Паша Ибиш оьлу Сяфяров

Elnur 
İbiş oğlu Səfərov -Kiçik Qafqazın faydalı qazıntı yataqları 
38 
 
Dağ kəsəmən qızıl-polimetal yatağı 
 
Dağ Kəsəmən qızıl–polimetal yatağı Ağstafaçay və Həsənsu 
çayları arasında Üçgöl dağ silsiləsinin qərb yamacında, Üçgöl 
dağının zirvəsindən (814,1 m. ) 1,5-2,0 km. qərb, şimal-qərbə 
Ağstafa rayonunun Dağ Kəsəmən kəndinin kənarına kimi uzanan 
quru çay d
ərəsinin yuxarı hissəsində yerləşmişdir. Yatağın geoloji 
quruluşunda Üst Konyak-Üst Santon yaşlı andezit, andezit-bazalt 
t
ərkibli vulkanogen süxurlar iştirak edir. Bu süxurlar Üst Santon 
yaşlı andezit-dasit və albitofir tərkibli subvulkanlarda və vulkan 
m
ərkəzləri ilə yarılmışdır. Yatağın şərq hissəsində Üst Konyak-
Üst Santon çöküntül
əri qeyri-uyğun olaraq Üst Santonun albitofir 
t
ərkibli litoklastik tufları ilə örtülürlər. Bu tufların əsasında bazalt 
qata b
ənzər qat qeyd olunur. Bu qat içərisində Alt Santon yaşlı 
karbonatlı qravelitlərdən ibarət süxur parçaları müşahidə edilir. 
Dağ Kəsəmən yatağının əmələ gəlməsi çox ehtimal ki, Santon 
vulkanizminin hidrotermal f
əaliyyəti ilə əlaqədardır.
Bundan 
əlavə Yatağın ərazisi əsasən dördüncü dövr çöküntüləri 
il
ə örtülmüşdür. Yataqda aparılmış dağ və buruq qazma işləri 
n
əticəsində məlum olmuşdur ki, yataq ərazisi andezit-bazalt-
liparit t
ərkibli vulkanogen süxurlardan təşkil olunub. Bu süxurlar 
andezit-bazalt t
ərkibli lavalardan və onların piroklastlarından 
ibar
ət olub, yataq ərzisinin əsas hissəsini təşkil edirlər. Az 
miqdarda is
ə üst konyak-alt santon vulkanizminin son 
m
ərhələsinin məhsulu olan diorit-porfirit subvulkanik 
formasiyasının süxurları iştirak edirlər.
Yatağın strukturunda əsas rolu regional miqyaslı dərinlik 
qırılması və tektonik pozulmalar oynayır. Filiz sahəsinin mərkəzi 
il
ə dərinlik qırılmasının subparalel istiqamətdə Dağ kəsəmən 
antiklinalının oxu keçir. Filiz əmələ gəlmənin inkişafında ən 
böyük 
əhəmiyyəti olan qırılmalar qərb və şərq təmasında əmələ 
g
əlmişdir. Həmin qırılmalar boyunca albitofirlərin və andezit-
bazaltların subvulkanları yayılmışdır. Andezit-bazalt və onların 

---