Təhlükəli yüklərin avtomobil nəqliyyatı ilə daşınması Qaydalarının təsdiq edilməsi haqqında

əhlükəli yüklər haqqında
ƏSAS MƏLUMATLAR
Müvafiq dövl
ət standartları «Təhlükəli yüklər. Təsnifatı. Təhlükə nişanları» üzrə tələblərə müvafiq olaraq təhlükəli yüklərə — daşınma, yükləmə, boşaltma işləri və saxlama zamanı partlayışa, yanğına, yaxud
n
əqliyyat vasitələrinin, anbarların, qurğuların, bina və tikililərin zədələnməsinə, həmçinin insan və heyvanların məhvinə, xəsarət almasına, zəhərlənməsinə, yanıqlar almasına və ya xəstələnməsinə səbəb olan
madd
ə və əşyalar aid edilir.
T
əhlükəli yüklər aşağıdakı siniflərə bölünür:
*
1-ci sinif — partlayıcı madd
ələr;
2-ci sinif — t
əzyiq altında sıxılmış, maye halına salınmış, həll olunmuş qazlar;
3-cü sinif — tez alı
şan mayelər;
4-cü sinif — tez alı
şan maddə və materiallar;
5-ci sinif — oksidl
əşən məmulatlar və üzvü peroksid;
6-cı sinif — z
əhərləyici (toksik) maddələr;
7-ci sinif — radioaktiv v
ə yoluxdurucu maddələr;
8-ci sinif — a
şındırıcı və yeyici maddələr;
9-cu sinif — dig
ər təhlükəli yüklər.
1-ci sinif
ə (partlayıcı maddələr) aşağıdakılar daxildir:
kimy
əvi reaksiyalara girə bilən və bu zaman ətrafdakı əşyaları zədələyən qazların, istiliyin və təzyiqin yaranmasına səbəb olan partlayıcı maddələr, daha doğrusu bərk, yaxud maye halında olan maddələr və
ya madd
ələrin qarışığı; daşınmasına icazə verilməyən (yüksək təhlükəli partlayıcı maddələr, yəni daha hissiyyatlı və yaxud öz-özünə tez parçalanan maddələr), yaxud təhlükəlilik dərəcəsi digər sinifə müvafiq
olan madd
ələr istisna təşkil edir;
sayı v
ə xassələri təsadüfi alışma, ətrafa səpələnmə, alovlanma, tüstülənmə, qablardan kənarda səsçıxarma hallarına səbəb olmayan partlayıcı maddələr istisna olmaqla tərkibində bir və ya bir neçə partlayıcı
madd
ə olan məmulatlar;
detonasiya verm
əyən ekzometrik reaksiyalar nəticəsində alov, səs, qaz, yaxud tüstü və ya onların qarışığını yaratmaq üçün istehsal olunan pirotexniki maddələr, tərkibində həmin maddələrin olduğu
m
əmulatlar, daha doğrusu maddələr və ya maddələrin qarışığı.

---

 2-ci sinif
ə (təzyiq altında sıxılmış, maye halına salınmış həll edilmiş qazlar) aşağıdakı şərtlərdən birinə cavab verən maddələr:
qabda 20
0
C istilikd
ə izafi təzyiq 1x10
5
PA (1 kq/sm
2
)-
ə bərabər və ya artıq olan;
50
0
C istilikd
ə buxarın mütləq təzyiqi 3x10
5
PA (1 kq/sm
2
)-
ə bərabər və ya artıq olan;
kritik istiliyi 50
0
C-d
ən az olan qazlar.
3-cü sinif
ə (tez alışan mayelər) DÜİST 12.1.044—84 üzrə alışma istiliyi qapalı qabda 61
0
C, açıq qabda is
ə 66
0
C istilik ver
ən mayelər, mayelərin qarışığı, məhlullar və suspenziyalar (məs. rəng və lak
materialları);
4-cü sinif
ə tez alışan bərk maddələr, öz-özünə alışan maddələr və su ilə qarışanda tez alışan qazlar buraxan maddələr.;
5-ci sinif
ə aşındırıcı maddələr və üzvü peroksidlər;
6-cı sinif
ə (zəhərləyici maddələr) nəfəsalma zamanı (buxar, toz, yaxud havada asılmış qarışıqlar) zəhərlənməyə, udulduqda, yaxud dəriyə toxunduqda aşağıdakı miqdarda toksiki göstəriciləri olan maddələr
aiddir:
orta ölüm dozası (LD50);
b
ərk maddələr udulduqda — 200 mq/kq-dan artıq olmamaqla;
maye halında olan madd
ələr udulduqda — 500 mq/kq-dan artıq olmamaqla;
d
əriyə toxunduqda — 1000 mq/kq-dan artıq olmamaqla;
orta ölüm qarı
şığı (LK50) olan toz və ya aerovzvesi udulduqda 10 mq/l-dən artıq olmamaqla;
z
əhərlənmənin istilik həddi (ZİH) 55
0
C-d
ən artıq olmamaqla;
mümkün ola bil
əcək inqalyasiya zəhərlənməsinin əmsalı (MİZƏ) 0,2-dən az olmamaqla;
7-ci sinif
ə xüsusi aktivliyi 7,4x10
3
Bkkq
-1
(0,02 mkKiq
-1
) olan radioaktiv madd
ələr, eləcə də tərkibində insan və heyvan üçün təhlükəli ağrıtörədici mikroorqanizmlər olan yoluxdurucu maddələr aiddir;
8-ci sinif
ə özünün kimyəvi təsiri zamanı bilavasitə təmasda olduqda canlı hüceyrələri ciddi şəkildə zədələyən, axma və ya səpələnmə zamanı digər yüklərə və nəqliyyat vasitələrinə zədə yetirə bilən maddələr
aid edilir;
9-cu sinif
ə öz xassələrinə görə əvvəlki siniflərə aid edilməyən, lakin ayrı növ nəqliyyat vasitələri ilə daşınarkən təhlükəsizlik tədbirlərinə riayət olunmasını tələb edən maddələr aiddir.
T
əhlükəli yüklərin avtomobil nəqliyyatı ilə
da
şınması Qaydalarına
3 NÖMR
ƏLİ ƏLAVƏ