World scientific research journal

---

World scientific research journal
 
www.wsrjournal.com Volume-10_Issue-1_December 2022 
346 
BOSHLANG`ICH SINF MATEMATIKA DARSLARIDA O’QUVCHILARNI 
KREATIV FIKRLASHGA O’RGATISH YUZASIDAN METODIK 
TAVSIYALAR 
Meliboyeva Nigoraxon Ne`matovna 
O`zbekiston tumani 49-umumiy o`rta ta`lim maktabi
Boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
Boshlang`ich ta‘lim umumiy o`rta ta‘limning asosiy poydevori, o`quvchilarning 
kelajakda komil inson bo`lib voyaga yetishini ta‘minlovchi muhim bosqich 
hisoblanadi. Boshlang‘ich matematika kursi,bolalar tafakkuri rivojlanishiga yordam 
beradi.Shu bilan boshlang‘ich bilimlar yagona majmuini yaratadi,ikkinchi 
tomondan,zaruriy metodologik tasavvurlarni va fikrlashning mantiqiy tuzilishlarini 
shakllantirishga yo‘naltirilgan bo‘ladi. 6-10 yoshli bolalarning fikrlash qobiliyatlarini 
shakllanishida mas‘ul davr ekanligini psixologlar isbot qilishgan.Shu sababli 
boshlang‘ich ta‘lim metodikasining,xususan,matematikadan boshlang‘ich ta‘lim 
metodikasining vazifalaridan biri o‘qitishning yetarlicha yuqori rivojlantiruvchi 
samaradorligini oshirishni ta‘minlashda o‘qitishni bolalarning aqliy rivojlanishlariga 
ta‘sirlarini jadallashtirishdan iborat. Matematikadan boshlang‘ich ta‘lim-tarbiyaviy 
vazifalarini nazariy bilimlar tizimi asosidagina hal etishi mumkin.Bu ilmiy 
dunyoqarash,psixologiya,didaktika,matematikani o‘qitish nazariyasini (matematik 
didaktikasini)o‘z ichiga oladi.Biroq birgina nazariy bilimlarning o‘zi yetarli 
emas.O‘qitishning ma‘lum mazmuni va o‘qituvchilarning aqliy faoliyati saviyasi bilan 
ta‘sirlanadigan u yoki bu o‘quv yo‘nalishi uchun eng samarali usullarni qo‘llay bilish 
darsga tayyorlanishda yoki darsning o‘zida yuzaga keladigan aniq metodik vazifalarni 
hal etishni bilishi zarur. Boshlang‘ich sinflarda bolalarning aqliy rivojlanishlariga asos 
solinishi sababli boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi uchun o‘quvchilarning aqliy faoliyatlari 
darajasini va imkoniyatlarini bilish hamda hisobga olish muhimdir. Nazariy 
bilimlardan amaliyotda foydalanish jarayonida yuzaga keladigan turlituman metodik 
masalalar hal etilishi lozim. Metodik masalalar har bir darsda yuzaga keladi,shu bilan 
birga,odatda,ular bir qiymatli yechimga ega emas.O‘qituvchi darsda yuzaga keladigan 
metodik masalaning mazkur o‘quv vaziyati uchun eng yaroqli yechimining tez topa 
olishi uchun bu sohada yetarlicha keng tayyorgarlikka ega bo‘lish talab etiladi. 
MUNOZARA Matematika so‘zi grekcha «mathema» so‘zidan olingan bo‘lib, uning 
ma‘nosi «fanlarni bilish» demakdir.Matematika fanining o‘rganadigan obyekti fazoviy 
shakllar va ular orasidagi miqdoriy munosabatlardan iboratdir. Boshlang`ich sinflarda 
matematika o`qitish quyidagi maqsadini o`z oldiga qo`yadi: a) o`quvchilar matematika 
darsida olgan bilimlarini kundalik hayotda uchraydigan elementar masalalarni 
yechishga tatbiq qila olishga o`rgatish, o`quvchilarda arifmetik amallar bajarish 
malakalarini shakllantirish va ularni mustahkamlash uchun maxsus tuzilgan amaliy 

---