Ma’lumotlar bazasining taqsimlangan tizimida axborot xavfsizligi konsepsiyasi

Taqsimlangan ma`lumotlar bazasini yaratish va ishlashining 
qo‘shimcha prinsiplari 
Asosiy prinsiplardan quyidagi qo‘shimcha prinsiplar kelib chiqadi: 
- lokal avtonomiya (har bir hisoblash qurilmasi muvaffaqiyatli ishlashi uchun, har 
qanday boshqa qurilmaga bogiiq boimasligi kerak ); 
- markaziy qurilmaning mavjud emasligi (oldingi bandning natijasi); 
- joylashgan yeriga bog`liq emasligi (maiumotlar xuddi foydalanuvchining lokal 
qurilmasida joylashganidek); 
- ishlashining uzluksizligi (tizimning rejali uzilishining mavjud emasligi); 
- ma`umotlaming fragmentlanishiga bogiiq emasligi (gorizontal fragmentlash - 
bitta jadval yozuvlarining turli guruhlari turli qurilmalarda yoki turli lokal 
bazalarda joylashtiriladi; vertikal fragmentlash 
— bitta jadvalning turli hoshiyalari - ustunlari turli qurilmalarda joylashtiriladi); 

---

- maiumotlaming replikatsiyalanishiga (takrorlanishiga) bog‘liq emasligi 
(maiumotlar bazasining qandaydir jadvali turli qurilmalarda joylashgan bir necha 
nusxalari orqali ifodalanishi mumkin); 
- so‘rovlaming taqsimlangan ishlanishi (so‘rovlaming optimizatsiyalash 
taqsimlangan xarakterga ega boiishi lozim - awal global optimizatsiya, so‘ngra 
ishga tushirilgan qurilmalaming har birida lokal optimizatsiya); 
- tranzaksiyalami taqsimlangan boshqarish (taqsimlangan tizimda alohida 
tranzaksiya turli qurilmalarda harakatlaming bajarilishini talab etishi mumkin, 
tranzaksiya barcha qatnashgan qurilmalarda tugallangan boisa u tugallangan 
hisoblanadi); 
- apparaturaga bogiiq emasligi (turli xil kompyuterlari bo`lgan qurilmalarda 
tizimning ishlashi mumkinligi maqbul hisoblanadi); 
- operatsion tizim xiliga bogiiq emasligi (tizim turli hisoblash qurilmalardagi 
operatsion tizimlaming farqlanishiga bog`liq bo`lmagan holda ishlashi lozim); 
- konununikatsiya tarmog‘iga bogiiq emasligi (turli kommunikatsiya muhitida 
ishlash imkoniyati); 
- MBBTga bog‘liq emasligi (turli qurilmalarda turli MBBT ishlashi mumkin, 
amalda SQLni madadlovchi MBBTIar ishlatiladi).