Paxtaobod pedagogika kolleji

2

3-ilova



Aqliy xujum metodi

1. 
   “Y. K. Betger nechanchi yillarda „To‘plam“ning yana 3 jildini tuzib chiqdi?
   
2. 
   „Turkiston to‘plami“ni yakunlash maqsadida Y. K. Betger nechanchi yilga kelib ko‘rsatkichni tuzdi?
   
3. 
   V. I. Mejov an’analari nechanchi yillarigacha davom ettirildi?
   
4. 
   Nechanchi yil oxirida „To‘plam“ning dastlabki 2 jildi tayyorlandi?
   

4.MTT ning ota-onalar bilan ishining yillik rejasi qanday tuziladi?




4-ilova

„Turkiston to‘plami“ning V. I. Mejov tomonidan tuzilgan va 1878 —84-yillar nashr etilgan 3 jildlik „Rus va xorijiy tillardagi asarlar va maqolalarning alifbosi va sistemali ko‘rsatkichi“ ko‘rsatkichi katta ahamiyatga ega.
Ko‘rsatkichda materiallar quyidagicha guruhlashtirilgan:

1. 
   Umuman O‘rta Osiyo o‘lkasi.
   
2. 
   Xususan Turkiston o‘lkasi.
   
3. 
   Rossiyaga bo‘ysunmagan O‘rta Osiyo o‘lkalari.
   

Dastlabki bo‘limda materiallar sistemali joylashtirilgan. 2bo‘limga geografiya va statistika, gidrografiya, aloqa yo‘llari, kartografiya, tarix, etnografiya, O‘rta Osiyoda bo‘lib o‘tgan urushlar tarixi, siyosiy-iqtisodiy va huquqiy fanlar, qishloq xo‘jaligi, paxta yetishtirish, vino ishlari, tog‘ ishlarining rivojlanishi, geologiya ishlari tarixiga oid, meteorologiya, tabiat tarixi, astronomiya va geodeziya, meditsina, tilshunoslik va lug‘at bo‘yicha adabiyotlar keltirilgan. Ushbu soha masalalariga oid adabiyot bir-biri bilan uzviy bog‘liq holda sistemalashtirilgan. Materialni joylashtirish sxemasi Mejov tomonidan hamisha takomillashtirilib, muayyan fan sohalari bo‘yicha yangi rubrikalar ajratib borilgan.





3- bo‘limda Buxoro, Xiva, Turkmaniston, Mo‘g‘iliston, Sharqiy Turkiston, Kashmir, Angliyaning Hindistonni bosib olgan joylari va ularning O‘rta Osiyoga munosabati, Afg‘oniston, Hirot va boshqa o‘lkalarga oid adabiyotlar joylashtirilgan.

N.V. Dmitrovskiy rahbarligida „Turkiston to‘plami“ning tuzilishi

Byuroning birinchi majlisida uning har bir a’zosiga vazifalar berildi. N. V. Dmitrovskiy byuroga rais etib saylandi va jurnallarni ko‘rib chiqishni o‘z zimmasiga oldi. Turkmanistonda rus tilida chiqqan hamma gazetalarni I. I. Geyer, „Туркистанская тузимная газета” A. A. Divayev va I. A.Timeyevlar ko‘rib chiqishlari kerak edi.

Bu davrga kelib xalq kutubxonasining fondi ham boyib bordi va mustahkamlandi.Shunday qilib, „Turkiston to‘plami“ tarixida „Peterburg“ davri o‘rniga „Toshkent“ davri keldi. „To‘plam“ni tuzish bo‘yicha ishlarning barchasi, asosan, Turkiston xalq kutubxonasi qoshida yetisha boshlagan mahalliy jonkuyarlar ishtirokida olib borildi. O‘lkashunos bibliograf N. V. Dmitrovskiy boshchiligida „Turkiston to‘plami“ni tuzish uchun Turkiston xalq kutubxonasi nazorat qo‘mitasi a’zolaridan byuro tashkil etildi.

„To‘plam“ni tiklash haqidagi masala o‘n yildan keyin 1898yili ko‘tarildi. 1907- yilga kelib, Turkiston general-gubernatori N. I. Gardskov buyrug‘i bilan ish Toshkentda davom ettirila boshlandi. 1907-yili na Moskva, na Peterburgda bunday muhim ahamiyatga ega ishni olib boruvchi fidoyilar bor edi, ammo Toshkentda O‘rta Osiyoga bag‘ishlangan adabiyotlar bilimdoni N. V. Dmitrovskiy (1841 —1910) kabi bibliograflar va Rus geografiya jamiyatining Toshkent bo‘limi atrofida jiðslashgan bir qator taniqli o‘lkashunoslar bor edi.