Scheme 1.
Synthesis of ethyl 6-ethoxy-4-phenyl-2-thioxo-1,2,3,4-tetrahydropyrimidine-5-carboxylate (1)
Thiourea (
1.52 gr, 0.02 mol
) is dissolved in the ratio of 5:1 of acetylacetone (5 ml) and ethyl
alcohol (1 ml) and
diethyl malonate (3.04 ml, 0.02 mol)
is added on it by drops.
After being dissolved in the magnetic stirrer for 5 minutes,
benzaldehyde (2.03 ml, 0.02mol)
is
added on it. After being dissolved in the stirrer for 30 minutes, 0.02 ml trifluoroacetic acid catalyst is
added on it and mixed by heating at 60-65ºC. The progress of the reaction is controlled by Sulifol UV
254 plate. After determining the full completion of reaction, solution is evaporated and is cleansed in
ethyl alcohol solution. The white crystalline having the melting temperature of 210ºC is obtained. The
yield is 2.1 g.
Eluent-ethanol:hexane (5:2).
1
H NMR (300 MHz, DMSO-d6) 0.803 (C-CH
3
), 1.28 (s, 3H, CH
3
),
6.5-7.1 (m, H, Ar), 9.034 (s, 1H, NH).
13
C NMR (75 MHz, DMSO-d6) 14.24, 18.33, 19.48, 39.95,
51.05, 59.99, 99.24, 126.92, 130.05, 139.40, 152.08, 166.27.
1-(6-methyl-2-thioxo-4-(p-tolyl)-1,2,3,4-tetrahydropyrimidin-5-yl)ethanone (2)
The yield is 1.5 g., mp.215ºC.
Eluent-ethanol:hexane (5:2).
1
H NMR (300 MHz, DMSO-d6) 1.08 (s, 3H, CH3), 2.074 (C-CH
3
),
2.499 (OC-CH
3
), 5.202 (C-NH), 7.121-7.774 (m, H, Ar), 9.149 (s, 1H, NH).
13
C NMR (75 MHz,
DMSO-d6) 19.33, 21.11, 30.69, 39.95, 54.01, 126.82, 129.50, 141.76, 152.58.
Ethyl 6-methyl-4-phenyl-2-thioxo-1,2,3,4-tetrahydropyrimidine-5-carboxylate(3)
The yield is 1.2 g., mp.152ºC.
Eluent-ethanol:hexane (5:2).
1
H NMR (300 MHz, DMSO-d6) 1.089 (s, 3H, CH3), 2.081 (C-CH
3
),
2.499 (OC-CH
2
), 3.354 (O-CH
2
), 5.138 (C-NH), 7.249-7.740 (m, H, Ar), 9.196 (s, 1H, NH).
13
C NMR
(75 MHz, DMSO-d6) 14.53, 18.24, 31.15, 39.94, 54.41, 59.65, 99.71, 126.70, 127.73, 128.85, 145.32,
148.82, 152.60, 165.80.
Ethyl 4,5-dimethyl-2-thioxo-6-(p-tolyl)hexahydropyrimidine-5-carboxylate (4)
The yield is 2.31 g., mp.211ºC.
Eluent-ethanol:hexane (5:2).
1
H NMR (300 MHz, DMSO-d6) 1.32 (s, 3H, CH
3
), 7.4 (m, H, Ar), 9.35 (s, 1H, NH).
13
C NMR (75 MHz,
DMSO-d6)
24, 29, 39, 51, 83, 118, 122, 124, 128, 133, 142, 150, 180 m.h. (C=S), 204 m.h. (C=O).
1-(5-ethyl-4,6-dimethyl-2-thioxohexahydropyrimidin-5-yl)ethanone (5)
The yield is 2.1 g., mp.209ºC.
Eluent-ethanol:hexane (5:2).
1
H NMR spectrum (DMSO-d6 m.h. δ): 1.31 (t., 3H, CH3); 1.49 (s., 3H, CH
3
);
4.26 (k., 2H, OCH
2
); 4.67 (s.(d.), 1H, CH); 6.85 (d., 1H, NH); 7.02-7.35 (m., 9H, 2Ar).
13
C NMR
(DMSO-d6 m.h. δ) 14.99, 25.89, 62.35, 86.28, 116.85, 122.55, 125.01, 126.21, 126.22, 128.87,
128.88, 130.01, 133.24, 142.16, 151.96, 167.91, 179.05.
This work was supported by the Science Development Foundation unde the President of the Republic
of Azerbaijan - Grant № EİF/GAM-3-2014-6(21)-24/08/4-M-17.
Qafqaz U
N.
Hal
üzvi həl
ləridir. B
komplek
rilməsi o
qrupları
(TAP)
Trixlora
bir mərh
pleksləri
C
Sin
olunmuş
aşkarlan
Bun
sürətlə a
da (DMS
IV INTERN
University
2,6-BİS-(
TRİAZ
.Q.ŞIXALİ
N.E.QƏ
logenləşmiş
ledicilərdə, h
Bu xassələr
ksləri kataliz
olduqca aktu
saxlayan b
sintez edilm
setonitrilin a
hələdə templa
inin sintezi, o
CCl
3
CN + N
ntez edilmiş
şdur. Belə k
mışdır (Şəki
Şəkil 1. B
nunla yanaşı
ani olaraq ge
SO və DMF)
NATIONAL
DİBROM
ZİNİN Sİ
İYEV., N.E
ƏHRƏMAN
liqandlı kom
halogenkarb
r onların ka
zator kimi tə
ualdır. Məhz
is və tris-2,
miş və onl
ammonyakla
at olaraq bis
onların krista
M
I
DM
NH
4
OH
ş kompleksl
ki, kristalda
il 1).
Bis-(2,4-bis(trix
məlum olmu
edir. Qeyd ed
) iştirak etdiy
Şəkil
SCIENTIFIC
MMETİL)
İNTEZİ V
E.ƏHMƏDO
NOVA, G.T
Bakı
nam
A
mplekslərin
bohidrogenlər
atalizator kim
ətbiq etmək
bu baxımdan
,4-(bistrixlor
ların üzvi s
metal duzlar
və tris-(2,4-b
alik quruluşl
II
, M
III
M
n
MCO
lərin RQA
molekullara
xlormetil))-1,3,5
uşdur ki, gös
dək ki, bu za
yi müəyyənlə
2. Komplekslər
C CONFERE
146
)-4,4-DİM
VƏ MOLE
OVA., N.V.
T.SÜLEYM
Dövlət Unive
miqst@gmail.
AZƏRBAYCA
yüksək term
rdə yaxşı hə
mi tətbiq ol
mümkün ol
n tərəfimizdə
rmetil)-1,3,5
sintezdə ka
rı (Cu, Ni, Z
bis(trixlorme
arın RQA tə
Me{NH=C(C
n=2 [ Ni, Cu
tədqiqatları
arası qeyri k
5-triazapentadie
stərilən reak
aman kompl
əşmişdir (Şək
rdə DMSO və D
ENCE OF YO
2
METİL-1,4
EKULYA
.QURBAN
MANOVA,
ersiteti
com
AN
miki davamlı
əll olmaları o
lunması bax
lduğundan o
ən ilk dəfə o
-triazapentad
atalizator kim
Zn, Pd, Fe, M
etil))-1,3,5-tr
dqiqatları tər
CCl
3
)N=C(C
u, Zn, Pd ] ; n
ı zamanı ç
kovalent Cl··
enato Ni
II
komp
siyalar DMS
leksin yaranm
kil 2).
DMF molekulla
OUNG RESE
29-30 April 2
4-DİHİDR
AR QURU
NOVA,Ə.H.
, G.S.BABA
ılığı və kim
onların mara
xımından əh
onların alınm
olaraq yeni bi
dienato Me(
mi aktivliyi
Mn, Co) iştira
riazapentadie
rəfimizdən ə
CCl
3
)NH}
n
n=3 [Co, Mn
x
ox maraqlı
··Cl əlaqələr
pleksində Cl···C
SO və DMF
masında həl
arının iştirakı
EARCHERS
016, Baku, A
RO-1,3,5-
ULUŞU
.HACIYEV
AYEVA
myəvi stabilli
aq oyadıcı k
həmiyyətlidir
ması və səciy
ir üsulla alif
(II,III) kom
i tədqiq ed
akında reaksi
enato Me(II,
ətraflı öyrənil
n, Fe]
x 2(CH
3
)
2
S=
bir fakt m
rinin mövcu
Cl əlaqələri
mühitində ço
lledici molek
Azerbaijan
-
VA,
iyi, əksər
keyfiyyət-
r. Bu tip
yyələndi-
fatik CCl
3
mpleksləri
dilmişdir.
iyasından
III) kom-
lmişdir.
=O
müşahidə
ud olması
ox böyük
kullarının
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
147
Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan
Digər asetonitril törəmələri (CHBr
2
CN, CHCl
2
CN, CH
2
ClCN və.s) ilə bu şəraitdə aparılıan
reaksiyalardan uyğun TAP komplekslərin alınması mümkün olmamışdır. Misal olaraq asetonitril
törəməsi olan CHBr
2
CN ilə aparılıan reaksiyadan digər maraqlı bir nəticənin əldə edilməsini
göstərmək olar. Belə ki, trixlormetil qrupu saxlayan TAP komplekslərindən fərqli olaraq bu zaman
alınan reaksiya məhsulunun (A) bir çox üzvi həlledicilərdə, halogenkarbohidrogenlərdə əsasən də
dixlormetanda həll olmamasına baxmayaraq asetonda çox yaxşı həll olması müəyyən edilmişdir.
Reaksiya məhsulunu NMR və əldə edilmiş monokristalın RQA analizindən müvafiq 1,3,5-
triazapentadien kompleksinin deyil 2,6-bis(dibrommetil)-4,4-dimetil-1,4-dihidro-1,3,5-triazin (1)
birləşməsinin əmələ gəlməsi müəyyən olunmuşdur (Sxem1).
Sxem 1. 2,6-Bis-(dibrommetil)-4,4-dimetil-1,4-dihidro-1,3,5-triazinin sintezi.
2,6-Bis-(dibrommetil)-4,4-dimetil-1,4-dihidro-1,3,5-triazin
1 birləşməsinin tərkibində
(molekulyar quruluşundan da göründüyü kimi Şəkil 3) 4 vəziyyətində heminal dimetil qruplarının
olması reksiya qarışığında ən sadə halda 2,2-dibromo-N-(2,2-dibromo-1-iminoetil)asetimidamid
frqmentini 2 özündə saxlayan birləşmənin olmasını söyləməyə əsas verir. Belə ki, 1 birləşməsində
heminal dimetil qruplarının olması çox ehtimal ki, 2 birləşməsindəki imin qruplarının asetonla
reaksiyası
nəticəsində alına bilər. 2,2-Dibromo-N-(2,2-dibromo-1-iminoetil)asetimidamid
birləşməsinin əmələ gəlməsini isə dibromasetonitrilin CHBr
2
CN ammonyakla NH
3
reaksiyasından
alınmasını və sonuncunun isə asetonda həll olması zamanı asetonla reaksiyasını ilkin olaraq aşağıdakı
sadə çevrilmələrlə göstərmək olar. Qeyd edək ki, bu sxemdə metalın (Zn) reaksiyanın başlanğıcında
nitril qrupu C≡N ilə qarşılıqlı təsiri, kompleksin əmələ gələməsi və DMSO molekulunun reaksiyadakı
rolu nəzərə alınmamışdır.
Əlbətdə bu təklif olunan mülahizələr və reaksiya sxemləri son nəticəni təsdiqləsədə aşağıdakı
bir sıra suallara tam cavab vermir:
Sink asetatın Zn(CH
3
COO)
2
reaksiyadakı rolu. Ümumiyyətlə sink əvvəldən reaksiyada
iştirak edirmi ?.
Kompleksin əmələ gəlməməsinin və ya əmələ gəlibsə onun son mərhələdə həlledici
kimi götürülmüş asetonla adi şəraitdə reaksiya ya necə girməsini ?.
Reaksiya ümumi xarektr daşıyırmı ?. Yəni digər metallr və ketonlarla eyni nəticə
alınacaqmı ?.
Sintezdə və kristallaşmada molekullararası qeri-kovalent halogen-halogen qarşılıqlı
təsirlərin rolu ?.
Sualların bir birilə sıx əlaqəli oldugunu nəzərə alaraq onların hər birinə əsaslı cavab vermək və
reaksiyanın mexanizmini dəqiqləşdirmək üçün tərəfimizdən bir çox eksperimantal və fiziki
tədqiqatların aparılması nəzərdə tutulmuşdur.
RQA
tədqiqatları nəticəsində 2,6-Bis(dibrommetil)-4,4-dimetil-1,4-dihidro-1,3,5-triazin
birləşməsində tsikildəki 3 və 5 vəziyyətdəki azot atomları ilə qonşu molekuldakı dibrommetil
qruplarının H atomları arasında kifayət qədər güclü molekullararası hidrogen rabitələrinin (4 ədəd
C=N···H-C, 2.357Å) mövcud olması müəyyən edilmişdir (Şəkil 3).
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
148
Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan
Şəkil 3. 2,6-Bis-(dibrommetil)-4,4-dimetil-1,4-dihidro-1,3,5-triazinində
molekullararası hidrogen rabitəsi qırıq-qırıq xətlərlə göstərilmişdir.
Qeyd edək ki, RQA tədqiqatları nəticəsində Bis-(2,4-bis(trixlormetil))-1,3,5-triazapentadienato
Me(II)komplekslərində müşahidə edilən molekullararası qeyri-kovalent halogen-halogen (Cl···Cl)
əlaqələr kimi 2,6-Bis-(dibrommetil)-4,4-dimetil-1,4-dihidro-1,3,5-triazin kristalında da molekullar-
arası qeyri-kovalent halogen-halogen ( Br···Br ) əlaqələrinin də movcud olması müşahidə edilmişdir
ki, bu da kristalın qablaşmasında öz rolunu oynamışdır (Şəkil 4).
Şəkil 4. Molekullararası qeyri-kovalent halogen-halogen ( Br···Br ) əlaqələri qırıq-qırıq xətlərlə göstərilmişdir.
Beləliklə, tərəfimizdən yeni bir heterotsikilləşmə reaksiya əsasında bir mərhələdə 2,6,4,4
vəziyyətlərdə əvəzediciləri olan 1,4-dihidro-1,3,5-triazin birləşməsinin sintez üsulu işlənib
hazırlanmışdır.
HACCP AND PRE-REQUISITE IN THE CHOCOLATE
MANUFACTURE
Maltam SHAMILOVA
Warsaw University Life Sciences
meltemshamilova@gmail.com
POLAND
It is important to note that food safety in chocolate procedures ought to be overseen through
the implementation of pre-requisite projects, and HACCP. It is therefore that the hazard classification
utilized to characterize the diverse sorts of food security hazard follows that utilized by the HACCP
technique –namely physical, chemical (including allergen risks) and biological (microbiological)
hazards.The sources of physical hazards during chocolate manufacturing and processing usually fall
into one of the following categories:
Qafqaz U
There ar
– the int
producti
Alth
microbio
matrices
that have
low num
acidic en
producin
incoming
known p
harvestin
breaking
leaves, r
also be
again, go
visitors a
A
and cont
ordinaril
scratchin
for ever
manufac
the confe
Inco
Pro
Failu
Chem
Chem
IV INTERN
University
re two main s
trinsic contam
on process.
hough choc
ological haza
s; in fact peri
e been assoc
mber of cells.
nvironment
ng clinical s
g raw mater
potential we
ng, fermentin
g of the pod
re-utilized w
controlled d
ood manufac
and contracto
A key comp
trol of water
ly focussed
ng, brushing
ry item furt
cturing practi
fectionery ind
oming raw m
ocessing equ
ures in pre-
programm
mical hazard
ingredie
mical hazar
during pro
NATIONAL
sources of ch
mination of i
colate is a
ard can survi
iods of sever
ciated with th
Thus, the fa
of the stom
symptoms. S
rials, or thro
ellspring of
ng and dryin
by many nu
wooden comp
during the p
cturing pract
ors should st
ponent in the
r. Cleaning s
towards clea
, and vacuum
thermore, p
ice programs
dustry to kee
materials
uipment
requisite
mes.
ds in incomin
ents
ds occurrin
ocessing
SCIENTIFIC
hemical cont
incoming raw
relatively d
ive in chocol
ral years hav
he presence o
atty matrix o
mach and allo
Salmonella m
ough inadequ
f Salmonella
ng. The mas
umerous sou
partments, in
production p
tices are imp
trictly follow
e aversion of
strategies util
aning where
m cleaning.
roducing pr
s, to guarant
ep on deliveri
• forei
glass
sand
• stirr
tem
gask
conv
• emp
prod
awa
• Hea
met
brom
ng
• use o
equi
man
and
of pr
g
C CONFERE
149
amination du
w materials,
dry product
late products
ve been repor
of Salmonell
f chocolate a
owing them
may be intr
uate hygiene
a, because o
sh and beans
urces, includ
nsects and a
processes of
perative in th
w basic person
f Salmonella
lized as a pa
ever conceiva
All food sec
rocess throu
tee that such
ing protected
gn materia
s, fi brous m
d,meetal sta
rers, conche
perers and
kets,breakag
veyor belts,
ployees,prov
duct exposu
reness
avy
tals(Cadmiu
mide),Mine
of chemical
ipment,Oils
ny items of p
upkeep of t
roduction li
ENCE OF YO
2
uring chocol
and contami
t, with a l
s for longer p
rted. The num
la in chocola
actually prote
to colonize
roduced into
e practices a
of poor clea
s are pollute
ing hands an
animals. Also
other sensit
he preventio
nal hygiene r
a in chocolat
art of chocol
able. Cleanin
curity hazard
ugh the HA
h risks are ef
d and pleasur
ls,including
material, loo
aples,supplie
es, screw fe
depositors,
ge of plastic
breakage o
vision of su
ure,preventi
um),Mycot
eral oils
ls for cleani
s and grease
processing e
the product
nes and en
OUNG RESE
29-30 April 2
ate manufact
ination that m
low water
periods of tim
mbers of foo
ate, often cau
ects the Salm
e the lower
o the choco
at the factory
anliness con
ed contamina
nd instrumen
o the hazard
tive chocola
on of Salmon
rules.
te procedures
late assembli
ng strategies
ds ought to b
ACCP approa
ffectively co
rable produc
stones, wo
ose shells, d
ers.
eeders,pum
,rubber sea
c moulds,fra
f plastic mo
itable tools
ion of pests
toxins,Pest
ng confecti
es, which ar
equipment,
tion environ
suring good
EARCHERS
016, Baku, A
turing and pr
may occur d
activity Sal
me than in o
od poisoning
used by a sur
monella cells
gastrointesti
late process
y. Cocoa bea
nditions duri
ated during
nts of gather
d of Salmone
ate ingredien
nella. All em
s is the mini
ing and prep
s incorporate
be precisely
ach, includi
ontrolled, to
cts.
ood, metal,
ust and
ps, mixers,
ls and
aying of
oulds
,minimizing
s,staff
ticides(Met
onery
re necessary
, to mainten
nment, to p
d ventilation
Azerbaijan
rocessing
during the
lmonella-
ther food
outbreak
rprisingly
from the
nal tract,
s through
ans are a
ing bean
and after
rers, soil,
ella must
nts. Once
mployees,
imization
paring are
e manual
assessed
ing good
empower
g
thyl
y to
nance
rotect
n
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
150
Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan
PARA-KREZOLUN İZOPRENİN TSİKLODİMERLƏRİ İLƏ
KATALİTİK ALKİLLƏŞMƏ REAKSİYALARI
R.Ə.MEHDİZADƏ, İ.Q.NƏZƏROV, F.V.QULİYEV, R.M.ƏLİYEV, Ç.Q.RƏSULOV
Azərbaycan MEA Neft-Kimva Prosesləri İnstitutu
mehtizaderoya@mail.ru
AZƏRBAYCAN
Son illərin mövcud ədəbiyyat araşdırmaları göstərir ki, para-metil, para-üçlü-butil, para-amil,
para-üçlü-oktilfenollar əsasında alınmış müxtəlif çeşidli kimyəvi əlavələr sənayenin müxtəlif
sahələrində müvəffəqiyyətlə istifadə olunurlar. Son vaxtlar onlar oliqo-və polimerləşmə proseslərində
istifadə olunan katalizatorlara liqand kimi, kənd təsərrüfatı bitkilərində xəstəliklərə və ziyanvericilərə
qarşı dərman preparatı kimi geniş istifadə olunmaqdadırlar.
Təqdim olunan məqalə para-krezolun KУ-23 katalizatorunun iştirakı ilə di-pren, dipenten və
onların qarışığı ilə alkilləşmə reaksiyalarının tədqiqinə həsr olun-muşdur.
Tədqiqatlarda xammal kimi para-krezol (P-KR), 1-metil-3-izopropenil-tsiklo-heksen-l-il (dipren),
l-metil-4-izopropeniltsikloheksen-l-il (dipenten) və onların qarı-şığından (160-180°C fraksiyası)
istifadə edilmişdir.
Dipren(DP) izoprenin avtoklavda tsiklodimerləşməsi reaksiyasından alınır və təmizləndikdən
sonra aşağıdakı fıziki-kimyəvi xassələrə malik olur: T
q
=160-161°C, n
D
20
=1.4656, d
4
20
= 0.8347, mol
kütlə-136. Dipenten (DPT) də eyni üsul ilə alınır və qovulduqdan sonra aşağıdakı xassələrə malik olur:
T
q
=l74-175°C, n
D
20
=1.4745, d
4
20
=0.8476, mol kütlə-136. İzoprenin tsiklodimeri (İTSD) (160-180°C
fraksiyası) avtoklavda izoprenin tsiklodimerləşməsindən alınır. Alınmış məhsuldan 160-180°C
fraksiyası qovulub ayrılır. İTSD əsasən DP və DPT qarışığından ibarətdir və aşağı-dakı fıziki-
Dostları ilə paylaş: |