S a a l l i i d d ə ə Ş Ş ə ə r r i i f f o o v v a a 48
ma» romanı nədən bəhs edir: ədalətsiz hakimiyyət başında
duran və uydurma orta əsr ordeni ilə üzləşən müxalif yön-
lü gənc insanın gözlənilməz dəyişiklikləri və hakimiyyət
uğrunda mübarizəsi haqqında. «Müəllifin qəhrəmanın
adından «danışması» kimi əlamət «Canlama»nın metaro-
man kimi müəyyən etmək üçün deyildir. Düzdür, «Canlan-
ma»da müəllif remarkası esseliyin çox güclü təsiri olduğu-
nu göstərir.
Postmodern ədəbiyyatda mətnlərin refleksiyası əsərin
məzmununu təşkil edir. Bədii əsərin mətnində janr sistemi
və ayrı-ayrı janrların anlayışı bədii-janr refleksiyasında ve-
rilir. Bədii-janr refleksiyası – öz xüsusiyyətləri olan janr
konstruksiyasının müəllif tənqidinin forma təzahürüdür.
Bədii-janr refleksiyası müəllif fikirlərinə janr anlayışının
məzmun və əlamətlərinin dərk edilməsi və yenidən qiy-
mətləndirilməsini daxil edilməsini nəzərdə tutur. Bədii-
janr refleksiyası bədii introspeksiyaya (introspeksiya – öz
daxili aləmini gözdən keçirmə və özünə tənqidi yanaşma
zamanıdır) müraciət edir.
Bədii refleksiya özünü etik-idrakı refleksiya və ya ya-
radıcı refleksiya formalarında təzahür edir. Etik - idrakı
refleksiya aşağıdakıları nəzərdə tutur:
– Mətnin yaranması və oxunuşu akt və davranış for-
ması kimi;
– Mətnin müxtəlif hissələrinin məzmunu haqqında li-
rik və ritorik şərh;
Refleksiya şərhlərin, giriş mətnlərin (məhz mətn kimi)
təhlilini, giriş mətnini və bədii əsərlərin yaradılmasında
təhlil prinsiplərini nəzərdə tutur.
Bədii-janr refleksiya təmsil edən yaradıcılığın növ
müxtəlifliyini nəzərdə tutur. Təcrübədə, təmiz şəkildə bə-