Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 45
lıq etməsi və yerli kütləvi informasiya vasitələrinin radikal
dini görüşlərin təbliğatını həyata keçirilməsi müəllif tərə-
findən açıqlanır:
«Məlik: - Televiziya ancaq moizələr verir? – deyə xə-
bər aldı.
-Yox niyə ki, xəbərlər, dualar, din tarixinə aid veriliş-
lər... Məscidlərdən beş rükət namaz da göstərir.
- Bəs tamaşa, şeir, musiqi?
- Aşura günü şaxsey-vaxsey göstərilir, mərsiyələr, no-
hələr oxunur.
- Rəqs, mahnı, muğam necə?
- Əstafürrullah ağa, bunlar ki, şeytan əməlləridir».
Anar sosial sistemin sırf dini prinsiplər əsasında qurul-
masının mənfi nəticələrini romanda açıqlayır, dinin müasir
duruma uyğunlaşdırılması problemini qaldırır.
Şəmil Sadiqin «OdƏrlər»ində dekonstruksiyası Dədə
Əfəndinin dili ilə həyata keçirilir. Dədə Əfəndi qeyri-ərəb
xalqların İslamı sadəcə tanımaları faktını iddia edir. Dədə
Əfəndi qəbul etməklə tanımaq arasında fərqlərə toxunur.
Romanda ərəb dilinin Tanrının dili ola bilməməsi haqqın-
da iddia da diqqətdən yayınmır. Müəllif fikirlərində haqlı-
dır: «Ərəb dili Tanrının dili ola bilməz, oğul, heç vaxt ola
bilməz. Heç indi də deyil. Sadəcə kütlə bunu belə qəbul
edir. O, məkansız, zamansız, rəngsiz, cinssiz, dilsizdir. O,
bütün dilləri bilir. Onun üçün bütün dillər eyni cür anlaşı-
lır. Axı bütün dillər bir dildən – OdƏr dilindən yaranıb».
Dini rekonstruksiya sünni və şiələrin mübarizəsinin
mənasız olmasına dair fikirlərdə də öz əksini tapır. Ko-
mandirin Məhəmmədlə namaza Rəbbin tövsiyə etdiyi dil-
də – ərəb dilində ibadət etməsi mənzərəsini yazar açıqlaya
bilmişdir: «İkisinin də Allahı, peyğəmbəri, inandığı kitab,
