T a
' r i
f. To’g’ri doiraviy konus deb,
S uchdan bir tomonda
yotgan konik sirt va doira bilan chegaralangan hamda: 1)
yo'naltiruvchisi aylanadan iborat; 2) S uch chegaralovchi
doiraning markaziga proyeksiyalanadigan geometric jismga
aytiladi.
Konusni chegaralovchi doira uning
asosi deyiladi. Konusning
S
uchidan asos tekisligiga tushirilgan
SO perpendikular konusning
balandligi, shuningdek, uning
o'qi ham deyiladi (1-chizma).
Konusning o'qi orqali o'tgan kesim uning
o'q kesimi deyiladi.
Agar konusni uning
SA yasovchisi bo'yicha kesib,
tekislikka
yoysak, konusning yoyilmasi deb ataladigan shaklni hosil
qilamiz (2-chizma). Konus yon sirtining yoyilmasi
ASA1
doiraviy sektordan iborat. Konusning
yoyilmasida sektorga
konus asosida yotuvchi doira qo'shib qaraladi.
Kesik
konus.
Biror
konusda
uning
o'qiga
perpendikular tekislik o'tkazamiz. Kesimda tekisligi
berilgan konus asosining tekisligiga parallel doira
hosil qilamiz. O'tkazilgan
tekislik berilgan konusdan
yangi konus kesadi, konusning qolgan qismi esa
kesik
konus deyiladi.
Kesik konusni chegaralovchi doiralar uning
asoslari
deyiladi. Konus asoslarini tutashtiruvchi
OO1 kesma
kesik konusning
balandligi deyiladi (3-chizma).
Konus sirtining kesik
konusni chegaralovchi qismi
uning
yon sirti deyiladi. Konus yasovchilarining
kesik konus asoslari orasida joylashgan qismlari
kesik konusning
yasovchilari deyiladi.
Foydanilgan adabiyotlar.
Geometriya.
Akademik litsey va kasb-hunar
kollejlari uchun. H. M. Sayfullaeva.
Geometriyadan masalalar to’plami
. Akademik
litsey va kasb-
hunar kollejlari uchun o’quv
qo’llanma. I.Isroilov, Z. A. Pashayev
Geometriya, 7-11 sinf, Pagarelov
