DƏrs vəSAİTİ Азярбайъан Республикасы Тящсил Назирлийи Елми-Методик Шурасынын

Məsələ  44.  ABCD  tetraedri  verilmişdir.  [AD]-dən 
keçib (ВС)-уə paralel olan müstəvi ib ABC müstəvisinin 
kəsişmə xəttini qurun. 
Göstəriş.  Tetraedrin  A  təpəsindən  oturacaq 
müstəvisində  olmaqla  (ВС)-уə  paralel  düz  xətt  çəkmək 
kifayətdir. 
Müstəqil həll etmək üçün məsələlər. 
1.  Düzgün  dördbucaqlı  prizmanın  oturacağının 
diaqonalından keçib prizmanın diaqonalına paralel olan 
müstəvi kəsiyini qurur. Kəsiyin sahəsi S olarsa, bu kəsiyə 
paralel  olub  prizmanın  oxunu  1:3  nisbətində  bölən 
kəsiyin sahəsini tapın. 
2.  Düzgün  dördbucaqlı  prizmanın  oturacağının  iki 
qonşu  tərəfinin  orta  nöqtələri  və  oxunun  orta 
nöqtəsindən  keçən  müstəvi  kəsiyini  qurun.  Kəsiyin 
sahəsinin  S  olduğunu  bilərək  bu  kəsiyə  paralel  olan  və 
prizmanın  oxunu  1:3  nisbətində  bölən  kəsiyin  sahəsini 
tapın. 
3. 
Dördbucaqlı 
piramidanın 
oturacağının 
diaqonalından  keçib  yan  tilinə  paralel  olan  müstəvi 
kəsiyini qurun. 
4. SABCD dördbucaqlı piramidasının oturacağının 
AB  və  AD  tərəfləri  üzərində  verilmiş  E  və  F 
nöqtələrindən  keçib  SA  tilinə  paralel  müstəvi  kəsiyini 
qurun. 

5. S ABCD düzgün dördbucaqlı piramidasının S A
 
və  SC  yan  tillərinin  M  və  N  orta  nöqtələrindən  və 
oturacağın, BD diaqonalını |BK| : |KD| = 1:3 nisbətində 
bölən К nöqtəsindən keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
6.  SABCD  dördbucaqlı  piramidasının  A  təpə 
nöqtəsindən  və  SC  yan  tili  üzərində  verilmiş  M 
nöqtəsindən  keçib  oturacağın  BD  diaqonalına  paralel 
müstəvi kəsiyini qurun. 
7.  ABCDA
1
B
1
C
1
D
1
  düzbucaqlı  paralelepipedinin 
A
1
B
1
 və A
1
D
1
 tillərinin M və N orta nöqtələrindən keçib 
paralelepipedin A
1
C diaqonalına paralel müstəvi kəsiyini 
qurun. 
 
4.4. Düz xətt və müstəvinin perpendikulyarlığına 
aid məsələlər 
 
"Düz xətt və müstəvilərin perpendikulyarlığına" aid 
müstəvi  kəsiklərinin  qurulması  yalnız  həmin  mövzunun 
əsas  məsələlərinin  daha  dərindən  mənimsənilməsinə 
deyil, həmçinin prizma və piramidanın bir sıra xassələrini 
də öyrənməyə imkan verir. 
Məsələ 
45. 
SABCD 
düzgün 
dördbucaqlı 
piramidasının  [SC]  yan  tili  üzərində  verilmiş  E 
nöqtəsindən 
ABCD 
oturacaq 
müstəvisinə 
perpendikulyar keçirin. 
Həlli.  SAC  müstəvisində  [SO] 

[AC]  olduğundan 
həmin müstəvi üzərində [EF] || [SO] çəkərək [EF] 

 [AC] 
= F qururuq.  
EF tələb edilən düz xətdir. 
Məsələ  46.  SABC  düzgün  üçbucaqlı  piramidasının 
ABC  oturacağının  daxilində  yerləşən  D  nöqtəsindən 
ABC oturacağına perpendikulyar qaldırın. 

Həlli.  ABC  müstəvisi  üzərində  О  və  D 
nöqtələrindən (EF) çəkərək (EF)||[AB]=E və (EF) 

 [ВС] 
=  F  qururuq.  SEF  müstəvisi  üzərində  [DK]  ||  [OS] 
çəkərək,  [DK) 

  [SF]  =  К  qururuq.  (DK)  tələb  edilən 
perpendikulyardır. 
Məsələ 
47. 
ABCDEFA
1
B
1
C
1
D
1
E
1
F
1
 
düzgün 
altıbucaqlı  prizması  verilmişdir.  Üst  oturacağın  A
1
  təpə 
nöqtəsindən DD
1
CıC yan üzünə və həmin oturacağın C
1
 
təpə  nöqtəsindən  EE
1
F
1
F  yan  üzünə  perpendikulyar 
endirin. 
Həlli. Məlumdur ki, [A
1
C
1
] 

 [D
1
C
1
]-dir. Həmçinin 
[A
1
C
1
] 

  [CC
1
]-dir.  Onda  [A
1
C
1
] 

  [CC
ı
D
ı
D]  olar.  Eyni 
qayda ilə [С
1
E
1
] 

 [EE
1
FF
1
] qururuq. 
Məsələ  48.  ABCDA
1
B
1
C
1
D
1
  kubunun  A
1
  təpə 
nöqtəsindən  ABCD  oturacağının  (AB)  və  A
1
B
1
C
1
D] 
oturacağının 
(D
1
C
1
) 
tilindən 
keçən 
müstəviyə 
perpendikulyar endirin. 
Həlli.  [A
1
D
1
] 

  [AA
1
]; 

AA
1
D  bərabəryanlıdır. 
Onda  [A
1
O] 

  [AD
1
]  olur.  Məlumdur  ki,  [AB] 

 
[AA
1
DD
1

-dir. Onda [AB] 

 [A
1
O] olduğunu alırıq. 
Məsələ  49.  Düzbucaqlı  prizmanın  oturacaq 
müstəvisi üzərində verilmiş nöqtədən və 
a) hər biri bir yan tildə olan iki nöqtədən; 
b)  hər  biri  bir  yan  üzdə  olan  iki  nöqtədən  keçən 
müstəvi kəsiyini qurun.  
Həlli.  a)  Tillər  üzərindəki  M  və  N  nöqtələrinin 
oturacaq  müstəvisi  üzərindəki  proyeksiyalarını  taparaq 
kəsən  müstəvinin  oturacaq  müstəvisi  üzərindəki  К  izini 
qururuq. Sonra (KM) çəkib. 
Q=[КМ)

[AD]; 
G=[KM)

[DC] 
qururuq. 
[QN)

[D
1
A
1
]  =  E  və  [GP)

[D
1
C
1
]=F  qurub  (EF) 
çəkirik,  (EF)

[A,B,]=L  və  (EF)  П  [B
1
C
1
]=H  taparaq 
verilmiş prizmanın QGPHLN kəsiyini qururuq. 

D
1
 
P 
C
1
 
A
1
 
A 
R 
B 
C 
Q 
B 
O 
K 
D 
N 
L 
K
1
 
M 
Məsələnin  b)  bəndində,  a)  bəndinə  analoji  olaraq 
həll edilir. 
Məsələ 50. Kubun diaqonalına perpendikulyar olub 
(şəkil  139)  onun 
ortasından  keçən 
müstəvi  kəsiyini 
qurun. 
Həlli. 
Kubun 
bir 
təpəsindən  çıxan 
üc 
tilinin 
uclarından  keçən 
müstəvi 
həmin 
təpədən 
çıxan 
diaqonalına 
peprendikulyar 
olması  aşkardır. 
Yəni  [A
1
C] 

 
(AB
1
D
1
).  Onda 
(AC)-nin  O  orta 
nöqtəsindən  (AB
1
D
1
)-ə  paralel  müstəvi  qursaq,  həmin 
müstəvi məsələdə tələb edilən müstəvi olacaqdır. 
Doğrudan  da,  (АА
1
С
1
C)  müstəvisi  üzərində  olan 
həmin  О  nöqtəsindən  (ОМ)||(AE)  çəksək,  onda 
(ОМ)

(A
1
C
1
)=M qurarıq. 
Bu  halda  M  nöqtəsi  kəsən  müstəvi  ilə  A
1
B
1
C
1
D
1
 
üzünün  kəsişmə  xətti  üzərindəki  nöqtə  olacaqdır.  Kəsən 
müstəvi  (AB
1
D
1
)-ə  paralel  olduğundan  (PQ)  ||  [B
1
D
1
] 
çəkirik.  Sonra  (DD
1
C
1
C)  üzündə  P  nöqtəsindən  [PH)  || 
[AB
1
,  (AA
1
D
1
D)  üzündə  H  nöqtəsindən  [PH)  ||  [AD]  və 
i.a.  çəkərək  əməliyyatı  qapalı  çoxbucaqlı  alınana  qədər 
davam 
etdiririk. 
Nəticədə 
kəsikdə 
QPHLRK 
altıbucaqlısı alınmış olar. 
Şəkil 139 

Məsələ  51.  Düz-
gün  dördbucaqlı  pira-
midanın  (şəkil  140) 
oturacağı  tərəfinin  M 
orta  nöqtəsindən  ke-
çib  onun  diaqonalına 
paralel  və  qarşıdakı 
yan  tilə  perpendikul-
yar  olan  müstəvi  kəsi-
yini qurun.  
Həlli. 
ABCD 
müstəvisində 
[MN)||[AC]  qurun  N 
və  E=[MN)

[BD]  nöqtəsini  tapırıq.  Sonra  SBD 
müstəvisi  üzərində  E  nöqtəsindən  [EF)

[SD]  çəkərək 
F=[EF)

[SD]  və  O=[EF]

[SO]  qururuq.  Daha  sonra 
SAC  müstəvisi  üzərində  O
1
  nöqtəsindən  (QG)  ||  [AC] 
çəkib  (QG)  ||  [SC]  =  Q  və  (GQ) 

  [SA]  =  G  qursaq, 
piramidanın  MNQFG  kəsiyini  qurarıq.  Bu  kəsiyin 
oturacağın  AC  diaqonalına  paralel  olması  aşkardır. 
MNQFG 
kəsiyinin 
piramidanın 
SD 
tilinə 
perpendikulyar olduğunu isbat edək. Doğrudan da, [SO] 
1  (ABCD)  olduğuna  görə  [SO] 

  [BD]  və  [SO] 

  [AC] 
alırıq. [AC] 

 [BD] və [AC] || [MN] olduğundan [MN] 

 
[BD] alırıq. 
Qurmaya görə [EF] 

[SD]-dir. Düz xəttin müstəviyə 
perpendikulyar olması teoreminə görə [SD] 

(MNQFG) 
olur. 
Qeyd edək ki, F nöqtəsini qurduqdan sonra kəsiyin 
Q və G təpələrini başqa üsulla da qurmaq olardı. Belə ki, 
SDC  müstəvisi  üzərində  [FQ] 

  [SD]  və  SDA  müstəvisi 
üzərində  [GF] 

[SD]  çəkib  Q  və  G  nöqtələrini  qurmaq 
olar. 
Müstəqil həll etmək üçün məsələlər: 
Şəkil 140 

1.  Düzgün  üçbucaqlı  S  ABC  piramidasının 
oturacağının  AB  və  AC  tərəflərinin  orta  nöqtələrindən 
keçib  onun  SA  tilinə  perpendikulyar  müstəvi  kəsiyini 
qurun. Kəsiyin növünü müəyyən edin. 
2.  Düzgün  dördbucaqlı  SABCD  piramidasının 
oturacağının  AB  və  ВС  tərəflərinin  orta  nöqtələrindən 
keçib  yan  tilə  perpendikulyar  olan  müstəvi  kəsiyini 
qurun. 
3. Üçbucaqlı piramidanın ABC oturacağının AC və 
ВС yan tərəflərinin, həmçinin SAB yan üzünün SA və SB 
yan  tillərinin  uzunluqları  bərabərdir.  Piramidanın  AB 
tilindən  keçib  SC  yan  tilinə  perpendikulyar  müstəvi 
kəsiyini qurun. 
4.  Düzgün  dördbucaqlı  SABCD  piramidasının 
oturacağının  В  təpə  nöqtəsindən  keçib  SD  yan  tilinə 
perpendikulyar olan müstəvi kəsiyini qurun. 
5.  Düzgün  dördbucaqlı  SABCD  piramidasının 
oturacağının  BD  diaqonalından  keçib  onun  yan  tilinə 
perpendikulyar olan müstəvi kəsiyini qurun. 
6. ABCA
ı
B
ı
C
1
 mail prizmasının oturacaqları [AB] = 
[AC] və [A
1
B
ı
] = [A
1
C
ı
] olan üçbucaqdır. Prizmanın AA
1
 
yan  tili  oturacağın  tərəfləri  ilə  bərabər  bucaqlar  əmələ 
gətirir.  D 

  [AAı]  nöqtəsindən  prizmanın  yan  tillərinə 
perpendikulyar  müstəvi  kəsiyini  (perpendikulyar  kəsiyi) 
qurun. 
 
4.5. Cismin müstəvi kəsiyinin qurulmasına  
aid çalışmalar 
 
Bu  paraqrafda  olan  məsələlər  həllinə  verilən 
göstəriş,  məsələnin  bütün  mümkün  olan  hallarına  aid 
deyil,  ancaq  bir  həll  üçündür.  Oxucunun  təşəbbüsünün 
qarşısını almamaq üçün о, qalan halları özü axtarmalıdır. 

Bəzi  həllərə  verilən  göstərişdə  şəkil  çəkilməmişdir. 
Bu iş oxucunun üzərinə buraxılmışdır. 
Söylədiyimiz  kimi  hər  bir  qurma  məsələsi  dörd 
mərhələdə 
aparılmalıdır. 
Vəsaitin  həcmi 
imkan 
vermədiyindən  biz  burada  ancaq  qurma  mərhələsi  ilə 
kifayətlənmişik.  Zənn  edirik  ki,  verdiyimiz  göstərişə 
əsasən bütün mərhələləri tapmaq olar. 
Oxucu  uyğun  məsələyə  aid  şəkil  qurarkən  о 
hərflərin  düzülüşündə  saat  əqrəbi  hərəkətinin  əks 
istiqamətini nəzərə almalı və şəklin sadəliyi və doğruluğu 
haqqında  yuxarıda  söylədiyimiz  tövsiyələri  də  nəzərə 
almalıdır. 
Bəzi 
məsələlərdə 
verilən 
nöqtələrin 
yerini 
dəyişməklə bir məsələ bir neçə məsələyə ayrılmışdır. Belə 
məsələlərin  didaktik  əhəmiyyəti  olduğunu  nəzərə  alaraq 
başqa  məsəblərin  həllində  də  oxucuların  bu  üsuldan 
istidafə etməsini faydalı hesab edirik. 
İrəlidə  göstərdiyimiz  kimi  bəzi  məsəblərdə  qurma 
tələbi  ilə  yanaşı  hesablama  və  isbat  tələbləri  də  vardır. 
Hesablama  tələbləri  olan  məsələləri  əvvəlcə  ümumi 
şəkildə həll edib sonra  onun verilən elementlərini yerinə 
yazmaqla nəticəni almaq daha münasibdir. 
İndi  də  müstəqil  həll  etmək  üçün  çalışma 
nümunələrini göstərək. 
1.  S  ABC  piramidası  müstəvi  ilə  kəsilmişdir.  Bu 
müstəvi  piramidanın  SC  tilini  M  nöqtəsində,  ABC 
oturacağını  К  və  N  nöqtələrdən  К 

  [AB],  N 

[AC] 
kəsir. Piramidanın bu nöqtələrdən keçən müstəvi kəsiyini 
qurun. 
2. 
SABCD 
piramidasını 
kəsən  müstəvinin 
oturacaqdakı  izi   -dir.  (  -oturacağın  AD  və  AB 
tərəflərini  uyğun  olaraq  Q  və  N  nöqtələrində  kəsir).  Bu 
müstəvi  piramidanın  SC  tili  üzərində  verilmiş  M 
nöqtəsindən keçir. Kəsiyi qurun. 

3. ABCAıB
1
C
1
 kəsik piramidasının alt oturacağının 
AB  və  AC  tərəflərinin  M  və  N  orta  nöqtələrindən 
keçməklə AAı tilinə paralel olan müstəvi kəsiyini qurun. 
4. SABC düzgün üçbucaqlı piramidasında SB və SC 
yan  tillərinin  M  və  N  orta  nöqtələri  verilmişdir.  Bu 
nöqtələrdən və oturacağın О mərkəzindən keçən müstəvi 
kəsiyini qurun. 
5.  ABCA
1
B
1
C
ı
  üçbucaqlı  kəsik  piramidasında 
oturacağın  AB  və  AC  tərəflərinin  orta  nöqtələrindən 
keçməklə  BB
1
  yan  tilinə  paralel  olan  müstəvi  kəsiyini 
qurun. 
6.  ABCAıBıC
1
  prizmasını  kəsən  müstəvinin 
oturacağındakı izi   -dir. (  -oturacağın tərəflərini kəsmir 
və  onlara  paralel  deyildir).  Prizmanın  BB
1
C
ı
C  üzündə 
müstəvinin keçdiyi К nöqtəsi verilmişdir.   düz xəttindən 
və К nöqtəsindən keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
7.  ABCDA
1
B
1
C
1
D
1
  prizmasını  kəsən  müstəvinin 
ABCD  oturacağındakı  izi   -dir.  (  -  oturacağın 
tərəflərini kəsmir və onlara paralel deyildir), Bu müstəvi 
1
3
1
AA
AM

  olmaqla  M  nöqtəsindən  keçir.  Prizmanın 
müstəvi kəsiyini qurun. 
8.  ABCA
1
B
1
Cı  prizmasını  kəsən  müstəvinin  ABC 
oturacağındakı  izi  MN  düz  xəttidir.  (M 

  [AB],  N 

[ВС]).  Bu  müstəvi  prizmanın  CC
1
  tilini 
1
1
3
1
CC
K
C

 
olmaqla  К  nöqtəsində  kəsir.  Prizmanın  müstəvi  kəsiyini 
qurun. 
9.  ABCDA
1
B
1
C
ı
D
ı
  dördbucaqlı  prizması  üst 
oturacağın  A
1
B
ı
  tilində  verilmiş  M  nöqtəsindən  keçir  və 
onun  alt  oturacaq  müstəvisi  üzərindəki  izi   -dir  (    - 
oturacağın  tərəflərini  kəsmir  və  onlara  paralel  deyildir). 
Prizmanın müstəvi kəsiyin qurun. 

10. 
SABC 
piramidasım 
kəsən 
müstəvinin 
oturacağındakı izi   -dir (  -oturacağın tərəflərini kəsmir 
və onlara paralel deyildir. Kəsən müstəvi    düz xəttindən 
və  piramidanın  ASB  üzündə  verilmiş  M  nöqtəsindən 
keçir. Piramidanın müstəvi kəsiyini qurun. 
11. ABCA
ı
B
1
C
1
 prizmasını kəsən müstəvi onun üst 
oturacağının  daxili  M  nöqtəsindən  keçir.  Həmin 
müstəvinin  alt  oturacaq  müstəvisindəki  izi   -dir  (  -
oturacağın  tərəflərini  kəsmir  və  onlara  paralel  deyildir). 
Prizmanın müstəvi кəsiyini qurun. 
12.  DABC  piramidasını  kəsən  müstəvinin  ABC 
oturacağındakı izi   -dir (   -oturacağın tərəflərini kəsmir 
və  onlara  paralel  deyildir).  Кəsən  müstəvi     düz 
xəttindən  və  piramidanm  daxilində  verilmiş  К 
nöqtəsindən keçir. Piramidanın müstəvi kəsiyini qurun. 
13.  ABCA
1
B
1
C
1
  üçbucaqlı  prizması  daxilində  К 
nöqtəsi və kəsən müstəvinin alt oturacaq müstəvisindəki 
   izi  verilmişdir.  Prizmanın     düz  xəttindən  və  К 
nöqtəsindən keçon müstovi kəsiyini qurun. 
14.  ABCDA
1
B
1
C
1
D
1
  prizması  daxilində  E  nöqtəsi 
və  kəsən  müstəvinin  alt  oturacaqdakı     izi  verilmişdir. 
Prizmanın    düz xəttindən E nöqtəsindən keçon müstovi 
kosiyini  qurun.     düz  xəttinin  və  E  nöqtəsinin  müxtəlif 
vəziyyətləri üçün kəsiyi qurun. 
15.  Dördbucaqlı  piramidanın  üç  müxtəlif  üzündə 
verilmiş nöqtələrdən keçon müstəvi kəsiyini qurun. 
16. Dördbucaqlı piramidanın üç müxtəlif yan tilləri 
üzərində  verilmiş  nöqtələrdən  keçən  müstəvi  kəsiyini 
qurun. 
17.  Dördbucaqlı  piramidada  oturacağın  bir 
tərəfindən  və  bu  tərəfin  qarşısında  duran  üzdə  verilmiş 
nöqtədən keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
18. MABCD düzgün dördbucaqlı piramidasında 
A
1
 

 [MA

 C
1 

 [MC ] 

A
A
MA
1
1

 və 
MC
MC
4
3
1

 
 
verilir. (A
1
BC
1
) kəsiyini qurun. 
19. ABCA
1
B
1
C
1
 prizmasında 
1
1
2
1
BB
M
B

, 
1
1
1
3
1
C
A
N
A

 və 
1
1
1
2
1
B
A
K
A

 
 
 




1
1
1
1
,
,
B
A
K
CC
N
BB
M



 
verilmişdir. (MNK) kəsiyini qurun. 
20. Düzgün dördbucaqlı SABCD piramidasında 
SA
SK
3
2

, 
SB
SL
2
1

 
SC
SM
3
1

 
 
 
 


SC
M
SB
L
SA
K



,
,
 
olduğunu bilərək (LKM) kasiyini qurun. 
21. Düzgün dördbucaqlı prizmanın oturacağının bir 
tərəfindən əa 
1. prizmanın yan üzündə; 
2. üst oturacaq üzündə; 
3. üst oturacağın tərəfı üzərində; 
4.  prizmanın  daxilində  verilmiş  M  nöqtəsindən 
keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
22. SABCD düzgün piramidasının oturacağının ВС 
tarafından va 
1. piramidanın SD yan tili üzərində; 
2. (ASD) yan üzünda; 
3. SO hündürlüyü üzərində verilmiş M nöqtəsindən 
keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
23.  Düzgün  dördbucaqlı  piramidanın  oturacağının 
diaqonalından  yan  üzün  apofemina  paralel  müstəvi 
keçirin, kəsiyi müəyyən edin. 

24.  SABCD  piramidasının  AD  tili  üzərində  E 
nöqtəsi verilmişdir. Oturacağın CA diaqonalından keçib 
SE düz xəttinə paralel olan müstəvi kəsiyini qurun. 
25.  ABCDAıBıCıDı  prizmasının  (AA
1
),  (BB
1
)  va 
(CC
1
) tilləri üzərində 
1
3
1
AA
AL

, 
1
2
1
BB
BN

 və 
1
3
2
CC
CM

 
olmaqla  L, 
N 
va  M  nöqtələri  verilmişdir.  Prizmanın  bu 
nöqtələrdən keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
26.  ABCDA
1
B
1
C
1
D
1
  prizmasının  AA
1
,  DD
1
  tilləri 
üzərində və BB
1
C
1
C yan üzündə aşağıdakı şərtləri ödəyən 
M, N,
 
L nöqtələri verilmişdir: 
AA
AM
4
1

, 
1
3
2
DD
DN

 
L  -  yerləşdiyi  yan  üzün  diaqonallarının  kəsişmə 
nöqtəsidir.  Prizmanın  M,  N,  L  nöqtələrindən  keçən 
müstəvi kəsiyini qurun. 
27. 
Düzgün 
piramidanı 
kəsən 
müstəvinin 
oturacağındakı / izi va piramidanın hündürlüyü üzərində 
H  nöqtəsi  verilmişdir  /  düz  xəttindən  va  H  nöqtəsindən 
keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
28.  SABC  piramidasının  SA  va  SC  yan  tillari 
üzarinda  uyğun  olaraq  M  va  N  nöqtələri,  oturacaq 
müstəvisi üzarinda isa К nöqtəsi verilmişdir. Piramidanın 
(MNK) kasiyini qurun. 
29.  ABCA
1
B
1
C
1
  prizmasında  C
1
A
1
,  C
1
B
1
  va  CA 
tillari üzərində uyğun olaraq aşağıdakı şərtləri ödəyən D, 
E, M nöqtələri verilmişdir: 
1
1
1
2
1
A
C
D
C

, 
1
1
1
3
2
B
C
E
C

, 
CA
CM
4
3

 
Prizmanın  verilən  nöqtələrdən  keçən  müstəvi 
kəsiyini qurun. 

30. Kubun 
 
1
BB
K

 və 
1
4
1
BB
BK

; 


1
DD
L

 və 
1
4
1
DD
DL

; 
 
AB
M

 və 
AB
AM
3
1

 
nöqtələrindən keçən müstəvi kəsiyini qurun. 
31. Kubun 


1
DD
K

 və 
1
8
1
DD
DK

; 
 
1
CC
L

 və 
1
4
3
CC
CL

 


1
1
B
A
M

 və 
1
1
MB
M
A

 
nöqtələrindən keçan müstəvi kəsiyini qurun. 
32.  Kubun  К

[CD]  va  |DK|=|KC|;  L

[AD]  va 
|AL|=|LD| və  
M 

[BBı] və |BM| = |MB
1
| nöqtələrindən keçən müstəvi 
kəsiyini qurun. 
33. Kubun 
 
AD
K

 və 
AD
AK
4
3

 


1
DD
L

 və 
1
2
1
DD
DL

; 
 
1
CC
M

 və 
1
8
5
CC
CM

 
nöqtələrindən кеçən müstəvi kasiyini qurun. 
34.  Düzgün  üçbucaqlı  piramidada  oturacağın 
tərəfmdən  qarşıdakı  yan  tilə  perpendikulyar  müstəvi 
keçirilmişdir.  Piramidanın  hündürlüyü  H  və  oturacağın 
tərəfı a olarsa, alınan kəsiyin sahəsini tapm. 
35.  Düzgün  dördbucaqlı  piramidanın  oturacağının 
təpə  nöqtəsindən  yan  tilə  perpendikulyar  müstəvi 
keçirilmişdir.  Piramidanın  yan  tili  hündürlüklə  30°-li 

bucaq  əmələ  gətirib  və  oturacağın  tərəfı  a  olarsa  alınan 
kəsiyin sahəsini tapın. 
36.  Verilmiş  düz  xətdən  keçməklə  verilmiş 
paralelepipedi  kəsən  elə  müstəvi  keçirin  ki,  həmin 
müstəvi  paralelepipedi  həcmləri  bərabər  olan  iki  fiqura 
bölsün.  Düz  xətt  paralelepipedin  müxtəlif  vəziyyətlərini 
nəzərdən keçirin. 
37.  Paralelepipedi  üzlərindən  birinə  paralel  elə 
müstəvi ilə kəsin ki, paralelepipedin kəsiyi onun həcmini 
m: n nisbətində bölün. 
38.  Üçbucaqlı  piramidanı  müstəvi  ilə  elə  kəsin  ki, 
piramidanın müstəvi kəsiyi onun həcmini m:n nisbətində 
iki hissəyə ayrılsın. 
39.  Verilmiş  kubu  müstəvi  ilə  elə  kəsin  ki,  kəsikdə 
düzgün altıbucaqlı alınsın. 
düzgün üçbucaq alınsın. 
40.  Tili  a  olan  kubu  müstəvi  ilə  kəsin  ki,  kəsikdə 
sahəsi 
2
32
3
9
a  olan d
üzgün üçbucaq alınsın. 
41.  R  radiuslu  kürəni  müstəvi  ilə  eb  kəsin  ki, 
kəsikdə verilmiş r radiuslu dairə alınsın. 
42.  Konusun  oturacağına  paralel  elə  müstəvi  ilə 
kəsin ki, kəsikdə verilmiş dairəyə bərabər dairə alınsın. 
43.  Silindri  onun  hündürlüyünə  paralel  elə  müstəvi 
ilə  kəsin  ki,  kəsikdə  sahəsi  verilmiş  kvadratm  sahəsi  ilə 
bir böyüklükdə olan fıqur alınsın. 
44. Verilmiş konusu oturacağına paralel elə müstəvi 
ilə  kəsin  ki,  kəsikdə  alınan  dairə  onun  həcmini  8:19 
nisbətində bölsün. 
45. Silindri oturacağına paralel elə müstəvi ilə kəsin 
ki,  kəsikdə  alınan  dairənin  sahəsi  silindrin  hissələrinin 
yan səthləri arasında orta mütənasib olsun.