1) Təbiəti mühafizə təyinatlı torpaqlar. Bu torpaqlara: -
yerüstü su axınlarının və sututarların suqoruyucu zonalarının;
-
kürü tökülməsi üçün mühafizə zolaqlannın;
-
qoruyucu vəzifələri yerinə yetirən meşələrin;
-
otlaqqoruyucu, tarlaqoruyucu, suqoruyucu və eroziyaya qarşı meşə
ə
kmələrinin;
-
təbiəti mühafizə vəzifələrini yerinə yetirən digər torpaq sahələri aiddir.
2) Torpaq qoruq təyinath torpaqlar. Bu torpaqlara qoruqların, yasaqlıqların (ov yasaqlıqları istisna edilməklə), təbiət
abidələrinin, təbii (milli) dendroloji və zooloji parklann, nəbatat bağlarımn torpaqları
aiddir.
Qoruqların torpaqları dedikdə, hüdudlannda elmi və mədəni dəyərə malik olan
təbiət obyektləri (tipik və nadir landşaftlar, nadir geoloji törəmələr, bitki və heyvan
növləri, canlı orqanizm qruplan və s.) olan və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş
qaydada qoruq təşkilatlanna təhkim edilmiş torpaq sahələri nəzərdə tutulur.
Yasaqhqların torpaqlarına təbii ehtiyatlann qorunub saxlanılması, bərpası,
artırılması, eləcə də landşaftların və kompleks bioloji, paleontoloji, hidroloji və
geoloji obyektlərin ümumi ekoloji tarazhğının qorunub saxlanması üçün nəzərdə
tutulan torpaqlar aid edilir.
Təbiət abidələrinin torpaqları nadir və ya tipik, eləcə də elmi, mədəni və sağlamlaşdırma cəhətdən qiymətli abidələrin (tarix-mədəniyyət abidələrindən başqa)
torpaq sahələri hesab edilir.
Təbii qoruq təyinath torpaqlarda onların məqsədli təyinatına aid olmayan
fəaliyyətlər qadağan edilir. Bu torpaqlar onlar üçün müoyyən edilmiş mühafızə
rejiminə uyğun gəlmədikdə qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təsərrüfat
istifadəsindən geri alınır.
Milli parkların torpaqları, təbii və mədəni landşaftları xüsusi ekoloji tarixi və
estetik dəyərə malik olan torpaq sahələri hesab edilir. Dendroloji və zooloji parkların,
nəbatat bağlarının torpaqlanna süni şəraitdə müxtəlif flora və fauna ehtiyatlarının
saxlanılması, öyrənilməsi və artırılması, eləcə də onlardan səmərəli elmi-mədəni ıə
təsərrüfat fəaliyyəti üçün istifadəyə verilən torpaq sahələri aiddir.