Patrik Jozef Byukenen. G‘arbning halokati: O‘limga mahkum millat

Ommaviy madaniyat
Ommaviy madaniyat targ‘ib etayotgan qadriyatlar qatorida jinsiy mayl onalik baxtidan ancha yuqori o‘rin egallagan. Hozirgi vaqtda qayoqqa qaramang — ayollar jurnallari bo‘ladimi, bo‘lmag‘ur serial, erotik roman yoxud televidenie ko‘rsatuvlari bo‘ladimi barcha-barchasida ayollarning mustaqilligi (va yolg‘izligi), ishdagi yutuqlari va seksning oshkora targ‘ib etilayotganiga guvoh bo‘lasiz. “Har qanday kishilik jamiyati ikki yo‘ldan birini tanlashi lozim: bor kuch-imkoniyat va salohiyatni ijod va mehnatga safarbar etish yoxud jinsiy erkinlik nashidasini surish. Tarixning guvohlik berishicha, har ikkisini uyg‘unlashtirish kamdan-kam avlodlarga nasib etar ekan”. Tariximizdagi eng buyuk, deya e’tirof etilayotgan bugungi avlodning ongli hayoti Buyuk Inqiroz hamda Ikkinchi jahon urushi yillarida boshlangani barchaga ma’lum. Aynan ana shu avlodning kuch-quvvati va salohiyati tufayli Amerika dunyodagi yetakchi mamlakatga aylandi. Bebi-bummer va “next”lar avlodi vakillarining aksariyati esa jinsiy erkinlik yo‘lini tanladi. Bir oz vaqt o‘tib, biz Axvinning “G‘arb jinsiy erkinlik borasida amalga oshirgan eksperimentining qurboniga aylanadi” degan bashorati to‘g‘ri ekaniga ishonch hosil qilsak ajab emas. Zero, sharhlovchi Jenkin Lloyts Jons ta’kidlaganidek, “buyuk tamaddunlar va hayvonlarga xos yashash andazalarining umri qisqa bo‘ladi”.
Ruschadan Bahodir Zokir tarjimasi
“Jahon” adabiyoti jurnalining 2007 yil, 1-sonidan olindi.
_____________
Patrik Jozef Byukenen — amerikalik taniqli jurnalist va siyosiy sharhlovchi. 1938 yilning 2 noyabrida Vashington shahrida tavallud topgan. Katolik maktabni tugatgach, Jorjtaun universitetida tahsil olgan. 1961 yilda u mazkur universitetni ingliz tili va falsafa mutaxassisligi bo‘yicha tamomlagan. 1962 yilda u Nyu-Yorkdagi Kolumbiya universitetining Jurnalistika Oliy maktabini bitirgan.
1966-1974 yillarda u prezident Niksonning maslahatchisi, 1985-87 yillarda esa prezident Reygan ma’muriyatida jamoatchilik bilan aloqalar bo‘limi rahbari lavozimida xizmat qilgan. U “Yangi ko‘pchilik: prezident Nikson ikki yo‘l o‘rtasida” (1973), “O‘ng bo‘lib tugilgan”(1988), “O‘nglarning so‘llarga aylanishi” (2004) kabi o‘nga yaqin kitob muallifi.
Ayniqsa, Byukenenning “G‘arbning halokati: aholining kamayishi va immigratsiyaning kuchayishi mamlakatimiz va tamaddunimizga qanday tahdid solmoqda?” (2001) asari anchagina jiddiy bahs-munozaraga sabab bo‘lib kelmoqda. Unda muallif mavjud mamlakatiga tahdid solayotgan xavf-xatarlar manbai va omillari hamda ular keltirib chiqarayotgan oqibatlar haqidagi fikr-mulohazalarini bayon etgan.