati butani ko'rdi. Bu maxsus yong'in edi. Oddiy alangaga o'ralgan 
narsalar buzilmasdan qolishi mumkinmi? Ha, mumkin, buni tajriba orqali isbotlash 
mumkin. 
Tajriba uchun sizga qog'oz yoki banknot kerak bo'ladi. Bir osh qoshiq spirtli 
ichimlik va ikki osh qoshiq suv. Qog'oz suvga namlanadi, shunda suv unga singib 
ketadi, yuqoridan spirt bilan sug'oriladi va unga o't qo'yiladi. Yong'in bor. Spirtli 
ichimliklarni yoqib yuboradi. Yong'in o'chganda, qog'oz saqlanib qoladi. Tajriba 
natijasi shunchaki tushuntiriladi - alkogolning yonish harorati, qoida tariqasida, 
qog'oz singdirilgan namlikni bug'latish uchun etarli emas 
Agar bola haqiqiy kimyogar kabi his qilishni xohlasa, siz unga atrof-muhitning 
kislotaligiga qarab rangini o'zgartiradigan maxsus qog'oz yasashingiz mumkin. 
Antosiyanin o'z ichiga olgan qizil karam sharbatidan tabiiy ko'rsatkich 
tayyorlanadi. Ushbu modda rangni qaysi suyuqlik bilan aloqa qilishiga qarab 

---

o'zgartiradi. Kislotali eritmada antosiyanin bilan to'yingan qog'oz sariq rangga 
aylanadi, neytral eritmada u yashil rangga, ishqor eritmasida esa ko'k rangga 
aylanadi. 
Tabiiy ko'rsatkichni tayyorlash uchun filtr qog'ozini, qizil karamning boshini, doka 
va qaychi oling. Hammayoqni mayda maydalang va piyozdan sharbatni siqib 
oling, uni qo'llaringiz bilan ajrating. Bir varaq qog'ozni sharbat bilan namlang va 
quriting. Keyin tayyorlangan ko'rsatkichni chiziqlar bilan kesib oling. Bola qog'oz 
varaqasini to'rt xil suyuqlikda: sut, sharbat, choy yoki sovun eritmasiga tashlab 
yuborishi mumkin va indikator rangi qanday o'zgarishini tomosha qilishi mumkin.